Son günlerde, ilaç konusu gündemden düşmüyor. İndirimler nedeniyle, firmalarla görüşmeler sürüyor.
İlaç giderlerinin, 4-5 milyar TL’den yılda 15-20 milyar TL gibi dev boyutlara ulaşması ve sağlık giderlerinin % 40’ını oluşturması, doğal olarak devleti ve SGK’yı önlemler almaya itiyor.
Ancak burada temel soru şudur? İlaç fiyatları mı yüksek, yoksa ilacın gereksiz yazılışı ve tüketimi mi?
İkincinin daha doğru olduğu kanısındayız.
Muayene için başvuran insanların ABD’de % 35’ine reçete yazılırken, bizde % 85’ine ilaç verilmesi hiç de normal bir durum değil.
Tüm ilaç tüketiminin % 46’sının da birinci basamak aile hekimlerince gerçekleştirilmesi de normal görünmüyor.
Demek ki bu konularda yoğunlaşmak gerekiyor.
LABORATUVAR ÖKSÜZ KALDI
İlaç sektörü genelde önde oldu. Çünkü onlar ekonomik olarak güçlü bir sektör ve lobileri de çok etkili.
Laboratuvar sektörü ise aynı oranda etkin olamadı. Sorunlarını ve sesini duyuramadı. Yetkililerin ilgi alanına giremedi. Sessizce ölüme terk edildi.
Özellikle Sayın Bakanımız Recep Akdağ’ın gelişinden itibaren, daha da ikinci plana itildi.
Sayın Bakanımız maşallah medyatik konularda çok aktif ve ekranı çok seviyor. Ama, tüm ısrarlara rağmen, 8 yıl boyunca Sağlık Bakanlığı’nda laboratuvarların sorunlarıyla doğrudan ilgilenecek bir Laboratuvar Birimi bile oluşturmadı. Laboratuvar testleri ile ilgili doğru düzgün bir maliyet çalışması yaptırmadı. Koruyucu hekimliğin en önemli ayaklarından olan laboratuvarların, sorunlarına ilgi göstermedi. Muhtemelen, laboratuvar sektörü ile birlikte, laboratuvar kavramının da ölümünden haberi bile olmadı.
LABORATUVARLARIN SORUNLARI ÇOK VE HALA ÇÖZÜM BEKLİYOR
Neler mi bu sorunların başlıcaları?
1. Laboratuvar test birim fiyatları çok düşük
Laboratuvar testlerinin birim fiyatları çok düşüktür ve maliyetin altındadır. Bu konuda, gerçekçi bir maliyet çalışması hala yapılmadı. Yapılanlar da dikkate alınmadı.
Ayrıca, ilaç giderleri katlaya katlaya büyürken, 2006 yılında sağlık giderlerinin günah keçisi olarak -bilerek ya da bilmeyerek- laboratuvar testleri ilan edildi ve birim fiyatlar % 80 oranında düşürüldü.
Bu yanlışın getirdiği yıkım hala devam etmektedir.
Halbuki, tüm laboratuvar testlerinin oluşturduğu giderler, ilaç giderlerinin onda biri bile değildir. Burada yapılacak fiyat düzenlemelerinin, toplam giderlere etkisi yüzde bir bile olmayacaktır. Ama, bilime ve sektöre karşı yapılan bir haksızlık giderilmiş olacaktır.
2. Paket fiyat, laboratuvarı yok etti
Hasta başına ödenen paket fiyat uygulaması, hastalar için gerekli olan laboratuvar testlerini de ortadan kaldırmıştır. Kuruluşlar, hasta başına garanti olarak aldıkları ücret nedeniyle, olabildiğince test istememektedirler. Burada asıl mağdur olan da hastadır.
Global bütçe de aynı sonucu doğurmaktadır.
Sistem, bu sakıncaları ortaya çıkarmıştır.
3. Çözüm: Laboratuvar test paketi
Bunun çözümü, hastaların muayene ücreti ile Laboratuvar Test Paketi’nin birbirinden ayrılmasıdır. Hastaların tetkik edilmesi de garanti altına alınmalıdır. Böyle bir hakları olmalıdır. İstenirse kullanılmalı, gerekmezse de kullanılmamalıdır.
4. Sağlık sisteminde laboratuvarın yeri ve adı yok!
SGK, yalnızca hastaneler ve tıp merkezleriyle sözleşme yapmaktadır. Laboratuvarlarla sözleşme yapmamaktadır. Bunun hiçbir haklı açıklaması yoktur. Vatandaşlar SGK’ya sağlık primi ödüyor, ama istedikleri hekimi ve laboratuvarı seçemiyor. Böyle uygulama olamaz. Bu haksızlık giderilmeli ve laboratuvarlarla da sözleşme yapılmalıdır. Zaten, sayıları parmakla sayılacak hale gelmiş son laboratuvarların da ölümüne göz yumulmamalıdır.
Çünkü bu laboratuvarlar, gelecekte Türkiye’ye gereklidir. Şu anda başlıca altı laboratuvardan, üçü yabancıların kontrolüne geçmiştir. Yoksa istenilen, bu sürecin tamamlanması mıdır?
Lütfen Sayın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Sayın Sağlık Bakanı Recep Akdağ! laboratuvarların bu son imdat sesini duyun ve belirtilen sorunlarla azıcık ilgilenin. Lütfen.
Tıp Laboratuvarları Derneği
Yönetim Kurulu adına
Doç. Dr. Paşa Göktaş
e-mail : tiplab@tiplab.org
Telefax : (0216) 348 26 12