18 Eylül 2009 tarihli ve 27353 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 2009/15434 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bazı maddeleri değiştirilen “Beşeri İlaçların Fiyatlandırılmasına Dair Karar” ve 04.12.2009 tarihli 27422 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “2008 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” sonucunda ilaç fiyatlarında büyük ölçüde bir indirim yapılmıştır. İtirazlar üzerine uygulamaya konulması bir süre geciktirilen bu karar, 4 Aralık 2009 tarihi itibariyle yürütmeye konulmuştur.
Bu kararın stoklu çalışan eczaneleri olumsuz olarak etkileyebileceği açıktır. Eczaneler, pahalıya aldıkları ilacı ucuza satmak durumunda kalacaklardır. Eczacıların tepkilerini ve eylem kararını gören Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilaç firmalarıyla görüşerek, eczacıların zararının ilaç firmaları tarafından karşılanması için talepte bulunmuş ve beklendiği üzere muhataplarını “ikna ederek!”, eczanelerin sorununu çözmüştür. Nitekim SGK, 4 Aralık 2009 tarihinde yayınladığı duyuruyla, “eczanelerde 18 Eylül 2009 Kararnamesi ve SUT değişikliği dolayısı ile meydana gelebilecek stok farkı zararlarına mahsus olmak üzere, kamunun talebi üzerine ilaç firmalarının kararın uygulandığı tarih itibari ile oluşan stok zararlarını karşılayacaklarını” ilan etti. Gerçi bu girişimin, eczanelerin hızını kesmediğini ve onların uyarı eyleminden vazgeçmelerine yetmediğini de gördük.
Ne var ki, eczanelerle aynı durumda olan hastanelerin sıkıntılarının çözümüne dönük, ne Bakanlık ne de SGK tarafından bugüne kadar bir açıklama yapılmadı. Oysa, kamu hastaneleri de önemli ölçüde ilaç stoğuyla çalışmaktadırlar. Bu karar, eczaneler kadar onları da etkilemektedir. Özellikle SGK’nın irrasyonel geri ödeme politikalarıyla döner sermaye dengeleri negatife düşen ve tedarikçi firmalara ödemeleri geciken üniversite hastaneleri, istediği ilacı, istediği zaman temin etmekte büyük güçlükler yaşamaktadır. Bundan dolayı da hizmette sürekliliği sağlamak ve hastalarını riske atmamak için yüksek stoklu çalışmak zorunda kalmaktadırlar. İlaç indirimi kararı, üniversite hastanelerini ciddi zarara sokacaktır. Zaten var olan negatif döngüyü hızlandıracaktır.
Eczanelerin bu karardan zarar görmemesi için “ağırlığını koyup”, ilaç firmalarına taaahhüdname imzalatan SGK, kamu kurumu olan hastanelerin zarar etmemeleri için neden hiçbir şey yapmamaktadır? SGK’nın bir şey yapması için hastaneler de eczaneler gibi kapatma eylemi mi yapmalıdırlar?
Hastaneler, “fiyatlar düşünce ciromuz azalacak, karımız düşecek, ilaç fiyatları düşmesin” demiyor; aksine, “madem ki, devletin sağlık harcamaları azalacak, varsın cirolarımız ve gelirlerimiz azalsın” diye, kararı destekliyorlar. Ancak, bir anda ilaç fiyatlarını düşürerek, hastaneleri stoklarındaki milyonlarca TL değerindeki ilaçları zararına satmak zorunda bırakanların, hastaneleri de en az eczaneler kadar düşünmesi gerekmez mi? Bunun için hastanelerin de kapatma eylemi yapmaları mı gerekiyor? Ancak, bu gidişle eyleme filan gerek kalmayacak. Üniversite hastaneleri, işletme zararlarından ötürü, zaten kendiliğinden kapanacak…