Son günlerde, Tamgün Yasası tartışmaları iyice yoğunlaşmış durumda. Gerçekte, daha önce iki kez denenmiş ve başarısız olmuş bu yasaya gerçekte sağlık camiasında bir inanç bulunmuyor.
Çoğu uzman, bu yasanın başarısız olacağı ve ülkeye yararının bulunmadığı kanısındadır. Bu nedenle de, yasanın desteği oldukça zayıf görünüyor. Ancak, şu anda sağlık yönetimini elinde bulunduran bir grup, nedendir bilinmez, bu yasanın çıkmasını ölüm-kalım meselesi haline getirmiş durumda görünmekteler. Bu nedenle de, tek yanlı ve zayıf gerekçeleriyle, kamuoyunu ikna etmeye çalışıyorlar. Bir taraftan da, performans adı altında devlet hastanelerinde ölçüsüz biçimde dağıtılan paralarla da, olabildiğince fazla hekimin muayenehanelerini kapattırarak, hastanelerde “Tamgün”’ e dönüşlerini sağlamaya çalışıyorlar.
Ancak, tüm bu yapılan ödemeler de, sağlık giderlerinin kontrolsüz biçimde büyümesine ve bütçe açıklarının tavan yapmasına neden oluyor.
Sonuçta, bu takıntının bedeli Türkiye’ ye pahalıya patlıyor.
Gözden Kaçan Durum: Gerçekten Tamgün mü ?
Bu karmaşa ortamında, gözden kaçırılan önemli bir durum var. Hekimlerin tamgün çalışmaya çekileceği, aynı zamanda da günde 8 saat çalışma kuralının getirileceği belirtiliyor.
Ancak, ilginçtir ki, şu anda yarı-zamanlı (part-time) çalışan hekimler zaten 08.00-16.00 saatleri arasında, günde 8 saat olarak çalışıyorlar. Tamgün (full-time) çalışanlar ise saat 08.00-17.00 saatleri arasında, günde toplam 9 saat çalışıyorlar. Yani tüm gürültü, yalnızca 1 saatlik fazla çalışma için mi koparılıyor ? İşte bunu anlamak gerçekten imkansız. Bu 1 saatlik fazla çalışmaya geçince, hekimler mucize mi yaratacaklar ? İki kat fazla hizmet mi üretecekler ? Tabii ki fazla bir farklılık olmayacak.
O zaman bu inatlaşma ve dayatma neden ?
Diğer taraftan, yeni getirilecek “Tamgün Yasası” ile, hekimlerin günde 8 saat çalışmasının kural haline getirileceği belirtiliyor.
Bu çelişki ne oluyor ? Hekimler zaten şu anda “Yarı zamanlı” olarak 8 saat, “Tam zamanlı” olarak günde 9 saat çalışıyorlar.
Getirilen yenilik ne olacak ? Ortada bir yenilik görünmüyor. Ülkeye yarar sağlayacak bir durum da görünmüyor.
O zaman bu ısrar neden ?
Yoksa Getirilmek İstenen sistem Overtime=Surtime mı ?
Yoksa getirilmek istenilen sistem sınırsız çalışma mıdır ?
Sanki öyle görünüyor. 8 saatlik çalışmadan sonra, “Mesai dışı çalışma” ile, sınırsız çalışma getirilmesi düşünülüyor.
Bunun kaynağı nereden gelecek ? Tabii ki zavallı, batmış durumdaki SGK’ dan ve açıklarla boğuşan Maliye bütçesinden.
Siz inanıyor musunuz bu sistemin yürüyeceğine ?
Açıklarını frenlemeye çalışan SGK ve Maliye Bakanlığı, sürekli olarak almak zorunda olduğu ve alacağı tedbirlerle, adeta uçmuş ve önemli bir kara delik halini almış bu harcamalara izin vermeyecektir. Daha doğrusu, verebilecek durumda değildir.
Boşuna kimse bu kaynaklara güvenerek hareket etmesin.
Tamgün Yasası’ nın maddi temeli boştur. Benzinsiz araba nasıl yürümezse, bütçesiz tamgünün de yürüyebilme şansı yoktur.
80 Yıldır Uygulanan Sistem, Gönüllü Sınırsız Çalışmadır
Sizin yapmak istediğinizi 80 yıldır uygulanan sistem başarıyla yerine getiriyor.
Hekimler şu anda 8 saat devlete çalışıyorlar. Üstelik de 1500-2000 TL civarındaki ücrete bu çalışmayı yapıyorlar. Ek olarak, sadece bir emeklilik hakları var. Başkaca da bir yararları bulunmuyor.
Saat 16.00’ dan sonra ise, 8 saatlik hastane çalışmasından sonra, kendilerine çalışıyorlar ve sınırsız çalışma mesaisini uyguluyorlar. Emeklerini bir kez daha ortaya koyuyorlar ve ne kadar çalışabilirlerse çalışıyorlar. Bu süre bazen günde 15-16 saate kadar çıkabiliyor.
Ve bu çalışmayı gönüllü olarak yapıyorlar.
Bundan daha akılcı ve güçlü bir sistem var mı ?
Zorla kimi yerinden kaldırabilirsiniz ?
Üstelik, bu çalışmanın devlete bir kuruşluk ek yükü yok. Mütevazı ve sınırlı bir ücret ve emeklilik hakkından başka birşey istemiyorlar. Sağlık bütçesi de şişmiyor, bütçe açıkları oluşmuyor. Kazançlarını, ödeme gücü olan ve özel hizmet isteyen, ödemesini de gönüllü olarak yapan halk kesiminden sağlıyorlar.
Bunun ülkeye, halka ve sağlık sistemine bir zararı var mı? Yoksa onlar başka bir ülkeye ve başka bir halka mı hizmet sunuyorlar ?
Ayrıca, birçok insana iş ve istihdam sağlamıyorlar mı ? Vergi kaynağı yaratmıyorlar mı ?
Sizin Tamgün Yasası ile getireceğiniz sistem ise tüm yükü devlete ve SGK’ ya yüklüyor.
Çalışana ve üretene değil, “Mesai dolduran”’ a para ödeyen bir sistem. Bugün 8 saat çalışan “Yarı-zamanlı” bir hekim 2000 TL alabilirken, 9 saat çalışan ve bir kısmı maalesef mesai dolduran bir hekim ortalama 6000 TL civarında ücret alıyor.
Getirilmek istenilen sistem, daha önce değişik ülkelerde uygulanan, sosyalizm adı altındaki, üretken olmayan, hantal devlet kapitalizmi modelinden başka birşey değil. Bayatlamış ve terk edilmiş bir sistem, maalesef ülkemizde tekrardan gündeme getiriliyor.
Bunlar yeni şeyler değil. Üstelik de bayatlamış ve başarısız olmuş modellerdir.
Talihsizlik, ülkemizin hala buna benzer hantal, üretkenliği olmayan ve zorlamacı modellerle zaman kaybediyor olmasıdır.
Umarız, sağduyulu yöneticiler etkin olur ve bu tür hastalıklı modellerin uygulamaya konulmasını engellerler.
16/10/2009
Doç. Dr. Paşa Göktaş
Tel/Fax : 0216-348 26 12
GSM : 532 243 84 74
e-mail : tiplab@tiplab.org
web : www.tiplab.org