SUT hükümlerine göre hekimlerin günlük 10 saat çalışması sınırı uygulamasında cevap bekleyen sorular:
SGK tarafından 01.01.2012 tarihinden geçerli olmak üzere Sağlık Uygulama Tebliğinde değişiklik yapılarak “Ayaktan başvurularda özel sağlık hizmeti sunucuları için günlük muayene sınırı acil branşından başvurular hariç olmak üzere, sağlık hizmeti sunucusundaki sözleşme kapsamında çalışan hekimlerin çalışma saatlerinin 6 (altı) ile çarpılması ile bulunur. Her bir hekim için günlük muayene sayısı her halükarda 60 (altmış)’ı geçemez. Bu sınırlar aşıldıktan sonra kabul edilen hastalar için yapılan işlemler Kuruma fatura edilemez.” hükmü getirildi.
Bu değişiklik ile hekimlere çalışma saati başına 6 (altı) hasta muayene etme hakkı verildi.
Günlük hasta sayısı da 60 (altmış) olarak belirlenince hekimlerin günde 10 (on) saat çalışmasına izin verilmiş oldu.
Bu tanımlama da tam zamanlı çalışan hekimler ile kısmi zamanlı çalışan hekimlerin ayrımı net değildi.
Bu konuya da Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Sosyal Güvenlik Müdürlüklerince açıklık getirildi.
Ve farklı hizmet sunucularında çalışan hekimlerde toplam çalışma saati 10 (on) saati aşamaz denilerek kısmi zamanlı çalışan hekimlerinde de günlük çalışma saati 10 (on) saat olarak belirlendi.
Oysa 4857 sayılı İş Kanunun 41. Maddesinin sondan 2. Cümlesindeki hüküm ise “Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz.” demektedir.
Bu hükme göre aylık fazla çalışma saati 270 / 12 =22,5 (yirmi iki buçuk) saattir.
Haftalık çalışma süresi 45 saat ve aylık 195 saattir.
Buna göre aylık fazla mesai de dâhil toplam çalışma süresi 195 + 22,5 = 217,5 saattir.
Özel Sağlık Sunucularında hekimin günlük çalışma saati SUT hükümlerine göre maksimum 10 saattir.
Aylık fazla mesai dâhil toplam çalışma süresi 217,5 saat olduğuna göre;
217,5 saat / 10 saat günlük çalışma = 21,75 gün eder…
21,75 günü 22 gün olarak kabul edersek ortaya şöyle bir sonuç çıkıyor…
Özel Sağlık Sunucusunda her gün 60 (altmış) SGK mensubu hasta kabul eden hekimler ayda 22 (yirmi iki) gün kabul edebilecekler.
Ve ilgili SUT hükmüne göre bu sınırlar aşıldıktan sonra yapılan işlemler kuruma fatura edilemez deniliyor.
Buna göre SGK ile anlaşmalı Özel Sağlık Sunucusunda günlük 10 (on) saat SGK mensubu hasta kabul eden hekimler için geriye kalan günlerde SGK mensubu hasta kabul ederlerse yaptıkları muayene ve tedavi ücretlerini SGK’na fatura edemezler manası ortaya çıkıyor.
Buna göre aklımıza gelen sorular:
1. Aylık 217,5 saatte ve her gün 60 (altmış) SGK mensubu hasta kabul eden hekimler, ayın kalan günlerinde kabul ettikleri SGK mensubu hastaları ÜCRETLİ olarak mı kabul edecekler???
2. Bu çalışma saat hesabı muayene edilen hasta sayısına göre yapıldığına göre aylık saat hesabına göre kotasını dolduran hekimlerin kota üzerinde yaptığı tedavi, operasyon vb işlem bedellerini hastalar cebinden mi ödeyecek ???
3. SGK ile anlaşmalı Özel Sağlık Sunucusunda hafta içi 10 (on) saat cumartesi günleri de 6 (altı) saat çalışan bir hekim hafta içi toplam 22*10= 220 saat, cumartesi günleri toplamı da 4*6= 24 saat çalıştığı zaman aylık 220 + 24 = 244 saat çalışmış olur. Aylık çalışma süresi İş Kanununa göre 195 saat olduğundan bu hekim 244–195=49 saat fazla mesai yapar. İş Kanununa göre aylık maksimum fazla mesai 22,5 saat olduğundan;
bu hekim 49 saat -22,5 saat =26,5 saat fazla mesai de dahil olan aylık toplam çalışma süresini aşmış olur. Bu oluşan durum İş Kanununa aykırı değil mi??
4. Bu fiili durum İş Kanununa aykırı ise aynı Bakanlığın yürütülmesinden sorumlu olduğu bir kanunun belirlediği üst sınırı aşan bir uygulama kanundan daha alt mevzuat olan SUT tebliği ile uygulanabilir mi???
5. İş Kanununda belirtilen fazla mesai süresini aşan zamanlarda hasta kabul eden bir hekimin işlem bedelleri SGK tarafından Özel Sağlık Sunucusuna SUT hükümlerine göre ödendiğinde; geri ödeme kurumuna Sayıştay tarafından yapılan rutin denetimlerde tespit edilen bu durum da fazla mesai üzerindeki zamanlarda yapılan muayene/tedavi bedelleri Özel Sağlık Sunucusundan geri istenebilir mi?
Aklımıza gelen bu soruları İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin 5. Maddesi de destekliyor.
Ve bu yönetmeliğin 5. Maddesi diyor ki: “Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz. Bu süre sınırı, işyerlerine veya yürütülen işlere değil, işçilerin şahıslarına ilişkindir.”
Anladığımıza göre fazla çalışma süresi ile ilgili sınır çalışanın şahsına yani hastayı kabul eden hekime konmuş oluyor. Hekim çalıştığı hastanenin çalışanı konumunda mevzuata göre…
Tabi ki bu sorularımız bordrolu olarak çalıştığı hastane ile iş sözleşmesi imzalayanları bağlıyor…
Bir de çalıştıkları Özel Sağlık Sunucularına hizmetleri karşılığı fatura veya serbest meslek makbuzu düzenleyen hekimler de var. Onların değerlendirilmesi hangi şartlara göre olacak???
Burada yazdıklarımız cevabını aradığımız sorunun anlaşılması adına detaylı açıklanmasıdır.
İş Kanunu ve Sağlık Uygulama Tebliği’nin yürütülmesinden Sosyal Güvenlik Kurumu sorumlu olduğuna göre bu çelişkili durumu sayın yetkililere arz ederiz.
Saygılarımla
Dr. Feza Şen
Bursa Sağlık Kuruluşları Derneği Genel Sekreteri
0532 277 88 27