Safra yolları taşlarının tedavisi ERCP adı verilen bir yöntemle,ameliyatsız ve kısa sürede başarıyla gerçekleştiriliyor.
Safra yolları ve pankreas kanalının özel bir endoskop aracılığıyla görüntülenmesi işlemine ERCP adı veriliyor.
Tedavideki rolü nedir ?
ERCP’nin uygulamaya girişiyle özellikle cerrahi sarılığı olan hastalara yaklaşım büyük oranda değişmiştir. Özellikle safra kesesi ameliyatı geçirmiş kişilerde ortaya çıkan safra yolu taşları bu şekilde ameliyatsız olarak tedavi edilmektedir.
Hem safra yolu, hem de safra kesesi ameliyatı geçirecek hastalarda da ameliyat öncesinde safra yolları endoskopik olarak temizlenerek, ameliyatın safra kesesi ile sınırlı kalması, dolayısıyla basitleşmesi ve hastanın kısa sürede taburcu olması sağlanmaktadır. Yine ERCP’nin cerrahiye en önemli katkılarından biri, sarılık ile genellikle ilerlemiş evrede ortaya çıkan bazı kanserlerde hastayı kür sağlayamayacak bir ameliyat gereksiniminden kurtarmasıdır.
Sonuç olarak ERCP, cerrahide minimal invaziv girişimler olarak adlandırdığımız gelişmelerin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Nasıl uygulanıyor?
Öncelikle işlem tüm detayları ile hastaya anlatılıyor ve hastanın rızası alınıyor. Bu aşamada işleme bağlı olası komplikasyonların da hastaya anlatılması çok önemlidir. İşlem için yaklaşık 6 saatlik açlık gereklidir. Safra yollarında tıkanma, iltihap bulunan hastalara işlem öncesi antibiyotik verilir.
Hastanın boğazı anestezik bir sprey ile uyuşturulduktan sonra film çekilebilen bir radyoloji masası üzerine başı sağa dönük şekilde yüzüstü yatırılır. İşleme başlamadan önce damar yoluyla hastaya rahatlatıcı ilaç verilir. Yine işlem sırasında nabız, kan basıcı ve oksijen satürasyonunu takip için hasta monitörle izlenir.
Daha sonra endoskop ağız yoluyla nazikçe ilerletilerek yemek borusu, mide yoluyla incelenecek olan safra yolları ve pankreas kanalının açıldığı bölgeye ulaşılır. Bu bölgenin gözden geçirilmesinden sonra görüntüleme amacıyla bir kateter, endoskop kanalından ilerletilerek safra yolları ve pankreas kanalına nazikçe sokulur ve kontrast madde verilerek film çekilir. Filmde saptanacak taş, tümöre bağlı darlık vs. gibi durumlarda aynı anda endoskopik tedavi uygulanmaktadır. Bu amaçla sfinkterotom dediğimiz özel kateterlerle safra yollarının oniki parmak barsağına açıldığı delik genişletilir (sfinkterotomi) ve yine bazı özel balon ve basket kateterlerle taşlar çıkarılır veya daralmış bölgeye safra akımını sağlayarak hastanın sarılığını gidermek amacıyla tüp yerleştirilir.
ERCP özellikle hangi durumlarda kullanılıyor?
Bu yöntem en sık olarak safra yolu taşlarını ameliyatsız olarak çıkarmak amacıyla kullanılmaktadır. Ayrıca safra yollarında tıkanmaya yol açarak sarılık oluşturan safra yolu ve pankreas tümörlerinde gerek tanıyı kesinleştirmek, gerekse stent dediğimiz tüpler yerleştirerek sarılığı açmak ve ameliyat öncesi hastanın genel durumunu düzeltmek amacıyla ERCP uygulanmaktadır.
Yaşlı hastalarda veya tümörün, hastanın ameliyattan fayda göremeyeceği ölçüde ilerlemiş olduğu durumlarda ise endoskopik stentleme, sarılığı ve kaşıntıyı gidererek yaşam konforu sağlamaktadır. Safra yolunda taşa bağlı olarak akut pankreatit atağı geçiren veya nedeni saptanamayan nüks pankreatit atakları geçiren hastalarda ERCP ve sfinkterotomi yapılarak safra yolları temizlenir ve pankreatit nedeni ortadan kaldırılarak hastalık tedavi edilir. ERCP yine bazı ameliyatlardan sonra oluşabilecek safra fistüllerini tedavi etmek ve olası safra yolu yaralanmalarını tespit etmek amacıyla da uygulanmaktadır.
Başarı oranı nedir?
ERCP’nin başarı oranı tanısal girişimlerde yüzde 95’in, tedavi edici girişimlerde de yüzde 90’ın üzerindedir.