Türkiye'de birçok hasta kornea nakli için sırada bekliyor. Dünyagöz Altunizade'den Opr. Dr. Levent Akçay, ülkemizde kornea bankalarının olduğunu ancak maalesef alınan korneaların hasta sayısını karşılamadığını belirtti. Opr. Dr. Levent Akçay, bu durumun en kısa sürede çözümlenmesi gerektiğine dikkat çekerek Türkiye'nin yeni kornea bankalarına ihtiyacı olduğunu ifade etti.
Kimler bağışta bulunabilir?
Kornea nakli için gerekli korneanın kadavradan alındığını söyleyen Opr. Dr. Levent Akçay kornea bağışında bulunabilecek kişiler için aranan kriterlerle ilgili şunları söyledi: "Türkiye'deki hastalarımız için uygun korneaları dünyadaki kornea bankalarından temin etmeye çalışıyoruz. Dünyadaki kornea bankalarının temel kriteri kornea bağışına engel olabilecek hepatit, AIDS gibi enfeksiyon hastalığı bulunmamasıdır. Ayrıca lösemi, lenfoma gibi kanserler nedeniyle hayatını kaybeden kişilerin de korneaları alınamaz. Korneası alınamayacak diğer hasta grupları arasında ise göz yüzeyi aşırı kurumuş ya da hasarlanmış vericiler ile yoğun bakımda uzun süre kalmış bağışçılar geliyor."
Başarılı bir kornea nakli için hangi kriterler gerekir?
Opr. Dr. Levent Akçay, başarılı bir kornea nakli için alıcının sahip olması gereken kriterleri aşağıdaki gibi sıraladı;
· Kişinin göz kapaklarının sağlıklı olması,
· Kornea yüzeyini kaplayacak ve sağlıklı epitel hücreleri üretebilecek sayıda bir kök hücre yapısının bulunması,
· Gözyaşı fonksiyonlarının normal olması,
· Kornea dokusunda damar olmaması.
Bu tür niteliklere sahip hastalarda kornea naklinin başarı şansının çok yüksek olduğunu açıklayan Opr. Dr. Levent Akçay, hastaların nakil sonrası görmelerinin aylar içerisinde yerine geldiğini ifade etti.
Kornea nakli göz rengini değiştirmez
Kornea naklinde verici ile alıcı arasındaki göz renginin uyumlu olması gerektiği konusunda halk arasında yanlış bir düşünce olduğunu söyleyen Opr. Dr. Levent Akçay, tıbben bunun doğru olmadığını belirtti. Göz rengini belirleyenin iris tabakası olduğunu açıklayan Opr. Dr. Levent Akçay, nakil sırasında irisin değil korneanın değiştirildiğini bu nedenle gözün renginin değişmeyeceğini ifade etti.
Kornea naklinde doku uyumu gerekir mi?
Kornea naklinde alıcı ile verici arasında doku uyumunun aranmadığını söyleyen Opr. Dr. Levent Akçay, kornea naklinde başarı oranının diğer doku-organ nakillerine kıyasla daha yüksek olduğuna da dikkat çekti.
Kornea nakli ne zaman yapılır?
Kornea nakli için zamanlamanın son derece önemli olduğunu söyleyen Opr. Dr. Levent Akçay, kişinin ölüm zamanı ile korneanın alınma zamanı arasındaki sürenin çok uzamaması gerektiğinin altını çizdi. Opr. Dr. Levent Akçay, ideal olan zamanlamanın ölümü takip eden ilk 6 saat içinde korneanın çıkartılması olduğunu ancak soğuk zincire uyulmuş ise 16-18 saate kadar da korneanın alınabileceğini belirtti. Korneanın özel bir şekilde saklandığını ifade eden Opr. Dr. Levent Akçay, en geç 7 gün içinde naklin gerçekleşmesi gerektiğine dikkat çekti. Opr. Dr. Levent Akçay, bu sürenin saklama yöntemine göre bazen 14 güne çıkabildiğini de bildirdi. Kornea naklinin zor bir operasyon olduğunu bildiren Opr. Dr. Levent Akçay, işinin ehli hekimler tarafından naklin yapılması gerektiğinin de altını çizdi.
Kornea nakli önemli bir operasyondur
Kornea naklinin çok ciddi ve büyük bir operasyon olduğunu belirten Opr. Dr. Levent Akçay, yasal olarak aynı anda iki göze birden kornea nakli yapılamadığını söyledi. Bu nedenle tek göze nakil yapıldıktan en az bir yıl sonra diğer göze operasyon yapılması gerektiğini açıklayan Opr. Dr. Levent Akçay, bu sürenin bazen 2-3 yılı bile bulabildiğini ama acil olgularda bu sürenin kısalabileceğini de belirtti. Opr. Dr. Levent Akçay, burada önemli olan noktanın erken ve geç dönem risklerinin en aza indirilmesi şartı olduğunu ifade etti.
Kornea nakli kime yapılır?
Kornea naklinin tedavisinin en çok kullanıldığı hastalığın keratakonus olduğunu söyleyen Opr. Dr. Levent Akçay, ayrıca kornea distrofileri diye adlandırılan korneada bir takım yabancı maddelerin biriktiği ve korneanın beyazlaştığı hastalıklarda da kornea nakli gerçekleştirildiğine dikkat çekti.