ANKARA (AA) - SELMA BIYIKLI ADABAŞ - Türkiye, yerli ilaç ve tıbbi cihaz üretiminin artırılması için harekete geçti.
"Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı"yla tıbbi cihaz ve malzeme ihtiyacının yüzde 20'sinin, ilaç ihtiyacının ise yüzde 60'ının yerli üretimle karşılanması planlanıyor.
Sağlık Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığının koordinatörlüğünde hazırlanan ve 2014-2018 dönemini kapsayan program, ilaç ve tıbbi cihaz alanında yeni atılımlar yapılmasını öngörüyor.
Programda, artan ve yaşlanan nüfus, ortalama yaşam süresinin artması, sağlık hizmetlerinde ve ilaca erişimde iyileşme, artan refah düzeyi ve farkındalık gibi nedenlerle ilaç ve tıbbi cihaz talebinin artmasının, sosyal güvenlik harcamalarında ve cari açık üzerinde baskı oluşturduğu belirtildi.
Buna göre, Türkiye'nin uzun vadede küresel bir ilaç Ar-Ge ve üretim merkezi olması, ilaç ve tıbbi cihaz alanında rekabetçi bir konuma ulaşması önem arz ediyor. Bu programla yüksek katma değerli ürün üretebilen, küresel pazarlara ürün ve hizmet sunabilen ve yurt içi ilaç ve tıbbi cihaz ihtiyacının daha büyük bir kısmını karşılayabilen bir üretim yapısına geçilmesi amaçlanıyor.
Bu kapsamda, orta vadede yerli üretim kapasitesinin artırılması, Ar-Ge ve girişim ekosisteminin geliştirilmesi, uzun vadede ise yeni molekül geliştirebilen, daha yüksek katma değerli ilaç ve tıbbi cihaz üretebilen yapı kurularak küresel etkinliğin artırılması öngörülüyor.
-Programın hedefleri
2014-2018 yıllarını kapsayan programla ülkenin tıbbi cihaz ve tıbbi malzeme ihtiyacının yüzde 20'sinin, ilaç ihtiyacının ise değer olarak yüzde 60'ının yerli üretimle karşılanması hedefleniyor.
Kamunun yönlendirme kapasitesinin güçlendirilmesi için hedefler ve eylem planlarının yer aldığı programa göre, ilaç ve tıbbi cihaz sektörlerinde orta ve uzun vadeli stratejiler ve yol haritaları, gelişmiş ülke pazarlarına ihracat odaklı hazırlanacak.
Eylem planına göre, kan ürünlerinin, biyoteknolojik ve onkoloji ilaçların, aşıların, tanı kitlerinin ve belirlenen tıbbi cihazların kamu alım/ödeme politikaları yoluyla üretimi sağlanacak.
Kan ürünlerinin Türkiye'de Ar-Ge ve üretiminin özel sektör tarafından yapılabilmesi için mevzuat değişikliğine gidilecek, yerli üreticinin yapacağı klinik araştırmaların desteklenmesi için programlar oluşturulacak, kök hücre mevzuatı güncellenerek geliştirilecek, AB mevzuatı da dikkate alınarak kapsamlı bir kök hücre ve ileri tıbbi tedavi ürünleri mevzuatı oluşturulacak.
Geleceğe yönelik ihtiyaçların belirlenebilmesi için veri altyapısı oluşturulacak, veri paylaşım standartları belirlenecek. Toplumun genel sağlık/hastalık profilini belirleyen epidemiyolojik araştırmalar artırılacak.
Programa göre, alım yapan kamu kurumların sektörü yönlendirme ve düzenleme kapasitelerinin güçlendirilmesi de hedefleniyor.
Bunun için alım yapan kamu kurumlarının tıbbi cihaz ve ilaçta yerli malı kullanmasının teşvik edilmesi ve kamu alımları yoluyla yerli sanayinin desteklenmesi, geri ödeme politikalarında Türkiye'de üretim yapan üreticiyi göz önüne alan düzenleme ve uygulamaların hayata geçirilmesi amaçlanıyor.
Ar-Ge ve yenilik alanının geliştirilmesi için yeni hedeflerin de yer aldığı programa göre, ilaç ve tıbbi cihaza yönelik araştırma alt yapılarının sanayi ile işbirliği içinde etkin kullanımı, Türkiye'de üretimi olmayan veya üretimi yeterli olmayan ilaç ve tıbbi cihaz yatırımlarının özendirilmesine yönelik destekler sağlanacak.
Deney hayvanlarıyla ilgili ünite ve laboratuvar altyapısı geliştirilecek, ilaç etken maddesinin geliştirilmesi ve üretilmesi desteklenecek.
Üniversitelerde üretim yapılmasıyla ilgili mevzuattaki eksiklikler giderilecek, Türk bilim insanlarının küresel sağlık araştırmalarına entegrasyonu sağlanacak ve işbirliği artırılacak.
Türkiye'nin uluslararası büyük ölçekli araştırma merkezlerine üyeliği ve araştırmacıların bu merkezlerdeki faaliyetlere katılımı sağlanacak.
-Nadir hastalıklar
Ülkede nadir hastalıklar alanında kapasite kurulacak. Bu hastalıklar tanımlanacak, görülme oranları saptanacak, kayıt sistemi ve istatistikler oluşturulacak.
Bu alanda araştırma ve uygulama tanı ve tedavi merkezleri kurulacak ve desteklenecek.
Yetim ilaçların (kısıtlı bir hedef nüfusu olan veya nadir bir hastalığı tedavi eden, dolayısıyla ticari ve mali potansiyeli sınırlı olan ilaç) ülkede üretilmesi için gerekli fiziksel altyapı ve mevzuat altyapısı oluşturulacak.
Yetim hastalıkların en erken dönemde tanı alabilmesi için mevcut yenidoğan tarama programı (içeriğindeki hastalık sayısı ve tarama sistemi) geliştirilecek.
Yetim hastalıklı çocuk sahibi olan ailelerde yeni doğacak çocukların sağlıklı olabilmesi için doğum öncesi tanı yöntemleri uygulanacak.
Ülkede sık rastlanan yetim hastalıklara yönelik evlilik öncesinde anne ve baba adaylarında "taşıyıcı taraması" yapılabilmesi için altyapı hazırlanacak.