İLKER AKGÜNGÖR
Türkiye 376 milyon nüfuslu ABD'yi geçerek en çok MR çekilen ülke oldu. Bu nedenle hastane çevrelerinde onlarca MR merkezi tabelasına rastlanıyor. Doktora herhangi bir yerinde ağrıyla giden neredeyse her hastadan MR isteniyor. Ankara Tabip Odası Başkanı Çetin Atasoy'un açıklamasına göre Türkiye'de yılda bin kişiye 114 MR tetkiki yapılırken, ABD'de bu rakam 105 oldu. Avrupa ülkelerinden Finlandiya'da bu rakam binde 42, İsrail ve Polonya'da bin kişi başına çekilen MR sayısı ise 20'nin altında gerçekleşti. Türkiye'de bir yılda yaklaşık 8-9 milyon arasında MR çekiliyor.
VATAN'a konuşan Türkiye Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Abdülhakim Coşkun, Türkiye'de MR fiyatlarının çok düşük olması nedeniyle garip olaylar yaşandığını söylüyor:
"Eve kadar gitmeyeyim, sen yenisini ek"
"MR dahil tetkik ücretleri aşırı derecede ucuzladı. Bir MR çekimi Sağlık Bakanlığı'na göre 60-70 lira civarında. Hizmeti veren ise tetkik ücretleri düşük olduğu için sürümden kazanıyor. Çok pahalı olan cihazların finansmanı ve amortismanı için aşırı tetkik zorunluluğu doğuyor. Bir vatandaş hastaneye gelirken MR'ını evinde unutuyor. Hastaneye gelince 'burada bir tane daha çekemez misiniz? Eve gidip gelmem 2 saatimi alır' diyor. Hastane bu hastaya yeniden çekim yapıyor."
'Sıra beklenmiyor'
Prof. Dr. Coşkun her tarafta açılan görüntüleme merkezleri nedeniyle hastaların uzun MR sıraları beklemediğini belirtiyor, "Türkiye'de her yerde rahatça MR çektiriliyor. Mardin, Midyat'ta misafir olduğum evde radyolog olduğum öğrenilince aile bana incelemem için en az 15 tane radyolojik tetkik getirdi. Aynı kişiye defalarca tekrarlanmış MR'lar, beyin tomografileri, CD'ler. Başım ağrıyor demiş MR çekilmiş, kulağım ağrıyor diye gittiğinde tomografi çekmişler. ABD ve Avrupa'da ise hekime ulaşmak Türkiye'deki kadar kolay değil. Gerek muayene, gerek MR için daha uzun randevu süreleri var."
Maliyeti 25 ile 40 lira
Türkiye'de bir MR çekiminin maliyeti ödenen kira ücretine bağlı olarak değişmekle birlikte 25 ile 40 arasında değişiyor. MR maliyetinde en önemli unsurlar olarak, 2 ile 3 milyon lira arasında değişen MR cihazı ücreti, yıllık yüzde 6 idame ücreti, kira, elektrik, çalıştırılan uzman personel ve doktor ücreti öne çıkıyor.
Pazarlıkla 500'e indi
Özel görüntüleme merkezlerinde ise fiyatlar oldukça değişken. Tabiri caizse kim, kime neyi tutturursa onu alıyor. MR fiyatlarını öğrenmek için internetten karşımıza çıkan İstanbul'daki merkezlerden biriyle
VATAN muhabirinin telefonda yaşadığı diyalog şöyle:
VATAN: SGK ve özel sağlık sigortam yok. Doktor bel ve beyin MR'ı istedi kaç lira?
MR merkezi: 750 ile 800 lira arasında değişiyor. Yetkiliye bağlayayım.
Firma yetkilisi: (Durumu anlattıktan sonra) Kapalı alan korkunuz yoksa MR başına 700 TL'ye çekeriz.
VATAN: 2 kez mi MR'a gireceğim?
MR: Hayır biz bir kerede ikisini de.
Devlete 70, özele 1000 TL
Prof. Dr. Coşkun, MR fiyatlarının özel hastane ve merkezlerde arttığını söylüyor, "Devlet MR başına 70 liradan fazla ödemezken, özel hastanelerde bu fiyat 1000, hatta 2 bin liraya kadar çıkıyor. ABD'de MR fiyatı 1000 dolar civarında. MR cihazları 3 milyon lira civarında satılıyor. Özelde MR pahalı olması yüzünden daha kontrollü. Yine de hastalar için mali olarak çok yıpratıcı. Özellerin bir kısmı az, bir kısmı daha fazla fark alırken, bir kesim ise ücretin tamamını sigorta ya da hasta bütçesiyle karşılıyor."
'Zararı yok'
Prof. Dr. Coşkun MR'ın vücuda bir zararı olmadığını belirtiyor: "MR'ın kanıtlanan ya da kesin olarak bilinen bir yan etkisi yok. Ancak sağlıklı insanların MR'ı meşgul etmesi hasta vatandaşların sistemden yararlanma süresini azaltıyor ve daha iyi tetkik yapılmasına engel oluyor. Tedavi ve tetkikler bu yüzden daha yüzeysel kalıyor."