YEŞİM SERT KARAASLAN - Türk bilim insanlarınca, canlı vericiden karaciğer nakli operasyonlarında dünyada ilk kez yeni bir teknik geliştirilerek, iki hastada uygulandı ve sonuçlar Dünya Karaciğer Nakli Kongresi'nde paylaşıldı.
Yeni teknikle operasyonda vücuda kan getiren ana toplar damar bypass edildi, hastanın karaciğeri ana damarıyla beraber vücut dışına çıkarıldı. Karaciğerden vücut dışında ayrılan ana damar, vericiden gelen yeni karaciğere dikilerek, hastaya nakledildi.
"Dünya Karaciğer Nakli Kongresi", Uluslararası Karaciğer Nakli Derneğince (International Liver Transplantation Socienty ILTS) Prag'da yapıldı.
Derneğin 42 yaş altı genç cerrahları kapsayan Vanguard Komitesinin Türk üyesi olan Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Balcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, karaciğer nakli operasyonlarında dünyada bir ilke imza attıklarını söyledi.
Balcı, yeni tekniğin uygulandığı operasyonun Prof. Dr. Kaan Karayalçın, Prof. Dr. Meltem Koloğlu ve Opr. Dr. Onur Kırım ile yapıldığını anlattı. Balcı, ameliyatların çok daha güvenli hale getirilebilmesi, organ ve yaşam kaybı riskinin en aza indirilebilmesi amacıyla yeni teknikler üzerinde çalışma yürüttüklerini dile getirerek, "Karaciğer nakli, zor bir ameliyat ve dünyanın her yerinde ilk bir yıl içinde hastaların yüzde 10'ununu kaybetmek mümkün. Dünyanın en iyi merkezlerinde bir yıllık sağ kalım oranı yüzde 90'lar düzeyinde." diye konuştu.
Operasyon sonrası kayıpların, hem ameliyatın zor olmasından, hem ameliyat sırasında gelişebilen problemlerden kaynaklanabildiğini anlatan Balcı, şunları kaydetti:
"Hastaların çoğunun yaşları ileri ve bu kişilerde karaciğer sorunun dışında kalp, akciğer, böbrek gibi hastalıklar bulunuyor. Bu durumdaki hastaları operasyon döneminde kaybetme riski de söz konusu olabiliyor. Bu hastalar için ameliyatı kolaylaştırabilmek ve riski azaltabilmek için ne yapabileceğimiz üzerinde çalıştık. Geliştirdiğimiz teknik, hem ameliyatı güvenli tamamlamamızı hem de hastanın sağlığına kavuşmasını sağladı. Teknik, çoklu organ ve özellikle kalp sorunları bulunan hastamız üzerinde başarıyla gerçekleştirildi. Başarılı sonuçlar elde edildi." bilgisini paylaştı.
- "İlk hastamız sağlığına kavuştu"
Kliniklerinde 64 yaşındaki V.Y. ve 60 yaşında M.A. isimli iki hastaya yeni teknikle uygulama yapıldığını söyledi.
Operasyondan önce hastalardan V.Y'nin sağlık durumunun oldukça ağır olduğunu belirten Balcı, şunları kaydetti:
"Hastamızın, hem karaciğer, hem böbrek nakli ihtiyacı vardı. Böbrek vericisi yoktu ama karaciğer vericisi bulunuyordu. Hastamızda, aynı zamanda karaciğer ile ilişkili komplikasyonlar nedeniyle tekrarlayan ataklar oluyordu. Bu nedenle de hastamızı kısa süre içinde kaybetme riskimiz bulunuyordu. V.Y'nin kalbinde de tıkanıklık vardı, birden fazla stent bulunuyordu, böbrekleri çalışmıyordu. Yeni geliştirilen ameliyat tekniği, hasta ve yakınlarının detaylı bilgilendirilmesi sonucunda ilk kez bu hastamıza yapıldı."
Balcı, 6 ay önce yapılan ameliyattan sonra V.Y'nin genel sağlık durumunun iyi olduğunu dile getirdi.
M.A'nın ise bir ay önce ameliyat geçirdiğini ve taburcu edildiğini anlatan Balcı, "Bu hastamızda da karaciğer paraziti vardı. Damarları tıkanmıştı. Bu hastamıza da donörden yeni gelen karaciğeri yapay damarın üzerine diktik ve yapay damarı hastaya tekrar taktık." diye konuştu.
- Uygulama nasıl yapılıyor?
Yeni teknikle standart yöntemde söz konusu olmayan karaciğerin tamamen vücuttan çıkarılma yolunu kullandıklarını söyledi. Balcı, teknik hakkında şu bilgileri verdi:
"Hasta kalp-akciğer özel bir makineye bağlanıyor. Hastanın bacak damarından ve karaciğere kan getiren portal veninden kateter sokuluyor ve kanın kalbe iletilmesi sağlanıyor. Yani vücudun yaptığı iş, kalp akciğer pompası ile ameliyatın başında yapılarak karaciğer olduğu gibi çıkartılıyor. Bu sırada ise 'back table' denilen masada karaciğerden o ana damar sökülüyor. Bu arada da verici ekibi tarafından vericiden çıkartılan yeni karaciğer onun üzerine dikiliyor. Bu aşamadan sonra ise vena kava damarı ve karaciğere kan getiren portal ven hastaya geri dikiliyor."
Balcı, yeni teknik sayesinde, hastanın aşırı kanamasının ve kalp krizi geçirme riskinin önlendiğini ifade etti.
- "Bu teknik dünyada ilk kez tanımlanmış oldu"
Doç. Dr. Balcı, başarılı şekilde tamamlanan operasyonların videolarının ve tekniğin bilimsel özeliklerini Dünya Karaciğer Nakli Kongresi'nde, tıp dünyasıyla paylaşıldığını bildirdi.
Olumlu geri bildirimlerin alındığını vurgulayan Balcı, bunun Türkiye'nin ve Türk bilim insanlarının tıpta ne kadar ileri olduğunun en önemli göstergelerinden biri olduğuna dikkati çekti. Balcı, "Bu teknik dünyada ilk kez tanımlanmış oldu." ifadesini kullandı.