Erkeklik hormonunun eksilmesi, sadece cinselliği değil genel sağlık durumunu da etkiliyor. Sertleşme sorunu yaşayan erkekler, pek çok ülkede kalp hastası sayılıyor. Hormon takviyesi ile kolesterol sorunu da çözülüyor
Aile Sağlığı Araştırma Derneği Başkanı Prof. Dr. Halim Hattat, "Yaşam süresi uzadıkça erkeklerin andropozda geçirdikleri süre de artıyor" diyerek ekledi: "Pek çok erkek cinsel fonksiyonlarını gençlik yıllarındaki gibi sürdürmek istiyor. Bunun için de testosteron düşüşü ve andropozun tedavi edilmesi gerekiyor. Hastaya eksilen miktar kadar takviye yapılıyor." Prof. Dr. Halim Hattat, testosteron eksikliği ile ilgili sorularımızı yanıtladı...
Testosteron eksikliğinin sonuçları nedir?
Anne karnındaki gelişim sırasında, erkek bebeğin vücudu yeterli testosteron üretmezse, cinsel organların büyümesinde sorunlar ortaya çıkar. Ergenlik sırasında bu durum oluşursa büyüme ve gelişmeyi yavaşlatabilir. Penis ve testislerde hacim eksikliği, memelerde büyüme (jinekomasti) gibi şikayetler görülür.
GENEL SAĞLIĞI ETKİLER
Testosteron eksikliği sadece cinsel yaşantıyı mı etkiler?
Testosteronun genel sağlık üzerinde de önemli etkileri vardır. Kemik yoğunluğu, kas gücü, zihinsel performans, hafıza, duygusal durum ve motivasyonla doğrudan bağlantılıdır. Hormon eksikliği yetişkinlik döneminde oluşursa; cinsel isteksizlik, sertleşme sorunu, kısırlık, testis boyut ve sıkılığında azalma gelişebilir. Sertleşme sorunu olan ama kalp problemi olmayan erkekler artık kalp hastası gibi değerlendirilmektedir. Testosteron eksikliği de bir uyarı işaretidir. Testosteron eksikliği ve cinsel isteksizlik çeken erkeklerde, beş yıl içerisinde diyabet ve kalp hastalıklarına yakalanma riski çok yüksek oranlarda görülmektedir.
İSTEKSİZLİK OLUR
İsteksizlik yaşayan bir erkek ne zaman doktora başvurmalı?
Erkekler her zaman ve sürekli cinsel istek duymazlar. Hormonlar, hastalıklar, ilaçlar, duygular, düşünceler, ilişkiye dair nedenler, sigaraalkol kullanımı ve stres gibi birçok faktör cinsel isteği azaltabilir. Bir erkeğin cinsel isteksizlik yaşaması, her zaman eşinden soğuduğu anlamı da taşımaz. Ancak her erkek dönem dönem cinsel isteksizlik yaşayabilir. Bu durum ısrarlı bir şekilde devam ediyorsa, kişinin isteksizliğine neyin yol açtığını anlaması için doktora başvurulması gerekir.
TAKVİYE AYARINI DOKTOR YAPMALI
Testosteron hormonunun hapı var mı?
Testosteron seviyesinin düşüklüğü için destek preparatları verilebilir. Şu anda jel ya da iğne şeklinde veya tablet ile bant halinde testosteron destekleri var. Ancak bunlar, mutlaka doktor kontrolünde alınmalı. Testosteron replasman (yerine koyma) tedavisi, çok iyi bir dengede olduğu zaman yararlıdır. Tedavi dozu, doktor tarafından belirlenmeli ve gerektiğinde değiştirilmelidir.
CİNSEL İSTEK DÜŞMANLARI
Testosteron eksikliği
Kilo fazlalığı ve obezite
Yüksek kan şekeri, tip1 ve 2 şeker hastalığı
Yüksek tansiyon
Yüksek kötü kolesterol (LDL), düşük işi kolesterol (HDL)
Hareketsiz bir yaşam
Trans ve doymuş yağlardan zengin sağlıksız bir beslenme planı
Aşırı gergin, sinirli ve endişeli ruh hali
Depresyon
Uykusuzluk
Sigara ve alkol
Uyuşturucu ve doping ilaçları.
DERT OLMADAN DERMAN BULUN
Düzenli aralıklarla testosteron seviyenizi kontrol ettirin. Düşüş olduğu zaman takviye konusunda doktordan bilgi alın.
Trans yağlardan fakir, sağlıklı proteinleri içeren, kan şekerini bir anda yükseltip düşürmeyen, Omega 3 ve çinko zengini bir beslenme planınız olsun.
Sağlıklı kilo aralığında kalın, bel çevrenizi ince tutun.
Sigara içmeyin, alkol ve kafeinli içecekleri sınırlayın.
SOSYAL VE AKTİF OLUN
Kullandığınız ilaçları gözden geçirin. Cinsel yaşantınızı etkileyenler konusunda doktorunuzdan yardım isteyin.
Stresinizi yönetmeye çalışın. Gerekirse profesyonel yardım alın.
Uyku sorunlarını önemseyin. Kaliteli uyumaya çalışın.
Sorunlar karşısında bile hayata olumlu bakabilen, sosyal ve aktif biri olmaya gayret edin.
Bu önlemler sorununuzu gidermiyorsa bir uzmandan yardım istemekten çekinmeyin.
KANSERE NEDEN OLMUYORMUŞ
Testosteron takviyesinin prostat kanseri riskini artırdığı doğru mu?
Bu konu uzun süre tartışıldı. 2008 yılında testosteron takviyesi ve prostat kanseri riskini inceleyen 197 çalışma, istatiksel olarak karşılaştırıldı ve testosteron tedavisinin prostat kanserine yol açmadığı sonucuna ulaşıldı. Ancak biz yine de prostatla ilgili gerekli tetkikleri ve takibi yapıyoruz.
'STRES BOMBASI' GİBİ OLMAYI ENGELLİYOR
Andropozda tedavi olmak şart mı?
Yaşam süresi sürekli uzuyor ve erkeklerin andropozda geçirecekleri süre de artıyor. Pek çok kişi ilerleyen yaşlarda da gençlik yıllarındaki fiziksel ve zihinsel performansını yakalamak istiyor. Göbeklenmeyi, vücut kaslarını ve kuvvetli kemiklerini kaybetmeyi hiç kimse istemiyor. Erkekler yaşlandığı zaman huzursuz, endişeli, uyku sorunları olan bir stres bombasına dönüşmekten çekiniyor. Pek çok erkek, cinsel fonksiyonlarını da gençlik yıllarındaki gibi devam ettirmek istiyor. İşte bu yüzden, testosteron düşüşü ve andropozun tedavi edilmesi gerektiğine inanıyorum. Zaten söz konusu olan, eksilen testosteronu yerine koymaktır. Fazlası gerekmez.
Testosteron eksikliği nasıl tedavi edilir?
Hormon takviyelerinin, bu konuda deneyimli bir uzman tarafından dikkatle yapılması ve düzenli aralıklarla kan seviyelerinin kontrol edilmesi gerekir. Biz aylık olarak kontrolleri öneriyoruz. Hormon seviyelerinin yanında iki-üç ayda bir PSA yani prostat spesifik antijen miktarına bakıyoruz.
Hormon takviyesi ne kadar sürer?
Hormon tedavileri, aylık kontrollere göre devam eder ve hormon eksikliği giderildiğinde tedavi tamamlanmış olur. Cinsel sorunlar hâlâ devam ediyorsa diğer risk faktörlerine bakılır. Hormon eksikliğine bağlı cinsel isteksizlik yaşayanlarda çoğu zaman depresyon, eşle yaşanan sorunlar gibi dış etkenleri de görüyoruz.
CİNSEL İLİŞKİ SIKLIĞI HORMON YÜKSELTİR
Cinsel ilişkinin sıklığı testosteron düzeyini etkiler mi?
Cinsel aktivite testosteron seviyesini yükseltir. Seksüel yönden aktif erkeklerde testosteron düzeyi yüksek olur. İlişki aralıkları uzadığında hormon seviyesi düşer.
Testosteron eksikliği olan bir erkekte, performans yükseltici ilaçları işe yarar mı?
Erkekte, cinsel isteksizliğe bağlı sertleşme kaybı varsa ve hormonları düşükse önce hormon takviyesi düşünürüz. Ama tedaviye rağmen sertleşme geri gelmiyorsa hayat tarzını inceleyerek sorununa neyin yol açtığını araştırırız. İlaçlardan veya sertleşme tedavisinde kullanılan diğer yöntemlerden yararlanırız.
Sertleşme süresi ve cinsel ilişki sıklığı hangi yaşlarda nasıl olmalı?
Bunun standardı yoktur, herkese göre değişir. Cinsel ilişki sıklığı da çiftler arasında senkronize bir karardır. Kadın da erkek de birbirlerine ne kadar sık cinsellik istediklerini belirtmelidir. Çiftin birbirine karşı duyduğu sevgi ve saygı, cinselliğin kalitesini olumlu yönde etkiler.
ESRA TÜZÜN