Elisabeth Blackburn 2009 yılında Carol W. Greider ve Jack W. Szostak ile birlikte yaşlanmamızda telomerlerin ve telomeraz enziminin rolünü keşfederek Nobel Tıp Ödülü kazandılar. Bu keşfin hemen ardından sekiz yıl boyunca yaşam tarzı değişiklikleri ve bu değişikliklerin telomerlere etkisi üzerine sayısız klinik araştırma yapan Blackburn ve ekibi, 3 aylık kapsamlı bir yaşam değişikliğinin telomerleri %43’e kadar uzattığı sonucuna vardılar.
Telomer ve Telomeraz Enzimi Nedir?
Hücre çekirdeği içinde bulunan kromozomların uç kısımlarındaki, DNA proteinlerinden oluşan koruyucu başlıklara telomer deniyor. Telomerlerin boyu kronolojik yaşa bağlı olarak her hücre yenilenmesinde kısalır çünkü ölen hücrenin yerine gelecek olan yeni hücre replikasyonu için telomerden bir parça kullanılır. Böylece kronolojik olarak yaş alırken kromozomlarımızın ucundaki telomer isimli koruyucu başlıklar kısalarak, tükenir ve hücrenin kendisini yenilemeye yetecek uzunlukta telomer kalmayınca yaşlılık emareleri oldukça hızlı bir şekilde kendini göstermeye başlar.
Telomeraz enzimi ise telomerlerin korunmasında hayati rolü olan bir enzim. Telomeraz, telomerleri sentezler ve korur. Bu sayede her hücre bölünmesi ile kısalan telomer uçlarının korunmasını sağlar.
“Her Isırık Bir Seçim Her Hareket Bir Fırsattır”
Yeni doğan bir bebekte telomerler oldukça uzunken, 70 yaşındaki birinin telomerlerinin oldukça kısa olduğunu söyleyebiliriz. Dr. Blackburn ve ekibinin yaptığı klinik araştırmalar, telomer uzunluğunu ve telomerlerin kısalma oranını etkileyen temel faktörlerin yaşam tarzı ve yaşanılan çevre olduğu gösteriyor.
Kalitesiz uyku, stres, hareketsiz bir yaşam, aşırı kilo, inflamasyona (fizyolojide mikro düzeyde iltihaplar, yangılar) yol açan ya da oksidatif stresi artıran karbonhidratlar, şekerli maddeler, işlem görmüş her türlü katı ve sıvı besin maddesi, asitli içecekler, yapay tatlandırıcılar, trans ve doymuş yağlar gibi sağlıksız beslenme şekilleri, alkol, sigara, uyuşturucu, kötü havada solumak gibi yaşam tarzı seçimleri telomer boyunun uzamasını sağlayan telomeraz enziminin salgılanmasını baskılar ve böylece telomer uzayamadığı için otomatik olarak yaşlanmaya başlarız.
Bütünsel Sağlık ve Ayurvedik Yaşam Danışmanı Ebru Şinik “Bedenimiz sabit bir yapıtaşı değildir, adeta bir nehir gibi sürekli değişen ve dönüşen bir süreçtir. Her ısırık bir seçim, her hareket bir fırsattır. Bedenimizdeki atomların, yani hücrelerin %98’i her 1 yıl içinde komple yenilenmektedir” diyor ve ekliyor, “Mide zarı her 5 günde, derimiz her 30 günde, karaciğerimiz her 6 haftada, saçımız 30 günde, iskeletimiz her 3 ayda kendini yeniliyor. Yani şu anda dün sahip olduğumuz bedene sahip değiliz. Özetle bir yıl boyunca bedeniniz ve zihniniz için yapacağınız bilinçli seçimler neticesinde yepyeni bir insan olmak hiç de ütopik değil!”
Ebru Şinik telomerleri uzatmanın yolunun bu konuda yıldızı parlayan gıda takviyeleri olmadığının da altını çiziyor. Şinik’e göre bunun için yapılması gereken en önemli şey, yaşamınızda köklü bir değişim gerçekleştirmek.
Telomerlerinizi Uzatmak ve Well Aging Sürecini Başlatmak İçin 5 Değişim
1. Uyku Düzeni: Her gün, iyi havalandırılmış, tamamen karanlık ve sessiz ve ortamda 8 saat uyuyun.
2. Her gün meditasyon yapmak: Kendiniz için en uygun meditasyon tekniğini keşfedin ve ona günlük rutinleriniz arasında yer açın.
3. Hareket: Fiziksel olarak daha aktif olabilmek için tüm fırsatları değerlendirin, düzenli olarak spor yapın.
4. Duygusal Denge ve İyilik Hali: Ruh, beden ve zihin bir bütünün parçalarıdır. Durmaksızın birbirleriyle etkileşim içindedirler. Kontrolü ele alın. Dengeli, istikrarlı ve iyiliğe odaklanmış olmaya çalışın.
5. Beslenme: Kendiniz için neyin iyi neyin doğru olduğu hakkında yeniden düşünün. Zayıflama ve fit bir görünümün ötesinde beslenmenin sihirli etkilerine kendinizi açarak en sağlıklı beslenme yöntemlerini benimseyin.