HALİT YEREBAKAN
Tavuk eti, son derece faydalı bir besin kaynağıdır. Bilinen en önemli faydası, protein yönünden zengin oluşudur. 120 gram tavuk eti, günlük protein ihtiyacının yüzde 65'ini tek başına karşılayabilir. Yağı azaltmak ve içerdiği proteinden faydalanmak için derisinin sıyrılması gerekir. Uzmanlar derisinden arınmış tavuk etinin yağsız olduğunu söylüyor! Tavuk hakkında yapılan son araştırmalar, beyaz renkteki bu etin, niasin zengini olduğunu gösterdi. Niasin, kan şekerini düzenlemede son derece faydalıdır. Gen yapımız üzerindeki etkisi sebebiyle de tavuk eti kansere karşı korunmamıza yardımcı olur! Tavuk eti; içerdiği çinko, selenyum, demir, fosfor, magnezyum ve A-B vitaminleri sayesinde, ihtiyacımız olan enerjiyi almamıza yardımcı olurken, bağışıklık sistemimizin güçlenmesinde de rol oynar. Her besin kaynağında olduğu gibi saklama ve tüketim koşulları tavuk eti için de oldukça önemli. Tavuk etini derin dondurucuda muhafaza ediyorsanız, çözülmesi için tezgah üstünde bekletmektense buzdolabında yavaş yavaş çözülmesini sağlayın. Çiğ tavuk etini mümkün olduğu kadar diğer besin maddelerinden ayrı muhafaza edin. Tavuk etini pişirirken, kısık ve orta derecede ısı uygulayın. Yüksek ısıda pişen tavuk, sahip olduğu proteini hızlı kaybeder. Tavuklu yemeklerinizi bir öğünde tüketebileceğiniz kadar hazırlayın çünkü yeniden ısıtma işlemi de protein kaybına sebep olur. Tavuk etinden beklenen faydayı alabilmeniz için doğru tavuğu seçmeniz gerekir. Bunu yapabilmenin tek yolu 'bilmekten' geçer. Peki bunca faydası bulunan tavuk etini almak için markete gittiğinizde, ambalajında yazan onca şeyin ne anlama geldiğini biliyor musunuz? Gelin ambalajlarda yazanların ne anlama geldiğine bir bakalım...
DOĞAL TAVUK
Bir ambalajın üzerinde 'Doğal Tavuk' yazıyorsa; bu, ambalajın içinde tavuk dışında bir şey olmadığı anlamına gelir. Yani aldığınız şeyin sadece tavuk olduğu, ilave başka bir madde bulunmadığı ifade edilmektedir. Bu ibare, tavuğun nerede ve hangi şartlarda yetiştirildiği ya da neyle beslendiği hakkında hiçbir bilgi vermez! Oysa bilinçsiz tüketiciler, doğal yazısını gördüklerinde aldıkları ürünün olması gerektiği şekilde üretildiğine inanırlar!
DONDURULMUŞ
Türkiye'deki ambalajlarda bu ifadeyi çok görmesek de karşımıza çıktığında ne anlama geldiğini bilmek gerekir. Soğutulmuş ya da dondurulmuş tavuk denildiğinde aklımıza, parçalanmadan hemen önce askıda duran tavukların soğuk havaya maruz bırakıldığı gelir. Oysa durum çok farklı. Soğutma işlemi, askıdaki tavukların soğuk su ile yıkanması anlamına geliyor. Soğuk su banyosu yapılan tavuklar, cilt yapıları sebebiyle işlem sırasında uygulanan suyu adeta emerler. Bu da hem tatlarındaki yoğunluğun azalmasına, hem de yapay olarak ağırlaşmalarına sebep olur!
SALMA TAVUK
Free range ifadesi, Türkçe'ye salma tavuk olarak geçmiştir. Birçok ambalajda da bu ifade kullanılır. Free range tavuk, doğal ortamlarında dolaşmalarına izin verilmiş, sıkışık kafeslerden çıkarılarak büyütülmüş tavuk anlamına gelir. Bu ibareyi ambalajda kullanmak için tavukları gerçekten serbest bırakmak ve buna uygun üretim tesisine sahip olmak gerekir. Ancak bu uygulamanın ne kadar süreyle yapıldığı çok önemlidir. Evet, free range tavuklar, kafeste yetişenlere oranla daha hareketli olduklarından besin değeri açısından daha faydalıdırlar. Günün belli saatlerinde serbest bırakılan bu tavuklar, diğer zamanlarda -genellikle- diğer tavuklarla aynı şartlarda yaşarlar. Ambalajında free range yazıyor olması devamlı doğal ortamlarında ve serbest oldukları anlamına gelmezken beslenme şekilleri hakkında da bilgi vermez! Bu faydalı ancak yetersiz bir ifadedir. Yapılan denetimler, maalesef bu uygulamanın sadece teknik yeterlilik düzeyinde tutulduğunu gösteriyor. Free range ifadesini okuduğunuzda aklınızda canlanan çayırda serbest dolaşan tavuk resmi, ne yazık ki doğru değil.
KAFES DIŞINDA YETİŞTİRİLMİŞ
Son zamanlarda Cage Free (kafes dışında) ifadesini ambalajlar üzerinde sıkça görüyoruz. Yasalar bu ve benzeri ifadelerin ambalajlara yazılabilmesini birtakım kurallara bağlamış durumda. Şartlar yerine getirildiğinde ürün üzerine bu gibi ibareler yazılabiliyor. Tesislerden kafesler kaldırıldığında şartların ilki ve en önemlisi yerine getirilmiş oluyor. Bu tip tesislerin çoğunda tavuklar kafes dışında ancak neredeyse üst üste bekletiliyorlar. Ne dışarı çıkabiliyor ne de oldukları yerde hareket edebiliyorlar. En önemlisi bu ifade, tavukların ne ile beslendiği ya da ne gibi ilaçlara maruz bırakıldığı hakkında hiçbir garanti içermiyor.
ANTİBİYOTİKSİZ TAVUĞUN SIRRI
Tümtavuklar çiftlikte yetişir. Ambalajında çiftlik tavuğu yazıyor olması, sağlıklı olduğuna inanabilirsiniz anlamına gelmesin. Ambalaja bunu yazabilmek için tavukların bir çiftlikte yetişiyor olması yeterli! Bu ibare; ne beslenme şekilleri, ne aldıkları ilaçlar, ne de serbest dolaşıp dolaşmadıkları hakkında bilgi vermez. Çiftlik tavukları daracık kafesler içinde hiç kıpırdamadan ve ilaç alarak büyütülürler. Toplu halde ve bir arada yetiştirilen tavuklar genellikle hastalanmamak ve birbirlerine hastalık bulaştırmamak için antibiyotikli yemlerle besleniyorlar. Antibiyotik, kullanımına son verildikten bir süre sonra vücuttan atılır. Antibiyotiksiz tavuk, ambalajlanan etinde antibiyotik etki olmadığı anlamına gelir; yaşam boyunca antibiyotik almadığı anlamına değil!
ORGANİK TAVUK NE DEMEKTİR?
Son yıllarda tüketicilerin bilinçlenmesiyle organik gıdaların üretiminde ciddi bir artış yaşanıyor. Ülkemizde organik gıda sertifikası almak, belge verme yetkisi bulunan firmaların ciddi kontrollerinden geçerek onay vermesiyle mümkün. İlgili bakanlık, belge verme yetkisi olan firmaları yaklaşık 20 farklı kontrolden geçirerek, organik gıda sertifikasını güvenli halde tutuyor. Bir tavuk ambalajında organik tavuk ifadesi varsa bu; tavukların, doğal ortamlarında serbest şekilde dolaştırıldığı, çabuk büyümeleri ya da daha verimli et ve yumurta vermeleri için hormon ya da antibiyotik verilmediği anlamına gelir. 'Organik tavuk' ifadesi, olması gerektiği gibi faydalı tüm şartların bir arada yerine getirildiği anlamına gelir. Bilinçli tüketicilerin sayısı arttıkça üreticiler de harekete geçecek ve en doğru ürünü üretme yoluna gideceklerdir.