Kamuya sayıları 1 milyonu aşan taşeron işçilerin kadroya alınması yaklaşık 20 bin taşeron şirket için sıkıntılı bir süreç başlattı. Birçoğu temizlik, organizasyon, alt ve üst yapım işlerinde faaliyet gösteren firmalar, sözleşmesini imzaladıkları kamu ihalelerinin bir hafta sonra iptal edildiği şokuyla karşılaştı. Taşeron şirketler, sözleşme işleri için ekipman aldıklarını, teminat mektubu için yüzde 6 komisyon ve binde 9.48 damga vergisi ödediklerini, tüm bu giderleri karşılamak için de bankadan kredi çektiklerini, iptaller nedeniyle zararlarının ise milyarlarca lirayı bulduğunu bildirdi. Öte yandan işverenlerin, taşeronluk işlerinde kullanılan alet ve ekipmanları devletin almasına yönelik önerileri KHK'da kısmen karşılandı. Ancak bu işlemlerin fiili olarak nasıl gerçekleştirileceği netlik kazanmadı. KHK'nın 127'nci maddesinde, feshedilen sözleşmelerde konu işlerde kullanılan taşınırlar ve tüketim malzemeleri, kamu tarafından satın alınabilecek veya kiralanabilecek. Bu işleme ise bir Maliye Bakanlığı temsilcisinin yer aldığı 3 kişilik komisyon karar verecek. İstanbul'da kamuya iş yapan bir taşeron firma yetkilisi, ticaret odaları kayıtlarına göre, Türkiye'de taşeron şirket sayısının 17 bin ile 20 bin arasında olduğunu söyledi. Kendilerinin çeşitli devlet hastanelerine taşeron hizmeti verdiklerini belirten firma sahibi, bu kapsamda üç yıl için 1.5 milyarlık sözleşmelerinin söz konusu olduğunu bildirdi. Bu sözleşmenin yüzde 6'sı kadarını kesin teminat olarak ödediklerini ve bankalara da üç ayda bir yüzde 3 komisyon bedeli yatırdıklarını belirten şirket yetkilisi, ancak son taşeron düzenlemesi sonrasında ihale iptaliyle karşılaştıklarını belirtti. Öte yandan bu yıl da 400 milyon liralık kamudan iş aldıklarını ve sözleşmelerini imzaladıklarını belirten firma sahibi, sözlerini şöyle sürdürdü: "Biz bu iş için 1 milyon 200 bin liralık ekipman ve kıyafet aldık. Bunun için de bankadan kredi çekti. Tam işe başlamamıza bir hafta kala ihale iptal edildi. Sözleşmemiz 24 Aralık'tan sonra tek taraflı fesh edildi. Oysa fesh edilen işlerin teminat mektuplarını aldık ve komisyon bedeli ödedik. Bunları da banka kredisiyle karşıladık ve bu bedeli ödemek için bankadan 8 milyon lira kredi çektik. Kamu, bunlara fesih tazminatı ödemiyor. Sadece binde 9.48 vergileri iade edecekler. Bankalara şimdi milyonlarca lira borçlanmış durumdayız" diye konuştu. Öte yandan aldıkları malzemelerin de zarar olarak depolarında kaldığına işaret eden yetkili, "Bu makineleri ithal ettik ve ödemelerini de yaptık, iadesi de mümkün değil. Sözleşmelerin süresi uzatılsaydı ya da önceden imzalattırılmasaydı kimse bu kadar zarar etmezdi. Diğer firmalar da aynı durumda" dedi.
TAŞERONDA 'KADROYA' BAŞVURU HEYECANI
Kadroya geçme şartlarını karşılayan taşeron işçiler için başvurular başladı. Kadroya geçişlerin yapılacağı bazı kurumlarda mesainin ilk saatlerinden itibaren yoğunluk oluştuğu görüldü. Gaziosmanpaşa Belediyesi'nde başvurusunu tamamlayan temizlik işçisi Veysel Özgeç, kadroya alınacakları için mutlu olduğunu söyledi. Çevresindeki herkesin kadro heyecanı yaşadığını belirten Özgeç, "Taşeron işçilerin kadroya alınacak olması ailemdeki en küçük kardeşimi, akrabaları mı bile mutlu etti. Allah devletimize zeval vermesin. Kadro başvurularımızı yaptık, inşallah imzamızı atacağız bugün. 2,5 yıldır taşeron olarak çalışıyordum. 10-15 yıldır çalışan ağabeylerimiz de var. Ben onlar adına da seviniyorum. Durumu olmayan insanlar da var aramızda, inşallah onlar için de hepimiz için de iyi olacak." dedi. Temizlik işçisi Mehmet Kıran da 2,5 yıldır aynı şirkette taşeron olarak çalıştığını, kadroya alınan taşeronların mağduriyetlerinin ortadan kalkacağına inandığını dile getirdi. Bu arada, 10 gün sürecek başvurular 11 Ocak'ta sona erecek. Başvurunun ardından süreç, "tespit komisyonu incelemesi ve hak sahiplerinin ilanı", "ilana itirazlar", "itirazların incelenmesi ve kesin listenin ilanı", "sınavın gerçekleştirilmesi", "sınav kuruluna itiraz", "itiraz incelemesi ve kesin listenin ilanı" şeklinde devam edecek. Hak sahipleri, 2 Nisan'a kadar topluca işçi kadrolarına geçirilecek.
TAZMİNAT HAKEDİŞTEN KESİLİYOR
Ayrıca, açılan birçok davada tazminatların da şirket hakedişlerinden kesildiğine işaret eden taşeron firma yetkilisi, "Sadece bizim hakedişimizden yapılan kesinti 1 milyon lira. Bununla birlikte ticari yaşımı sona eren firmalar var. Mahkeme kararıyla onlara rücu etmesi gereken tazminatlar da ayakta kalan firmalara kesiliyor" ifadelerini kullandı.
GAZETE İLANIYLA RANDEVU TALEBİ
Diğer taraftan, Türkiye genelinde 25 bin personelle kamuya taşeron hizmeti veren bir şirket, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ile Maliye Bakanı'na görüşmek için gazete ilanıyla çağrıda bulundu. Ulusal bazı gazetelerde yer alan ilana göre, Merdan Sağlık Şirketleri Bilgi İşlem Şirketler Grubu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı ile Maliye Bakanı'na seslendi. Şirket verdiği ilanda, 25 bin personelle kamuya hizmet veren taşeron şirketler grubu olduğunu belirtti. İlanda, "Taşeron personellerinin kadroya alınması sürecinde yaşanan sıkıntıları değerlendirmek üzere, tarafımızın davetini arzu eder, saygılarımızı arz ederiz" ifadelerine yer verdi.
HAMİDE HANGÜL