Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı, bugün TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlanacak.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası'na karşı Emek Platformu'nun aldığı karar doğrultusunda işçi ve memurlar 14 Mart'ta Türkiye genelinde iki saatlik iş bırakma eylemi yapmıştı.
Tasarıya ilişkin 24 Mart'ta bir araya gelen Emek Platformu ve hükümet birçok noktada mutabakata vardıklarını açıklamıştı.
Tasarının 27 Mart'ta TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlanacağını söyleyen Çelik, yasanın yürürlük tarihi konusunda ise, "2008'de yürürlüğe girer bu yasa" demişti.
UZLAŞMA ÇALIŞANLARA NE GETİRECEK?
Türk-İş'in, Emek Platformu'nun taleplerine yönelik görüşmeler sonunda ortaya çıkan duruma ilişkin hazırladığı bilgi notuna göre:
* Emeklilik yaşı 2036'dan itibaren kademeli olarak 65 yaşa yükseltilecek.
* Emekli aylığını hak etmede, tam aylık için aranan prim gün sayısı, işçiler için 7 bin 200 olacak.
* Fiili hizmet zammından yararlanacakların tespitine ilişkin kriterlere uygun olmasına karşın tasarıdaki çizelgede yer almadığı belirlenen sigortalılar tespit edildiğinde, bu sigortalılar, tasarının TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmesi sırasında önerge ile çizelgeye ilave edilecek.
* Güncelleme katsayısının belirlenmesinde gelişme hızının yüzde 30'u dikkate alınacak. Ancak bu artış Emek Platformu tarafından yeterli görülmüyor.
* İş kazası ve meslek hastalığı sonucu tam iş göremez duruma düşen sigortalıdan bakıma muhtaç olanlar için, prime esas kazancın alt sınırının en az yüzde 85'i oranında gelir bağlanacak.
İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahibi bir kişi ise sigortalı için hesaplanan gelirin yüzde 80'i, hak sahibi 2 kişi ise yüzde 90'ı alt sınır olarak belirlenecek.
Yardımlar:
* Malullük, yaşlılık ve ölüm aylıkları için, sigortalının bekar olması halinde prime esas kazancın alt sınırının yüzde 35'i oranında, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi ve çocuğu varsa yüzde 40'ı oranında aylık alt sınırı uygulanacak.
* Çalışan ve gelir ya da aylık alan çocuksuz dul eşe ölüm aylığı ödenmeyecek.
* Emzirme ve cenaze yardımının miktar ve süresini kurum yönetim kurulunca belirlenecek ve bakan tarafından onaylanacak.
* Yetim kız çocuklarına verilecek evlilik yardımı, aylığın 24 katı tutarında uygulanacak.
* Sunulacak sağlık hizmetlerine ilişkin tedavi yöntemlerini, verilecek ilaçların, tıbbi araç ve gereçlerin miktar ve süreleri ile bu hizmetlerin kurum tarafından satın alınacak fiyatlarını belirleyecek komisyonlarda, karar alma sürecine katılma yetkisinde meslek örgütlerinin temsilcileri de katılacak.
Özel hastanelerdeki fark ücreti:
* Diş protezi verilmesinde yaş sınırı ve maliyetinin yüzde 50'sinin hastalarca ödenmesi söz konusu olmayacak.
* Çalışanlar ile emekli, dul ve yetimlerin özel hastanelerden yararlanmaları halinde ödeyecekleri yüzde 20 oranındaki fark ücretinin kaldırılması, Bakanlar Kurulu kararına bırakıldı.
* Oluşturulacak komisyonun belirleyeceği tedavi yöntemleri dışındaki yöntemlere dayalı olarak yapılacak tedavilerde, uzman hekimler tarafından gerekli görülen hastalardan fark ücreti alınmayacak. Hastanın kendisinin tercih ettiği alternatif tedaviler için ise fark ücreti alınacak.
* Hayati öneme haiz protez, ortez, araç, gereç ve ilaç bedellerinden katılım payı alınmayacak. Hayati öneme haiz olmayan ayaktan tedavilerile diğer protez, ortez, tıbbi araç, gereç ve ilaçlardan halen uygulanan oranda katılım payı alınmasına devam edilecek.
Kronik hastalıklar ile hayati öneme haiz ilaç, protez, ortez, tıbbi araç ve gereçleri belirleyecek komisyonlarda ilgili meslek örgütleri temsilcileri de bulunacak.
Yoksulluk sınırı:
* Yatarak tedavilerde hastalardan hastalardan katılım payı alınmayacak.
* İş akdi sona eren sigortalıların, geriye doğru bir yıl içinde 90 gün zorunlu sigortalıklarının olması durumunda, sigortalılık niteliğinin yitirildiği tarihten itibaren 90 gün bakmakla yükümlü olduğu kişiler dahil sağlık hizmetlerinden yararlanacak. Üç aylık tedavi süresi Genel Sağlık Sigortası primini ödemesi de dikkate alındığında beş aya kadar uzayabilecek.
* Kamu iş yerlerindeki mevsimlik işçilerin, iş sözleşmelerinin askıda kaldığı aylarda Genel Sağlık Sigortası primleri kurumlarınca ödenecek, bu sürelerde sağlık hizmetlerinden yararlanmaları sağlanacak.
* Genel Sağlık Sigortası primlerini devletin ödeyeceği kişileri belirleyen yoksulluk sınırı, asgari ücretin net tutarının üçte birinden, brüt tutarının üçte birine yükseltilerek yüzde 30 oranında artırılmış şekilde uygulanacak.
UZLAŞMA İÇİN SENDİKALAR NE DİYOR?
Sağlık-İş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Başoğlu, Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı'nda yapılan değişikliklerin işçilerin beklentilerine cevap vermediğini söyledi.
Toplantının ardından yapılan açıklamaya göre, sosyal güvenlikte "başlangıç noktasına göre bazı iyileştirmeler yapıldığını" ifade eden Başoğlu, ancak bazı önemli konularda anlaşma sağlanamadığının görüldüğünü belirtti.
Başoğlu, "Çözüm için işin arkasının bırakılmaması gerektiğini" kaydetti.
DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, "Toplumu ve geleceğimizi ilgilendiren yaşamsal öneme sahip, geri adım atılarak iyileştirildiği söylenen ancak yeterli bulmadığımız Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı'na karşı, halkını ve ülkesini seven herkesi bu mücadeleye omuz vermeye çağırıyoruz" dedi.
Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi ile Ankara Barosu Yönetim Kurulu'nun ortak yazılı açıklamasında ise, tasarının "genel olarak tüm sigortalıların haklarını geriye götüreceği" ifade edildi.
Ancak, bunun ötesinde, tasarının özellikle kadın sigortalıların mevcut hak ve güvencelerini zayıflattığı ve cinsiyetler eşitsizliğini pekiştirdiği kaydedilen açıklamada, "Bu yasa tasarısı, kadınları yine ucuz emek, yedek iş gücü ve kayıtdışı istihdamın her türlü kuralsızlığına dayanmak zorunda olan bireyler olmaya mecbur bırakacaktır" görüşüne yer verildi.
Açıklamada, "tasarının derhal geri çekilmesi" istendi.
DİSK Genel BaşkanI Süleyman Çelebi, "yangından mal kaçırır gibi yasa çıkarılamayacağını" söyledi.
Çelebi, "Hükümetin emeklilik yaş haddinin 65 olması, refah payı ve fiili hizmet zammı konularında yasa taslağının aynen kalmasında ısrar etmesi sosyal güvenliğin berhava edilmesidir. Türkiye'nin, halkın, emekçilerin lehine bir yasanın çıkarılması için mücadelemiz sonuna kadar devam edecektir" dedi.
KESK Genel Başkanı İsmail Hakkı Tombul, hükümetin toplum vicdanında oluşan rahatsızlığı gidermeden, emek örgütlerinin taleplerini karşılamadan, toplumsal bir mutabakat sağlamadan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı'nı, TBMM Genel Kurulu'na taşımaması gerektiğini kaydetti.
Tombul, "KESK'in, Emek Platformu'nda belirlenmiş olan temel parametrelerde bütünlüklü bir değişim olmadığı sürece tasarıya karşı mücadele etmekte kararlı olduğunu" bildirdi.