Hayat Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı "Çocuklar Sokakta Solmasın" projesi, sokakta çalışan çocukların ailelerini meslek sahibi yaptı, 243 çocuğu da okul sıralarına geri döndürdü. Bu çocuklardan biri olan 15 yaşındaki Mikail, tiyatro eğitimi alıyor ve bir gün kendi tiyatrosunu kurmayı hayal ediyor.
Kâğıt mendil, su satan, ayakkabı boyacılığı, tartıcılık yapan ya da trafik ışıklarında araba camı silen çocuklarla her gün karşılarız. Ekonomik nedenlerle çalışmaya mecbur bırakılmış çocukların sayısında her geçen gün artış yaşanıyor. Büyük şehirlere yaşanan göç, ebeveynlerin çalışamaması gibi nedenler çocukları sokakta çalışmaya iten nedenler arasında sıralanabilir. Yaş ortalaması 9 olan çocuklar sokakta, şiddete cinsel tacize maruz kalıyor. Ayrıca çocuklar sokakta karşılaştıkları sorunlar nedeniyle madde bağımlılığı, sigara, alkol gibi kötü alışkanlıklar edinebiliyor. Çalışan çocuk sorununa çözüm için birçok kamu ve sivil toplum kuruluşu, çeşitli uygulamaları hayata geçiriyor. Çocukların ailelerine maddi destek sağlayan kuruluşlar sorunla mücadele etmeye çalışıyor.
Hayat Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı 'çocuklar sokakta solmasın' projesiyle sokakta çalışan çocukların umut ışığı oluyor. Vakfın Çalışan Çocuklar Komisyonu 1998 yılından bu yana yüzlerce çocuğun ailesine eğitim, sağlık ve rehabilitasyon hizmeti sağlıyor. Sokakta çalışan çocuklar için "Havuzu dolduran musluğu kapatmak" düşüncesiyle yola çıkılan proje, çocukları sokağa ve sokakta çalışmaya iten nedenleri ortadan kaldırmayı hedefliyor. Gönüllü eğitmen ve sağlık çalışanları tarafından gerçekleştirilen 'Çocuklar Sokakta Solmasın' projesi yalnızca ailenin maddi ihtiyaçlarını karşılamıyor, çocuk ve ailenin sosyal ihtiyaçlarını da gideriyor.
Çalışan çocuğun kendisiyle birlikte, kardeşleri ve ailesinin de desteklendiğini belirten Proje Koordinatörü Özlem Bağlar, yardımın çocuğun eğitim hayatı boyunca devam ettiğini söyledi. Bağlar, bu zamana kadar sokakta çalışan 246 çocuk ve aileyle dayanışma içerisine girdiklerini dile getiriyor. Bağlar, "Çocuklarla sokakta ve ya ilgili kurum ve kişilerin önerisiyle tanışıyoruz. İki gönüllü arkadaşımız aileleri ziyaret edip çocukların okula gönderilmesi ve çalıştırılmaması konusunda konuşuyor. Gıda, giyim, sosyal, eğitim, ev eşyası, sağlık hizmetlerimiz hakkında aileyi bilgilendiriyoruz. Ailelerden bir tek şey isteniyor, çocuklarını bir daha çalıştırmamaları. Bütün bu aşamalardan sonra çocuk ve ailesiyle ömür boyu sürecek bir bağ kuruluyor." diyor.
Mikail ve Lokman kardeşler de vakfın destek verdiği çocuklardan yalnızca biri. Mikail, geçen yıla kadar günün büyük bir bölümünü İstanbul'un en işlek caddelerinden birinde geçiriyordu. Yaşıtları gibi alışveriş yapmak ya da vitrinleri izlemek için değil, tartı aleti ile evin bütün masraflarını karşılayabilmek için. 15 yaşındaki Mikail ve kendisinden iki yaş küçük kardeşi Lokman, 8 yaşından beri evin geçimini sağlıyordu. Bir yakın komşularının Hayat Sağlık ve Sosyal Hizmetler Vakfı'na başvurmasıyla Mikail ve Lokman'ın bütün hayatı değişti. Vakıf tarafından eğitim masrafları ve sağlık hizmetleri karşılanan Mikail ve Lokman, şimdi okul zili çalar çalmaz evin yolunu tutuyor. Tiyatro dersleri alan Mikail, bir gün annesinin de içinde bulunduğu bir kalabalığa oyun sergilemeyi ve tiyatro kurmayı hayal ediyor. Mikail ve Lokman'ın gelecekten beklentisi diğer kardeşlerinin de okuyabilmesi.
Oğullarım 8 yaşında çalışmaya başladı
Mikail'in annesi 34 yaşındaki Hanife G., çocuklarının okula gittikleri ilk günü "Kendimi çukurdan çıkmış gibi hissettim." diyerek tarif ediyor. 5 çocuk annesi Hanife G., eşi çalışamadığı için çocukların çalışmak zorunda kaldığını belirtiyor. Anne, "Oğullarım sekiz yaşında çalışmaya başladı, günde 10 lira kazanabilmek için, geç saatlere kadar sokaktaydılar. Bunu hiçbir aile istemez, ama mecburduk." diyor.
Hayat Vakfı'nın kendileriyle temasa geçişini tereddütle karşıladıklarını söyleyen Hanife G., uzun süre çocuklarını çalıştırmaya devam ettiğini duygulanarak anlatıyor: "Eşim gündelik işlerde çalışıyordu. Bir gün çalışır diğer günler işsizdi. Mikail ve Lokman, bizlere bakıyordu. Vakıf sayesinde hem çocuklarım hem de ailem tekrar hayata döndü. Sadece çocuklarıma değil, bana da psikolojik destek sağladılar." Hanife G., "Eğer çocuklar çalışacaksa zanaat öğrensinler. İleride onlara faydası olacak işlerde çalışsınlar. Artık çocuklarımın geleceğini düşünüyorum, onların meslek sahibi olması için uğraşacağım." diye söylüyor.
Onları ailemiz gibi görüyoruz
Vakıf, proje kapsamındaki çocuk ve çalışacak gönüllü sayısının artırılması, bu çocuklar için bir merkez kurulması ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılarak hizmetin yaygınlaştırılmasını hedefliyor. Üniversite öğrencisi gönüllü danışman Merve Türkücü, çocukları kardeşleri gibi gördüklerini belirtiyor. Türkücü, "Onlarla bir aile gibi olduk, bir sıkıntıları dertleri olduğunda beraber gülüp beraber ağlıyoruz. Onların gözlerindeki ışık bizleri de mutlu ediyor. Bir tebessümleri bizim için yetiyor. Onların eğitimlerine devam etmelerine katkı sağladığımız için sevinç duyuyoruz." diyor.
'Çocuklar Solmasın' projesiyle;
Çocukların okul başarıları belirgin derecede yükseldi.
Ailesinin okula gönderemediği çocukların okula gitmesi sağlandı.
Çocuklarını Çocuk Esirgeme Kurumu'na verecek olan aileler, desteklerle bu girişimlerinden vazgeçirildi.
Ailelerle güven ortamı oluşturuldu.
Ailelere çocuklarının eğitim ve öğretimlerinin önemi kavratıldı.
SÜHEYLA SANCAR, ZEYNEP KAÇMAZ