Metin Uyar
İki hafta önce Tayland’da beyin kanseri nedeniyle hayatını kaybeden iki yaşındaki Matheryn, ailesinin kararıyla donduruldu.
Ailesi gelecekte hastalığın tedavisinin bulunacağını ve bu gerçekleştirildiğinde çocuklarının tekrar hayata döndürülebileceğini umut ediyor. Daha önce efsanevi beyzbolcu Ted Williams’ın da bedeni aynı beklentiyle dondurulmuştu.
İnsanlar ölümsüzlük fikrine bayılıyor. Ancak bu hayaller hüsranla sonuçlanacak gibi görünüyor. Kök hücre alanındaki başarılı çalışmalarıyla bilinen, Acıbadem Labcell sorumlusu Prof. Dr. Ercüment Ovalı bunun bir modern mumyalama yani ütopya olduğunu söylüyor.
Tabii ki bilim hızla ilerliyor ve yakın zamanda dondurma değilse bile soğutma diye hayvanların kış uykusu mantığına benzeyen bir devrimsel tedavi yöntemi hayatımıza girecek. Prof. Dr. Ercüment Ovalı “Kalp krizi ve felç gibi hızla müdahale etmemiz gereken durumlarda soğutma yöntemiyle kişinin metabolizması yavaşlatılarak hızla hayatını kaybetmesi ve geri dönüşümsüz hasarların oluşması engellenebilecek” diyor.
Prof. Ovalı sorularımızı yanıtlarken bakın daha neler anlattı.
“Vücutta geri dönüşümü olmayan hasarlar oluşuyor”
- İnsanların öldükten sonra dondurularak bir sonraki çağa taşınması ütopyanın da ütopyası. Burada ilk olarak ölmüş insanları yeniden canlandırabilecek bir teknolojinin geliştirilmesi gerekiyor ki bu henüz bilimsel açıdan mümkün görünmüyor.
- İkinci önemli nokta ise insan bedenini dondurduğunuzda vücutta geri dönüşümü olmayan hasarlar oluşuyor. Dondurulmuş bir canlıyı hayata döndürmek için ısıyı artırınca hücreler patlıyor.
- Özetle, ölmüş insanı diriltmek mümkün hale gelse bile donmanın hücrelerde, organlarda meydana getirdiği hasarı düzeltebilecek bir tekniğin de geliştirilmesi gerekiyor. O teknik geliştirildiğinde ise bugünkü dondurma yöntemi zaten eski ve bozuk olduğu için yine kullanılamaz hale gelecek.
“İnsanlara 200 bin dolara hayal satıyorlar”
- İnsanların dondurularak saklanmasının mumyalanarak saklanmasından hiçbir farkı yok. Sadece modern mumyalama olduğu için daha pahalı bir yöntem. Bir kişinin vücudunu dondurup saklatması için 180-200 bin dolar para ödemesi gerekiyor. Burada hayal satıyorlar
ve parası olanlar da bu hayalleri satın alıyor. İnsanların en büyük hayali hastalıksız ve ölümsüz bir yaşam.
- Türkiye’de doku ve hücreler dondurularak saklanıyor. Örneğin ilik nakli dediğimiz olay kemik iliğinin dondurulup saklanması, sonra tekrar canlandırıp insana verilmesidir. Ama beden saklaması ülkemizde yok. Dünyada bunu yapan üç büyük merkez var.
- İnsanlar mevcut hastalıklarının 20-30 yıla kadar çözüleceğini düşündükleri için dondurma tekniğinden yararlanıyor. Yani kendi yaşam süreleri içinde ortaya çıkabilecek mucizeleri kaçırmamak için kendilerini veya sevdiklerini donduruyorlar. Yoksa kimse 500 yıl sonrasını zaten düşünmüyordur.
“Acil durumlarda yaşam süresini 240 kat artırıyor”
- Yakın bir gelecekte hepimizin hayatına girecek olan yöntem bedeni dondurma değil, soğutma olacak. Bir veya iki seneye kadar tüm Türkiye’de acil servislerde özellikle kalbi duran veya felç geçiren insanların metabolizmalarını yavaşlatarak ölmelerini engellemek için bu yöntemin kullanılacağını düşünüyorum.
- Bir insanın kalbi durduğunda canlandırabilmek için sadece dört dakikanız var. Ancak soğutma işlemiyle, burnuna bir tüp takarak, kişinin vücut ısısını 16 santigrat dereceye düşürdüğünüzde; saniyede 60-80 defa atan kalp her üç, dört dakikada bir kere atar hale geliyor. Metabolizmadaki bu yavaşlama, o acil durumda yaşam süresini ortalama 240 kat artırıyor.
“Hastayı soğutup 112’yi arayacağız”
- Soğutma teknolojisi ileride tüm ambulanslarda olacak. Hastaya müdahale etmeden önce hastaya önce soğutma işlemi uygulanacak. Bir ileri aşamada ise her evde tıpkı yangın tüpleri gibi soğutma tüpleri olacak.
Evde biri kalp krizi geçirdiğinde önce burnundan tüp sokarak
onu soğutacak, daha sonra
112’yi arayacağız.
- Bu yöntemin en ilginç yanlarından biri gazı kestiğinizde hastanın uyanması. Yani hasta anne, baba veya çocuğunuzu özlediğinizde gazı kapatıp uyandıracak, hasret gidereceksiniz. Sonra gazı açıp uyutmaya devam edebileceksiniz.
“Beş yıl sonra çaresiz hastalıklarda yararlanılacak”
- Güncel verilere göre şu anda bu yöntemle insanları bir seneye kadar uyutmak mümkün. NASA mevcut soğutma teknolojisi ile insanların bir yıla kadar uyutulabileceğini gösterdiği çalışmasıyla ödül aldı. Bu süre 10-20 yıla da çıkacak. O zaman günümüzde çaresi bulunamamış hastalığı olanlar bu yöntemle uyutulacak. Böylece hastalığa karşı zaman kazanılacak ve tedavisi bulunduğu anda kişi bir tuşla gazı kesilerek uyandırılıp tedavi edilecek.
- Uzun süre yatan kişide yerçekimi yüzünden yatak yaraları oluşuyor. Buna engel olmak için kişiler özel bir sıvı tüpünün içinde uyutulacak. Bu bahsettiklerimiz çok uzak bir gelecekte de değil, tahmin ediyorum beş yıl içinde olacak. Beş yıl sonra kanserli insanlar veya çocuklarını çaresiz hastalıklardan korumak isteyen aileler soğutarak uyutma yönteminden yararlanmaya başlayacak.