Hükümet, kayıt dışı istihdam ile mücadelenin kapsamını genişletti. Maliye 3 yıl üst üste zarar eden mükellefleri mercek altına alırken, Sosyal Güvenlik Kurumu da (SGK) kaçak işçi çalıştıran işletmelerin peşine düştü.
500 MİLYON LİRA CEZA
Firmaların işçi bildirimlerini risk analizine tabi tutan bakanlık, sigortasız işçi çalıştıran firmalara 500 milyon lira ceza kesti. Bu kapsamda firmaların işçi bildirimlerini inceleyen SGK, tespit ettiği çok sayıda işyeri sahibini görüşmeye çağırdı. Firmalara gönderilen yazıda, "İşyerinde çalıştırdığınız sigortalılara yönelik yaptığınız bildirimlerin incelenmesi sonucunda işyeriniz takibe alınacak işyeri kategorisinde değerlendirilmiştir" denildi. Risk analizine takılan, yakın takibe alınan işletmelerin sahiplerine kaçak işçi çalıştırdıklarının tespitinin ardından cezai yaptırım uygulanıyor.
70 BİN İŞYERİNDE DENETİM
Kayıt dışı istihdam kontrolünü yapan SGK denetim elemanları son iki yılda 70 bine yakın işyerinde denetim gerçekleştirdi. İncelemelerin ardından kayıt dışı olduğu tespit edilen 45 bin sigortasız işçi sosyal güvenlik kapsamı altına alındı. 2007'de yüzde 45 civarında olan kayıt dışı istihdam oranı geçen yıl yüzde 32'ye düştü. Kayıt dışı istihdamın 2023 yılında yüzde 15 seviyelerine çekilmesi hedefleniyor. Kayıt dışı istihdam bir kişinin sigortasız çalıştırılması, sigortalı olduğu halde ücretlerinin SGK'ya eksik bildirilmesi veya işçinin çalıştığı gün sayısından daha az gün sigortalı olarak bildirimde bulunması anlamına geliyor.
1 PUAN 1 MİLYAR LİRA
Kayıt dışı istihdamın Türkiye için yıllık maliyeti yaklaşık 30 milyar lira olarak hesaplanıyor. Kayıt dışı istihdam oranında 1 puanlık azalma devletin kasasına yaklaşık 1 milyar Türk Lirası para girmesi anlamına geliyor.
MÜCADELE DÖRTKOLDAN SÜRDÜRÜLECEK
Elden ücret ödeme dönemi kapanıyor.
* Nakit yerine kart kullanımı vergi teşvikleriyle desteklenecek.
* KOBİ'lerin kayıt dışından uzak kalmaları teşvik edilecek.
* Elektronik ortamda da yapılacak çapraz denetimlerle kaçak işçiliğe geçit verilmeyecek.
* Dürüst mükellefler ödüllendirilecek. Her mükellefin bir karne notu olacak.
* Akaryakıt, içki ve tütün mamulleri kaçakçılığı başta olmak üzere kaçakçılığın ekonomik boyutu ölçülecek.
* İnternet üzerinden ticaret kayıt altına alınacak.
* Kozmetik ürünlere yönelik takip sistemi oluşturulacak.
* İnşaat sektöründeki aktörler kayıt altına alınarak izlenecek.
* Yurtdışından yapılan alışverişler yakından izlenecek.