Ancak onun da dinlenmeye ve bakıma ihtiyacı var. Dinlenmiş bir vücuda hiç de ağır gelmeyecek yüklemeler, yorgun bir vücut için sınırları zorlama anlamına gelebilir. Günümüzün hızlı iş ve yaşam temposunun, gereksiz streslerin, endişe halinin enerji rezervlerimizi boşaltması sık karşılaşılan bir durum. Birçoğumuz vücudumuzdan gerçekçi olanın ötesinde verim bekliyor ve bunun bize yorgunluk olarak geri dönebileceğini düşünmeden onun kapasitesini zorluyoruz.
Vücudun kapasitesi özellikle sıcak havalarda daha da zorlanıyor. Buna oruç da eklenince iyice yıpranıyoruz. Bu tip zorlamaya bağlı yorgunluk; yeterli uyku, dinlenmeye daha çok zaman ayırmak, biraz da hayatın zevkini çıkartmak gibi ‘sağduyulu’ bir yaşam tarzıyla ortadan kaldırılabilir. Yani tüm yapmamız gereken, kendimize iyi bakmak. Çünkü her sistem gibi vücudumuzun da bütün fonksiyonlarını tam olarak yerine getirebilmesi için kendini yenilemesine, eksiklerini tamamlamasına ve saldırılara karşı koymasına zaman bırakmak lazım.
Kadınlara özel yorgunluk
Yukarıda sözünü ettiğimizin dışında, başka birçok faktör de yorgunluğa neden olabilir. Bazen de yorgunluk bize bir erken uyarı sistemi görevi yapabilir, bazı hastalıkların ilk belirtisi yorgunluk olabilir. Basit kansızlıktan, çok daha ciddi sorunlara kadar pek çok sebep yorgunluğa yol açabiliyor. Mesela kadınlarda regl kanamalarının şiddetli olmasına bağlı kansızlık, ciddi yorgunluk nedeni.
Tiroid bezinin az çalışması da yorgunluğa neden oluyor. Bir enfeksiyon, virüs ya da iltihap, bizi 3-4 hafta yorgun düşürebilir. Kan şekerinin yükseldiği şeker hastalığı gibi bozukluklar da kendini yorgunlukla belli ediyor. Tümöral oluşumlar da önemli bir yorgunluk nedeni. Ayrıca romatizmal hastalıklar, lupus ve bağışıklık sistemi rahatsızlıkları sırasında vücudun gösterdiği reaksiyonlar, yine yorgunlukla görülebilir. Bazı mineral eksikliklerinin de yorgunluk sebebi olduğunu unutmayın.
İlk bakışta akla gelen yorgunluk nedenleri
* Kronik enfeksiyonlar
* Vitamin ve mineral eksiklikleri
* Kansızlık
* Yüksek ya da düşük tansiyon
* Bağırsak parazitleri
* Gizli besin alerjileri
* Çevresel toksinler
* Kan şekeri düşüklüğü veya yüksekliği
* Tiroid hormonu azlığı
* Böbreküstü bezlerinin yetersiz çalışması
* Uyku bozuklukları
* İlaçların yan etkileri
* Bağışıklık sistemi bozuklukları
* Depresyon gibi psişik durumlar
Kronik yorgunluk sendromu
Tüm bunların sonuçları size yorgunluk olarak yansıyabileceğinden, bu durumu ancak doktorunuz çözebilir. Kendinizi sürekli yorgun hissediyorsanız ve bu durum bir aya yaklaşan bir süredir devam ediyorsa, “Önemli değil, herhalde yaşlanıyorum” veya “Sıcaklardandır, zaten herkes yorgun” gibi kendinizi aldatacak sebepler yaratmak yerine, bu durumu doktorunuza danışmalısınız.
Ayırıcı tanı için doktorunuzun rutin tarama testlerini ve gerekli görüntüleme tekniklerini kullanması gerekebilir. Bunların sonuçlarına göre size gerekli önerilerde bulunur.
Burada bahsettiğimiz uzun süredir devam eden yorgunluk, sebepsiz yere ani gelen bir hisse doktorunuza danışmanızı gerektiren bir sorun var demektir. Örneğin kadınlarda kalp krizi, erkeklerden farklı olarak, kendini sadece ani yorgunluk hissiyle belli edebiliyor.
Dr. Hasan İnsel
hinsel@milliyet.com.
Manşetler
DUYURU-4