“Sıcak Su İle Banyo Yaparken Bayılıyor Musunuz?”
Refleks epilepsiler (özel durumlarla tetiklenen Sara nöbetleri) ender görülen ve sıkça gözden kaçan özel ve ilginç epilepsi nöbetleridir.
Refleks epilepsiler özel epilepsi durumları olup kimi dışardan gelen uyarılarla tetiklenip kimi ise özel zihinsel durumlarda tetiklenmektedir. Herhangi bir uyaran olmadığı durumlarda epilepsilerle birlikte eşlik edebilir. Nöbetler görünümü değişken olmakta bazı nöbetler (Krizler) bölgesel, bazı nöbetler ise tüm vücuda yayılıp Jenerlize nöbetler halinde olabilir.
Acıbadem Kocaeli Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr Hakan Şilek; refleks epilepsi ile ilgili bilgiler verdi.
Bu özel epilepsi durumlarında en sık rastlanan Fotosensitivite Epilepsisi-yani ışıklarla tetiklenen nöbetlerdir. Herhangi bir ışıkta değil; bu epilepsi krizleri ani gelen ve belirli frekansta olan ışıklar sonrası meydana gelen krizlerdir. Fotosensitivitnin anlamı belirli frekansta ışıkların nöbetleri tetikleyebilme durumudur. Işıkların tetiklediği krizler değişken olabilir. Tüm vücutta kasılma, titreme veya ani duraksama ve şuur bulanıklığı ile duraksama veya irkilme tarzında ortaya çıkar.
Son zamanlarda bu epilepsi türlerinde de beyinde yapısal bozukluklar olduğu belirlenmiştir. Ve çoğunda olduğu gibi Beyin MR’ı ile değil daha spesifik inceleme yöntemleriyle bu yapısal bozukluklar gösterilmiştir. Diğer REFLEKS epilepsi türlerinde olduğu gibi şaşırtıcı olarak bu epilepsi türlerinde de kalıtsallığın rol oynadığı gösterilmiştir.
Örneğin fotosensitivite epilepsi türlerinin 7q32 ve 16p13 kromozom bozukluğu ile ilgili olduğu görülmüştür.
Diğer refleks epilepsilere örnek olarak sıcak su ile tetiklenen okuma veya müzik dinleme ile tetiklenen ender rastlanan ilginç epilepsi örnekleri de sayılabilir.
Sıcak su epilepsisi de bu grubun ilginç bir örneğidir. Sıcak su epilepsisi olan hastalarda nöbetler genelde banyoda sıcak su ile duş yapıldığında tetiklenmektedir. Bu durum çocukluk çağında ortaya çıkar ve erkeklerde kadınlara göre daha sık rastlanır. Sıcak su epilepsi mekanizmasının nasıl oluştuğuna dair tartışmalar devam etmektedir. Bazı araştırmacılar bu epilepsi nöbetlerinin özelikle 40 C üzerindeki sıcak su ile tetiklendiğine dair kanıtlar öne sürsede bunun tersini iddia edenler de var.
Bu araştırmacılara göre tetikleyici aslında sıcaklık değil, kafatası üzerinde bulunan algılayıcı (nosiseptif reseptör dediğimiz) hücrelerin daha fazla uyarılmasıdır.
Son zamanlarda yapılan araştırmalarda yine çok sıcak olmayan suda duş yapıldığında nöbetlerin tetiklendiği görülmüştür ve bu nedenle sıcak su epilepsi yerine “Duş ile tetiklenen epilepsi” olarak adlandırılmasını gerektiğini düşünenler vardır.
Nöbetlerin sıklığı değişken olabilir. Sıcak su temasının hemen ardından şuur bulanıklığı ardından kasılma şeklinde veya kimi durumlarda sadece şuur bulanıklığının eşlik ettiği nöbetler şeklinde görülebilir. Nöbetler erişkin döneme kadar devam edebilir. Tüm epilepsilerde olduğu gibi nöbetlerin sıklığını ve süresini önceden kestirmek olanaksızdır.
Bu tür epilepsilerde genellikle ilaç tedavisi ilk seçenek değildir. Tanı kesinlik kazandığında hastaya önleyici tedbirler önerilir. (Aşırı sıcak sudan kaçınarak daha ılık su ile banyo yapmak veya duş yapma yöntemini değiştirerek önlem almak -örneğin hastanın başına sıcak su dökmeden yıkamak veya bazen sadece banyo öncesi nöbet önleyici ilaç kullanmak).
Ancak ne yazık ki bazı hastalarda nöbet sıklığı kontrolsüz olabilir, bu nedenle ilaç tedavisi planlanabilir.
Vuslat Özal
Acıbadem Kocaeli Hastanesi
Manşetler
DUYURU-4