Sıcaklık artışının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesiyle birlikte, özellikle yaşlılara serin ortamlar oluşturulmaması ve yeterli sıvı desteği sağlanmaması halinde, güneş çarpmasına bağlı ölümcül sonuçlar ile karşılaşılabileceği bildirildi.
Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Uygulama ve Araştırma Merkezi - GEBAM Müdürü ve Türk Geriatri Derneği Başkanı Prof. Dr. Yeşim Gökçe Kutsal, yaptığı yazılı açıklamada, artan sıcak havanın özellikle yaşlı sağlığını olumsuz etkilediğini belirtti.
Küresel ısınmayla içinde bulunulan yüzyılda global ortalama ısı artışının 1.4 – 5.8 santigrat derece arasında olacağının ön görüldüğünü ifade eden Kutsal, ısı artışından etkilenen risk grupları arasında yaşlıların önemli bir yer tuttuğunu vurguladı.
Kutsal, kalp-damar sistemi, merkezi sinir sistemi ve solunum sistemi hastalıklarının, ısının yükselmesi ile yaşamı tehdit ettiğini ve bu durumun özellikle ileri yaş gruplarında sıkça görüldüğünün altını çizerek, şunları kaydetti:
"Isı artışlarına bağlı sorunlar genellikle kentsel yerleşim alanlarında, çevredeki kırsal alanlara oranla daha fazla görülmekte, ani ısı artışlarına hava kirliliği, çevre kirliliği ve nem de eklenirse durumun ciddiyeti artmaktadır.
Yaşlılara yeterince serin ortamlar oluşturulmazsa ve yeterli sıvı desteği sağlanamazsa, sıcak-güneş çarpmasına bağlı ölümcül sonuçlar doğabilmektedir.
Isı intoleransı veya ısıya dayanıklılığın azalması sadece yaşa bağlı değildir. Genel olarak hareketsizlik, vücut yapısındaki değişiklikler, kronik sağlık sorunları da ısıya dayanıksızlığı artırmaktadır."
Kalp-damar, solunum sistemi ve böbrek hastalığı bulunanlar ile diyabet, nörolojik hastalıklar, psikiyatrik sorunları olanların risk altında olduğuna dikkati çeken Kutsal, sıcak çarpmasının aşırı yorgunluk, bitkinlik, bulantı, baş ağrısı, baş dönmesi, aşırı susuzluk hissi, adale ağrıları ve kramplar, güçsüzlük, konfüzyon, anksiyete, nemli cilt, kalp atımında zayıflama ve yavaşlama, bayılma, ajitasyon ile bulgu verdiğini ifade etti.
Sıcak havadan korunma yolları
Kutsal, sıcak havadan korunmak için dikkat edilecek hususları şöyle sıraladı:
"Sıcaklık artışının yüksek olduğu günlerde açık renk, bol giysiler giyilmeli, düzenli su içilmeli, mümkün olduğunca serin ortamlarda bulunulmalı, çok sıcak saatlerde dışarı çıkılmamalı, olanak varsa klimalı kapalı ortamlarda kalınmalı, dışarıda şapka, şemsiye kullanılmalı, ağır fiziksel aktiviteden kaçınılmalı, sık duş alınmalı, alkol ve kafein tüketiminden kaçınılmalı.
Çok sıcak havalarda kavun, karpuz, çilek, muz, domates, salatalık, yeşil yapraklı sebzeler, yoğurt, haşlanmış yumurta, meyve suları, dondurma, zeytinyağlı yemekler ve tahıllı besinler tüketilmeli.
Öğünün atlanmaması, öğünlerde süt ve süt ürünlerine, et grubuna, taze sebze-meyveye ve tahıllı besinlere yer verilmesi önem taşıyor. Özel bir diyet uygulaması gerekmiyorsa, yaşlılar için genel olarak günde en fazla 4 dilim ekmek, 40 gram peynir, yarım kilo süt / yoğurt, 100 gr et, 400 gram sebze ve 200 gram meyve tüketilmeli. Yemek pişirme aşamasında çok az tuz kullanılmalı, sofrada tuz bulundurulmamalı."