Sayıştay Başkanlığı, MEB'e yönelik 2014 incelemesinde, Sosyal Güvenlik Kanununun öngördüğü yükümlülüklerin zamanında memurlarca yerine getirilmemesi nedeniyle kesilen idari para cezalarının bütçeden ödenemeyeceğin, ödenmiş ise de rücu işlemlerinin başlanması gerektiğini belirtti.
İŞTE SAYIŞTAY KARARI
BULGU 3: SGK tarafından kesilen idari para cezalarına ilişkin rücu işlemlerine başlanılmamıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer verilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi sonucu ilgili Sosyal Güvenlik İl/İlçe Müdürlükleri tarafından, (aşağıdaki tabloda görüleceği üzere) Milli Eğitim Bakanlığı il ve ilçe Milli Eğitim Müdürlükleri ile bunlara bağlı ilk ve orta dereceli eğitim veren okul veya kuruma ilişkin olarak kesilen idari para cezaları Milli Eğitim Bakanlığınca ceza kesilen il ve ilçe milli eğitim müdürlüklerine faizini de karşılayacak şekilde "03.04.02.90 Diğer Yasal Giderler" ekonomik kodundan ödenek gönderilmek suretiyle bütçeden karşılanmıştır.
Kamu idaresi cevabında; "Strateji Geliştirme Başkanlığının 25/05/2011 tarihli ve 3013 sayılı yazısıyla; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesilen idari para cezalarının ne şekilde ödeneceğine ilişkin işlemleri belirten Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 25/05/2011 tarihli ve 6338 sayılı yazısı ilgili ödemelere esas teşkil etmek üzere Bakanlığımızın Merkez ve Taşra Birimlerine duyurulmuştur.
Buna göre; idari para cezalarının kişilerin kusurlarına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, harcama birimlerinin ilgili hizmet (02.1, 02.2, 02.3 ve 02.4-sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri) tertibindeki, ilgili hizmet tertibi ile ilişkilendirilemeyenlerin ise 03.4 görev giderleri harcama kalemindeki ödeneklerden ödenmesi uygun bulunmuştur.
Bu kapsamda, kişilerin kusurlarına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Bakanlığımızın ilgili birimlerince süresi içerisinde yapılması gereken ödemeler, Sosyal Güvenlik Kurumunun internet sistemi veya diğer nedenlerden dolayı zamanında yapılamamasından doğan idari para cezaları, genel bütçedeki ilgili tertiplerden ödenmiştir." Denilmektedir.
Sonuç olarak Kamu İdaresi cevabında kişilerin kusurlarına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Bakanlığın ilgili birimlerince süresi içerisinde yapılması gereken ödemeler, Sosyal Güvenlik Kurumunun internet sistemi veya diğer nedenlerden dolayı zamanında
yapılamamasından doğan idari para cezaları genel bütçeden ödendiği belirtilmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlik Sigortası Kanununun "Kurumca Verilecek İdari Para Cezaları" başlıklı 102'nci maddesinde Kanunda hangi fiilere hangi idari para cezalarının uygulanacağı belirtilmiştir. Yapılan denetimlerde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı idareler tarafından söz konusu Kanunda belirtilen yükümlülüklerden bazılarının yerine getirilmemesi sonucu SGK tarafından kendilerine ceza kesildiği görülmektedir. Bahsedilen İdari para cezalarının kasıt, kusur veya ihmalleri sonucu Kanunda belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmeyen memurlar sebebiyle kesildiği açıktır.
Bütçede idari para cezaları ekonomik kodu bulunmadığı ve cezanın mahkeme kararı vb. durumlar dışında bütçeden ödenmesi mümkün olmadığından söz konusu idari para cezalarının herhangi bir kasıt, kusur veya ihmal aranmaksızın doğrudan bütçenin 03.04.2.9 nolu diğer yasal giderler ekonomik kodundan ödenmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 11'inci maddesinde, Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumlu olduğu belirtilmiştir.
Dolayısıyla yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte düşünüldüğünde idari para cezasına sebep olanlar tarafından ödenmesi gereken cezaların sebep olanlara rücu edilmesi gerekmektedir.