Gıda takviyelerine olan ilginin arttığını ve bu durumun bazı tehlikeleri beraberinde getirdiğini belirten Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Esen, bu durumun bazı tehlikeleri beraberinde getirdiğini belirtti. Esen, doktor tavsiyesi almadan kullanılan takviyelerin doz ayarlamalarının yapılamadığını altını çizdi ve multivitaminler konusuna da dikkat çekerek "Multivitamin alan özellikle erkeklerde prostat ve akciğer kanseri gibi bazı kanserlerin artışı görülüyor" dedi.
Gıda takviyelerinin popülerliği Covid-19 pandemisi sonrasında büyük bir artış gösterirken, bu eğilim beraberinde sağlık risklerini de getirdi. Altınbaş Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğr. Üyesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Esen de gıda takviyelerinin bilinçsiz kullanımının tehlikeleri, yeterli beslenme ile takviye ihtiyacı, ileri yaş ve çocuklar için vitamin kullanımı gibi kritik konuları ele alarak, özellikle doktor tavsiyesi olmadan kullanılan takviyelerin doz ayarlamalarının yapılamadığına dikkat çekti. Bunun çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini de vurgulayan Esen, ayrıca, internetten alınan ürünlerin güvenliğinin sorgulanması gerektiğini ve sporcu takviyelerinin bilinçsiz kullanımının tehlikelerini belirtti. Prof. Dr. Esen, multivitamin kullanımının riskleri ve D vitamininin doğru alım yöntemleri hakkında da önemli bilgiler paylaştığı değerlendirmesinde, böbrek taşından kalp damar hastalıklarına hatta kanser risklerinin altını çizdi.
Sağlıklı beslenen kişilerde gıda takviyesine gerek yok
Prof. Dr. Özlem Esen, sağlıklı beslenen bireylerde gıda takviyesi kullanımının genellikle gerekli olmadığını, ancak gıda endüstrisindeki bozulmalar nedeniyle toprakta yetişen sebze ve meyvelerin içerdiği minerallerin azalmasıyla birlikte, bazı durumlarda takviyelerin yerinin olabileceğini belirtti. Beslenme eksikliklerinin belirtileri varsa, kan tahlilleri ve doktor kontrolleri sonrasında takviye alınmasının doğru olacağını ifade eden Prof. Dr. Esen ayrıca, doğal olarak addedilen ürünlerin de kapsül haline getirilirken çeşitli maddelerle muamele edildiğini ve bu maddelerin vücutta birikerek otoimmün hastalıkları tetikleyebileceğini belirtti.
İleri yaş grubu için anti-aging ve Omega 3 doktora sormadan kullanmayın
İleri yaş grubundaki bireylerin vitamin kullanma zorunluluğu hakkında bilimsel bir temelin olmadığını belirten Prof. Dr. Esen, anti-aging ve bağışıklık destekleyici ürünlerin popülaritesine rağmen, herkesin bu tür takviyeleri kullanmasına gerek olmadığını vurguladı. Özellikle omega-3 takviyesi gibi ürünlerin doktorla paylaşılmadan kullanılmaması gerektiğini belirten Esen, "Çocuklar içinse, omega-3 ve D vitamini takviyeleri beyin gelişimi üzerinde olumlu etkileri var ama bu takviyelerin de doktor kontrolünde verilmesi gerekiyor" dedi.
İnternet üzerinden satışlara özellikle sporcu takviyelerine dikkat
İnternet üzerinden yapılan alışverişlerin artmasıyla birlikte vitamin ve gıda takviyelerinin de bu platformlarda satıldığını belirten Prof. Dr. Esen, güvenli internet sitelerinden bilinen markaların alınabileceğini ancak genellikle bitkisel çaylar ve zayıflama ürünleri gibi sahte ürünlerin alınmaması gerektiğini vurguladı. Sporla uğraşan gençlerin protein takviyeleri konusunda da dikkatli olmaları gerektiğini ve bu ürünlerin internetten değil, bilinen sertifikalı merkezlerden alınmasının daha sağlıklı olacağını da ifade eden Prof. Dr. Esen sözlerine öyle devam etti:
"Sporcu takviyeleri özellikle 15-25 yaş arasındaki gençler tarafından sıkça kullanılıyor. Bu takviyeler zararsız gibi görünse de laboratuvar ürünü. Doğal protein kaynakları kas yapımında daha faydalı iken yapay protein ürünleri ise bağırsaklarda damar tıkayıcı maddelere dönüşebiliyor. Bu nedenle, sporcu takviyeleri doktor kontrolü olmadan kullanılmaması gerekiyor."
"Dolayısıyla D vitamini alıp oturursanız da hiçbir işe yaramıyor"
D vitamini alımı konusunda bilgi veren Prof. Dr. Esen, bu vitaminin vücutta kolesterolden üretildiğini ve aktif hale gelmesi için güneşe maruz kalmanın gerekli olduğunu belirterek, "Doğal olarak vücut D vitaminini üretiyor. Yalnız aktifleşmesi için güneşe maruziyet gerekiyor. Yani D vitamini üretildikten sonra cildimizle güneşle temas ettikten sonra aktif hale gelip kemik yapımına fayda ediyor. Bütün erişkinlerde 1000 ünitelik bir D vitamini yeterlidir ve alınabilir fakat bu alındıktan sonra yalnız 15-20 dakika süreyle güneşte kol ve bacaklarınız açık bir şekilde yürümeniz gerekiyor. Dolayısıyla D vitamini alıp oturursanız da hiçbir işe yaramıyor. Bunu da söylememiz gerekiyor" şeklinde konuştu.
Multivitaminlerdeki kanser riski!
Son olarak multivitamin kullanımı konusunda uzun süreli çalışmaların yapıldığını ve sonuç olarak kansere giden tehlikelerin ortaya çıkabileceğini de aktaran Altınbaş Üniversitesinden Prof. Dr. Özlem Esen sözlerini şöyle sonlandırdı:
"Amerika'da 10-15 yıl boyunca multivitamin alan kişilerin izlendiği bir araştırma yapılmış. Multivitamin alan özellikle erkeklerde prostat ve akciğer kanserlerinde artış görülüyor. Dolayısıyla multivitamin almadan önce mutlaka risklerinizi bilmek, ne tür hastalıklara vücudunuzun yatkınlığı var, bunlara vücudunuzun ihtiyacı var mı bilmek gerekiyor. Ben multivitamin alıyorum, çok sağlıklıyım demek mümkün olmuyor. Gördüğünüz gibi bazı kanserleri de yol açabiliyor."