Bitkiler ilk çağlardan bu yana şifa bulmak için kullanılmış. Günümüzde de özellikle mevsim geçişlerinde bağışıklığı yükseltmek ve soğuk algınlığı ile mücadele etmek için bitki çaylarından destek alınıyor. İsterseniz aktardan aldığınız bitkilerden çay demleyin, isterseniz de marketten aldığınız poşet bitki çaylarını kullanın ama bitkidir bir zararı olmaz diye düşünmeyin. Bitki çaylarını dikkatli kullanmak gerektiğine dikkat çeken Sağlıklı Beslenme ve Diyet Uzmanı Nursel Eroğlu, soğuk kış günlerinde solunum yolu enfeksiyonlarına karşı kalkan olan bitki çaylarını anlattı...
KALP DOSTU YEŞİL ÇAY
Yeşil Çay: Günde 3 bardak yeşil çayın kalp krizi riskini düşürdüğü biliniyor. İçerisinde bulunan polifenoller sayesinde kötü kolesterolün bağırsaklardan emilmesini önleyerek, vücuttan hızla uzaklaştırılmasını sağlıyor. Kanserden ve kalp hastalıklarından korunmada olumlu etkisi gösterilen yeşil çayın müspet bir sağlık etkisi de bağışıklık sistemi üzerinde görülüyor.
Dikkat: Her şey gibi, yeşil çayın da fazlası zararlı. Günde 4-5 bardaktan fazla içilmemesi gereken yeşil çayın aşırı tüketimi, kafein yüklenmesi sebebiyle ritim bozukluğuna yol açabilir ve baş ağrısı yapabilir. Kanama riskini de artırabilir.
C VİTAMİNİ İLE İÇİN
Ekinezya: Ekinezya ile ilgili olarak yapılan bilimsel çalışmalar, bu bitkinin bağışıklığı güçlendirdiği, solunum ve idrar yolları enfeksiyonlarında etkili olduğunu göstermiştir. Enfeksiyon, grip, soğuk algınlığı gibi rahatsızlıkların önlenmesi için şu dönemlerde ekinezya bitkisinden faydalanılması önerilmektedir. Hatta C vitamini ile birlikte kullanıldığında koruyuculuk etkisinin daha da güçlendiği tespit edilmiştir. Bazı çalışmalar, öksürüğü ve baş ağrısını hafiflettiğini ortaya koyuyor.
Dikkat: Bağışıklık sistemi hastalarının ekinezya bitkisini ezbere kullanmamaları gerekir. AIDS, multipl skleroz ve tüberkeloz olan hastaların ekiznezya bitkisini kullanmaya başlamadan önce doktorlarına danışmaları tavsiye edilmektedir.
KARIŞIMLARA DİKKAT!
Bitkisel çayları tüketirken:
¥ Bitki çayının türü, bitkinin kaynağı, kişinin günlük tüketim miktarı ve sahip olduğu diğer hastalıklar önemlidir.
¥ Sürekli veya günlük olarak kullanılan ilaçlarınız önemlidir. (Çünkü bitkiler ilacın etkisini azaltabilir ya da artırabilir)
¥ Bitkinin gramaj miktarının hijyenik olarak işlenmesi, ambalajlanması ve bakanlık onaylı olması önemlidir.
¥ Çay karışımlarına dikkat edin. (Bazı bitkiler birbirleriyle etkileşerek fayda yerine zarar verebilir)
¥ Bitki çayı tüketiminden önce mutlaka bir uzmanla görüşüp ve ne kadar tüketebileceğinizi öğrenmelisiniz.
MİKROP KIRIYOR AĞRI GİDERİYOR
Karanfil: Çoğunlukla ağız kokusunu önlemek ya da tatlılara farklı bir lezzet katmak için kullanılan karanfil, aynı zamanda çok iyi bir antiseptik yani mikrop kırıcıdır. Boğazınız acımaya başladığında ya birkaç tane karanfil alıp ağzınızda çiğneyin ya da gün içinde karanfille hazırlanmış çay için. Kas ağrılarına iyi geldiği de bilinen karanfil, diğer şifalı bitkiler gibi bağışıklığı da güçlendirerek soğuk algınlığına karşı da kullanılır. Balgam söktürücü özelliği de vardır.
Dikkat: Kan pıhtılaşmasını geciktirdiği bilinen karanfili ameliyat öncesinde kullanmamak gerekir. Planlanmış bir ameliyatınız varsa birkaç gün önce karanfil tüketilmemesi de tavsiye edilir.
HEM KORUMADA HEM HASTALIKTA
Ada çayı: Ada çayının iltihap giderici ve mikrop kırıcı etkisi vardır. Bu tesiri sebebiyle gribal enfeksiyonlara karşı önleyici olarak kullanılabilir. Ada çayının içerdiği uçucu yağ, yumuşak dokuyu iyileştirdiği için ağız, diş eti ve dildeki şikayetlerle boğaz ve bademcik enfeksiyonlarına karşı da iyileştirici etki gösterir. Ayrıca antioksidan tesirleri olduğu da bililen ada çayı, soğuk algınlığı sırasında ve hastalıktan korunmada da etkili bitkilerden biridir.
Dikkat: Ada çayı, hamile veya emziren kadınlar tarafından ya da sarası olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır. Sağlıklı kişilerde de günde 3 fincandan fazla tüketilmemesi önerilir. En fazla iki hafta kullanıp ara verin, daha sonra tekrar devam edersiniz.
EVDEKİ DOKTOR
Ihlamur: Ihlamur tam anlamıyla her derde deva bitkilerden biridir. Spazm çözücü, hazmettirici, rahatlatıcı, kan sulandırıcı, idrar söktürücü özellikleri olan ıhlamur, iyi bir balgam sökücü olması, göğsü yumuşatması ve terletmesi sayesinde soğuk algınlığı sırasında olmazsa olmaz içeceklerden biridir. Ayrıca vücut direncinin artırılmasına da yardımcı olur.
Dikkat: Ihlamuru sadece bir kere bir taşım kaynatıp biraz beklettikten sonra içmek gerekir. Tekrar tekrar kaynatmak fayda sağlamaz. Ayrıca çok geç saatlerde içmek uykusuzluğa sebep olabilir.
BAĞIŞIKLIĞA DESTEK
Zencefil: İçeriğindeki gingerol adı verilen maddenin türevleri sayesinde güçlü bir antioksidandır. Çalışmalar, zencefilin antioksidan gücünün C vitamini ne eş değer olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca iyi bir iltihap gidericidir. Bileşimindeki maddelerin aynı zamanda antibakteriyel olması sebebiyle kış hastalıklarına karşı koruyucu etki göstermektedir. Solunum kaslarına rahatlatıcı etki ederek, öksürüğe sebep olan kasılmaları da geçirdiği gösterilmiştir.
Dikkat: Zencefilin günde 5-6 gramdan fazla tüketilmesi önerilmez. Ayrıca kan sulandırıcı etkisi sebebiyle bu ilaçları kullananların dikkatli olması ve cerrahi operasyondan 3-4 gün önce zencefil kullanımının kesil-mesi gerekir.
İLTİHAP GİDERİYOR
Kuşburnu: İçeriğindeki zengin C vitamini dışında; A, B1, B2, E ve K vitaminleri, demir, magnezyum, kalsiyum, mangan, sodyum, bakır ve çinko gibi mineraller sayesinde gerçek anlamda bir kış çayıdır. Kuşburnu, çekirdeğindeki ve kabuğundaki bir maddeyle vücuttaki iltihabi reaksiyonları engeller. Antioksidan etkisi sebebiyle de grip ve soğuk algınlığı konusunda bağışıklık sitemini destekleyici bir üründür.
Dikkat: Dolaşım ve pıhtı problemleri yaşayanlarla, kalp hastalarına, hamilelere ve alerjisi olanlara tavsiye edilmiyor.
Ziyneti KOCABIYIK