Ülkemizde sağlık alanında çalışanların %20’sini (128,608 kişi) istihdam eden özel sağlık sektörü daha fazla büyümeyi, daha fazla muhatap alınmayı, ülke sağlık sisteminde söz sahibi olmayı ve daha fazla ilgiyi sizce hak etmiyor mu?
Türk sağlık sektörü son yıllarda büyük bir değişim içinde. Sağlık sistemi, yeniden inşa edildi. Buna bağlı olarak da özel sağlık sektörü daha aktif ve güçlü olarak ortaya çıktı. Adeta bu inşada kendine bir yer açmayı bildi.
Buna bağlı olarak son yıllarda özel hastanelerin sayısı hızla arttı. 2010 yılında 490 olan özel hastane sayısı 15 Şubat 2008 yılında yapılan Yönetmelik değişikliğine rağmen 2011 yılında 500’ü geçmiştir. 2008 öncesi ön izin alan özel hastane yatırımlarının da (100 kadar olduğu sanılmaktadır) 2011 yılı sonuna doğru faaliyete geçebileceği dikkate alındığında 2011 sonunda özel hastane sayısının 550 civarında olacağı beklenebilir.
2008 yılından itibaren özel sektör sağlık yatırımlarının kontrol altına alınmasına yönelik politikalara rağmen, özel sağlık sektörü Türkiye'nin en hızlı büyüyen sektörlerinden biridir. Sağlık ve sosyal güvenlik politikalarındaki olumsuz değişikliklere rağmen sektör büyümesini sürdürmüştür. Özel Sağlık sektörü 2006’da %3,9, 2007’de %1,7, 2008’de %3,4, 2009 yılında ise %2,4 oranında büyüme kaydetmiştir. Sektörün olumlu politikalarla teşviki ve devlet politikası ile desteklenmesi halinde önemli bir miktarda ihracatı da gerçekleştirebilecek potansiyele sahip olduğu da görülmektedir.
Türk özel sağlık sektörünü küresel pazarda avantajlı kılan birçok özelliği bulunmaktadır. Bu avantajlar sektör açısından çok önemli fırsatlara dönüştürülebilecek durumdadır. Özel sektörün çok büyüdüğünü, büyümesinin durdurulması veya belirli bir oranda tutulması gerektiğini savunan görüşler küresel pazardaki büyük fırsatlardan ülkemizin yeterince yararlanamayacağını da biliyor olmalılar. Çok büyük bir gelişme kaydeden özel sağlık sektörünü içe döndürmek haksızlık olacaktır. Küresel fırsatların kaçırılmaması, özel sağlık sektörünün uluslararası pazarlara açılması için kamu ve özel sağlık sektörü üst düzey bir işbirliği içinde koordine edilmelidir.
Özel sağlık sektörünün ülke ekonomisine en önemli katkılarından birisi oluşturduğu istihdamdır. Özel sağlık sektörünün lokomotifi olan 500’den fazla özel hastane, tıp merkezi ve diğer sağlık kuruluşlarında 2011 yılında 128,608 kişi istihdam edilmiştir.
Özel hastanelerde istihdam edilen çalışanların dağılım şöyledir.
Uzman Hekim 18,991
Pratisyen Hekim 3,724
Sağlık Hizmetleri Sınıfı 83,437
(Diş tabibi, eczacı, Ebe,
Hemşire, sağlık memuru, diğer)
İdari hizmet 22,456
Ülke sağlık sektöründe çalışan tüm uzman hekimlerin %29’u, tüm pratisyen hekimlerin %11’i, tüm sağlık hizmetleri sınıfında çalışanların (hemşire, ebe, sağlık memuru, sağlık teknisyeni vb.) %24’ü, tüm idari hizmetlerde çalışanların %22’si özel hastaneler tarafından istihdam edilmektedir.
Özel sağlık sektörü büyümesini bu oranda sürdürebilir ve insan kaynaklarına yönelik uygulanan planlama kaldırılırsa 2012 yılında istihdam edilen kişi sayısının 150 bine ulaşacağı iddia edilebilir. Özellikle her yıl ortalama 200 bin sağlık turistinin geldiği de göz önüne alınırsa bu alanda ortaya çıkacak talebin karşılanması için yeni istihdam kaçınılmaz olacaktır. 2011 yılında beklenen yabancı hasta sayısına yönelik hizmet talebinin, istihdam artışını teşvik edeceğini söylemek mümkündür.
Özel sağlık sektöründe istihdam edilen sağlık personeli sayıları incelendiğinde uzman hekim sayısı 2008 yılında 17,786, 2009 yılında 20,104, 2010 yılında 19,749 olmuştur.
2008 yılında yaşanan ve sektörde deprem olarak yorumlanan Yönetmelik değişikliğine rağmen uzman hekim sayısında önemli bir düşüş olmadığı gözlenmektedir. Özel sağlık sektöründe istihdam edilen uzman hekim sayısı ve oranı (%30) kamu sağlık kurumlarının hizmet sunumunu tehdit edecek ve sağlık insan gücü planlamasını aksatacak boyutta değildir.
Özel hastanelere yönelik sağlık insan gücünü de kapsayan planlama faaliyetleri nedeniyle yeni personel alımları planlama iznine takılan sektörün istihdam ettiği uzman hekim sayısında %0,1 oranında azalma gözlenmektedir.
Özel sağlık sektöründe istihdam edilen hemşire (ebe dahil) sayıları incelendiğinde hemşire sayısı 2008 yılında 19,314, 2009 yılında 22,191, 2010 yılında 21,462 olmuştur. Özel hastanelerde istihdam edilen ebe hemşire sayısında da önemsenecek bir oranda değişim olmamıştır.
Türkiye sağlık sektöründe toplam 658,457 kişi istihdam edilmektedir. Bunun 457,021 kişisi (%69) Sağlık Bakanlığı’nda, 72,918 kişisi (%11) üniversite hastanelerinde, 128,918 (%20) kişisi özel sektörce istihdam edilmektedir.
Son söz olarak, ülkemizde sağlık alanında çalışanların %20’sini (128,608 kişi) istihdam eden özel sağlık sektörü daha fazla büyümeyi, daha fazla muhatap alınmayı, ülke sağlık sisteminde söz sahibi olmayı ve daha fazla ilgiyi sizce hak etmiyor mu?
[1] Sağlık Bakanlığı, 01.04.2011 itibariyle