Cevap: İş Kanunu bu gibi durumlarda işçiye derhal fesih hakkı tanımaktadır. İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren veya işyerinde çalışan başka bir işçinin bulaşıcı veya işçinin yaptığı iş ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulması halinde işçinin derhal fesih hakkı bulunmaktadır. Bu nedenle aynı odada birlikte çalıştığınız iş arkadaşınız bulaşıcı bir hastalık olan vereme yakalanmışsa iş sözleşmenizi feshederek işverenden kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz.
Ancak eğer işveren odanızı değiştirir veya size başka bir görev teklif eder ve bulaşıcı hastalığa yakalanan işçi ile yakından temasınızı engellerse bu durumda iş sözleşmenizi feshetme hakkınız doğmadığı gibi kıdem tazminatınızı da alamazsınız. Bu konuda işverenin tavrı çok önemli. Bu endişenizi işvereninizle paylaşmanız ve soruna bir çözüm bulmanız daha doğru olacaktır.
Soru: Babam, annem emekli sandığına tabiydi ve vefat ettiler. İkisinden aylık alıyorum. Çalışırsam kesilir mi?
Cevap: Eğer anneniz ve babanız 1 Ekim 2008 tarihinden sonra vefat etmişlerse, memur olarak çalışmadığınız müddetçe ölüm aylıklarını almaya devam edebilirsiniz. Size anne ve babanızdan kalan ölüm aylığından yüksek olanın tamamı, düşük olanın ise yarısı ödenir. Ancak memur olarak çalışmaya başladığınız takdirde iki aylık birden kesilir. Emekli sandığına tabi sigortalıların vefatı halinde geride kalan yetim kız çocukları Bağ-Kur ve SSK’dan aylık bağlananlara göre daha avantajlıdırlar. Çünkü Bağ-Kur ve SSK’dan bağlanan yetim aylıkları geride kalan yetim kız çocuğu sigortalı olarak çalışmaya başlarsa kesilir. Fakat emekli sandığından bağlanan yetim aylığı, geride kalan kız çocuğu bir tek memur olarak çalışmaya başlarsa kesilir. SSK’lı olarak yani bir işverenin yanında işçi olarak veya Bağ-Kur’lu olmayı gerektirecek şekilde çalışmaya başlayan kız çocuklarının babalarından veya annelerinden aldıkları yetim aylıkları kesilmez.
Engelli çocuk ile erken emeklilik...
Soru: Kendi evimde engelli çocuğuma bakıyorum. Erken emeklilik hakkımın olduğunu duydum. Bu haktan yararlanmak için ne yapmam gerekiyor?
Cevap: Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin 1 Ekim 2008 tarihinden sonra çalıştığı her bir yıl 360 gün olarak değil 450 gün çalışılmış gibi değerlendiriliyor. Ayrıca bir yıl çalışmaları karşılığında emekli olmaları gereken yaştan 90 gün düşülüyor.
Dolayısıyla 1 Ekim 2008 tarihinden sonra 4 yıl çalışması olan ve başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede engelli yakını bulunan kadın sigortalılar için 4 yıllık çalışmanın karşılığı 5 yıl olarak değerlendirilecek ve emekli olması gereken yaştan da 1 yaş düşülecektir.
Bu şekilde hem 1 yıl erken emeklilik, hem de 1 yıl fazla çalışılmış gibi değerlendirilmek söz konusu olacaktır.
Sizinde çocuğunuzun başka birisinin sürekli bakımına muhtaç olduğuna dair elinizde raporunuz varsa doğrudan en yakın SGK merkezine başvurarak bu haktan yararlanmanız mümkün.
Cem Kılıç / Milliyet