Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) ilişkin "Şunu net ifade etmek istiyorum hiçbir test, ücret karşılığı asla yapılsın istemiyoruz. İzin verdiğimiz merkezlerde de üniversiteler dahil olmak üzere test kitini biz bakanlık olarak veriyoruz." dedi.
Koca, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk ile Sağlık Bakanlığı Bilkent Yerleşkesi'ndeki Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı sonrası yaptığı açıklamanın ardından gazetecilerin sorularını cevapladı.
Virüsün yayılmasını önlemek adına bakanlık olarak her türlü tedbirleri aldıklarını belirten Koca, vatandaşların da gereken özeni göstermesi halinde virüsün yayılmasının önüne geçileceğini vurguladı.
Koca, özel hastanelerde ücret karşılığında koronavirüs testi yapıldığına yönelik duyumlar alındığına ilişkin soruya, şu yanıtı verdi:
"Şunu net ifade etmek istiyorum hiçbir test, ücret karşılığı asla yapılsın istemiyoruz. İzin verdiğimiz merkezlerde de üniversiteler dahil olmak üzere test kitini biz bakanlık olarak veriyoruz. Her kim PCR cihazı bulunduruyor ve çalışmak istiyorsa kiti bizden olmak üzere ama asla vatandaşımızdan ücret alınmaması çabasındayız. Ne Bakanlık ne üniversiteler herhangi bir ücret alma durumunda değiller."
Bakanlık ve kamu üniversitelerinin yanı sıra vakıf üniversitelerine de test yapabilmeleri için izin verdiklerini anlatan Koca, bu süreçte istismar yapan ya da korsan çalışan laboratuvarlara karşı yasal işlem yapılacağına işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:
"Pozitif çıkan vakanın, bulaştırdığı kişileri taramak istiyoruz. Temas olduğu kişileri tarayıp izole edemezseniz salgınla mücadele edemezsiniz. Yasal mevzuat da bu konuda çok katı. Bu kapsamda tespit edilen vakaların bildirilmesi zorunludur. Bu testi yapabilecek merkezlere yetki vermiş oluyoruz. Onun dışında bu dönemi istismar etmek isteyen, bir şekilde korsan çalışmak isteyen birtakım laboratuvarlar olursa bize bildirin, gereği yapılır. İstanbul'da bildiğim bir laboratuvarla ilgili bizzat kendim arayarak asla vatandaştan ücret alınmaması ve istenirse test kitini bizim vereceğimizi bildirdim ancak pozitif çıkan vakanın bize bildirilmesi gerektiğini de hatırlattım. Bir eksilik de hissedilirse yasal olarak yapılaması gerekenler yapılır."
- Sosyal medyadaki algı oluşturma çabaları
Sosyal medya üzerinden az da olsa algı oluşturmak isteyenlerin bulunduğuna dikkati çeken Koca, geçmiş dönemlere ait bayılan kişilerin görüntülerinin paylaşıldığını ifade ederek, "Bayılan, kaybedilen, düşen gibi 4-5 vaka dün servis edildi. Kimisi geçen aydan olan, kimisi alkolden olan, kimisi de başka problemleri olan... Bu hastalık önce mevsimsel grip gibi başlayan devamında solunum sıkıntısı ve giderek yoğun bakım tedavisine ihtiyaç gösteren bir süreç içinde devam eder. Bu hastalık, anında düşmekle anında ölümle sonuçlanabilir bir seyirle gitmiyor. Dolaysıyla bu tip şeylere asla inanmayın. Bu anlamda algı oluşturmak isteyenlere ilişkin ilgili birimler yasal çerçevede devrede oldular." şeklinde konuştu.
Çin'den yardım talebinde bulunulup bulunulmadığına ilişkin soruya Koca, daha önce Çin Büyükelçiliği ile görüşme yaptığını anımsatarak, "Büyükelçi ile Bilim Kurulumuz ve Çinli bilim insanlarının tecrübelerini paylaşmalarına dair konuştuk. Bugünlerde onu planlayacağız. Bunun dışında başka talebimiz olmadı ama Çin bize son derece iyi niyetle her açıdan destek olmak istediğini belirtti." cevabını verdi.
Konuşmasının başında bazı illeri saydığı hatırlatılan Koca, söz konusu ileri örnek olarak verdiğini ancak ilerleyen günlerde virüsün illere göre dağılımını gösteren tabloyu kamuoyu ile paylaşacaklarını bildirdi.
- "Gerekirse el koyacağız"
Soru üzerine Koca, Türkiye'nin maske üretimi yapan bir ülke olduğuna işaret ederek, ihtiyaç duyulması halinde elindeki maskeleri piyasaya sürmeyen firmaların mallarına yasal çerçevede el koyacaklarını belirtti.
Bakan Koca, şöyle devam etti:
"Ülkemiz maske üretimi noktasında yeterli kapasiteye sahip. Daha önce de bahsetmiştim, maalesef bunu istismar eden az sayıda değil, çok sayıda üretici ve satıcımız oldu, yurt dışına ihracatı ön planda tutan, içeride ise fiyatları yükselten. Daha önce 14 kuruşa aldığınız maskeyi bakanlık olarak 3 liraya 3,5 liraya alamadığımız dönemleri gördük. MASAK ve İçişleri Bakanlığımıza özellikle teşekkür ediyorum, bu anlamda birtakım operasyonlar yapıldı. Depolardaki mallarına el konuldu. Maske ihracatının bakanlık izni olmadan asla yapılamayacağını, üretimin sadece bakanlığa yapılması için çok sıkı tedbirler aldık.
Bu noktada farklı birtakım yaklaşımlar içinde olunursa bunu devamı el koymaktır, bu çok net. Okullarımız başta olmak üzere birçok yerde üretim yapılıyor. Şunu çok net söylemek istiyorum. Hem kamu hastaneleri hem üniversite hastanelerimize N95 maske dahil olmak üzere tulum ve gözlük verdik. Özel sektör bu noktada zorlandıklarını ifade ettiler. Özel sektöre de yine biz aracılık ederek, hangi fiyattan alıyorsak o rakama hiçbir şey ilave etmeden vermeye başlamış olduk. İstismar edenlere fırsat vermeyeceğimizi ve özellikle hekim ve sağlık çalışanlarımızı malzemesiz bırakmamak noktasında kararlı olacağımıza emin olun. Her türlü imkanı zorlayacağımı biliyorum. Siz de inanın. Özel sektörün de taleplerini dernekler üzerinden alacağız. Üretici ve satıcılarımız şu dönemde farklı bir yaklaşım içinde olmamalıdırlar. Vatandaşımızı ve sağlık çalışanlarımızı asla malzemesiz bırakmak istemiyoruz. Bunun için de her türlü kavgaya hazır olacağımızı bilmiş olun."
- N95 maske kullanımı
Çapa, Ege ve Cerrahpaşa tıp fakültelerine "yardım" adı altında medikal ürün verildiğine ilişkin yapılan haberlerin bu üniversiteler tarafından yalanlandığını aktaran Koca, "Üç gün önce bu üniversitelerimize 50'şer bin maske, tulum ve gözlük dahil olmak üzere her birine birer kamyon malzeme verilmiş oldu." bilgisini verdi.
Bakan Koca, N95 maskesinin, yoğun bakımda görev yapan doktor ve hastalarda ve numune alan sağlık görevlilerince kullanması gereken bir ürün olduğunu, bunu için herkesin bu maskeyi kullanmasına gerek duyulmadığını söyledi.
Koca, bakanlık yapmadan önce yönetim kurulunda görev aldığı özel bir hastanede bazı personelin ücretsiz izne zorlandığına dair soruya şu yanıtı verdi:
"Lütfen bu tür şeylere inanmayın. Ben ilişkimi kestim ve gerçekten son 1,5 yılda oradaki arkadaşlara sorun beni kaç defa görmüşler. Bu süreçte böyle bir durum asla söz konusu değil ama bu algıları sürekli oluşturmak isteyenler var, lütfen bunlara inanmayın."
Kamuda vardiya ve dijital ortamda çalışma dönemine geçildiğini hatırlatan Koca, özel sektörden bu süreçte yeni çalışma şekline uyum sağlamasını beklediklerini sözlerine ekledi.