Türkiye'de çok fazla kullanılan plastik şişelerdeki Bisfenol A'nın insan vücudunda hormon işleyişini etkileyerek hem kadın ve hem de erkeklerde kısırlığa yol açtığının ortaya çıktığını anlatan Diyarbakır Veni Vidi Hastanesi Tüp Bebek Merkezi'nde görevli Kadın Doğum Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Hakan Çoksüer, vücutta kadınlık hormonu östrojen biçimine girebilen Bisfenol A ile ilgili hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, bu maddenin hem kadınlar hem de erkeklerde kısırlık ve gençlerde ise gelişme sorunlarına yol açabildiğini söyledi. Çoksüer, Dünya Sağlık Örgütü bildirgesinde, pet şişelerde tüketilen sularda doğurganlığı azaltan, çocuklarda gelişimsel problemlere yol açabilen, bağışıklık sistemini bozan ve kansere yol açan toksik maddeler olarak kabul edildiğine dikkat çekti.
"KATKI MADDESİ ERKEKLERİN SPERM SAYILARINI AZALTIR"
Plastiğin sertleştirilmesinde kullanılan ve kadınlık hormonu östrojen ile ortak özellikler gösteren Bisphenol-A isimli katkı maddesi, erkeklerin sperm sayılarını azalttığını dile getiren Çoksüer, "Sperm sayısını hareketliliğini azaltırlar ve en önemlisi spermin DNA yapısını bozarlar. DNA yapısındaki bozulma spermin yumurtayı dölleme kabiliyetini azaltır. Kadınlarda da hormon düzenini bozarak doğurganlığı azaltırlar ayrıca doğurganlıkta çok önemli olan östrojen hormonunu taklit ederek hormonal denge bozulur ve yumurtlama problemine yol açarlar" dedi.
"TÜP BEBEK TEDAVİSİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR"
Bisfenol A maddesinin tüp bebek tedavisinde de gebe kalma şansının azalttığını belirten Çoksüer, 2014 yılında yapılan bir araştırmada Bisfenol A maddesine rastlanılan hastalarda, tüp bebek tedavisi esnasında hem yumurta kalitesini, hem de embriyonun rahme tutunmasını azaltıldığının tespit edildiğini kaydetti.
"HAMİLELER VE EMZİREN ANNELERDE DE RİSK ARTMAKTADIR"
Plastik şişelerdeki kimyasal maddeler, kanser yapıcı etkisinin yanı sıra anne karnındaki bebeklerde sakatlıklara ve anormalliklere sebep olabileceğinin uyarısında bulunan Çoksüer, özellikle çocuklarda gelişim bozukluğu, bağışıklık ve üreme sistemleri üzerinde zararlı etkileri bulunduğunu ve hamilelikte erken dönemde gebelik kayıplarına, yani düşüklere yol açabileceğini dile getirdi. Çoksüer, önerilerini şöyle sıraladı:
"Özellikle anne adayı olan kişiler, hamile bayanlar, emziren kadınlar ve çocuklar ile 60 yaşın üzerindeki kişiler plastik şişe ve kaptaki içecek ve yiyecekleri tercih etmesinler. Plastik şişe yerine cam şişelerdeki suyu kullanın. Sıcak çay, kahve gibi sıvıların sunulduğu plastik bardak ve plastik karıştırıcıların kullanımından uzak durulmalıdır. Çoğunlukla taze ve dondurulmuş gıda satın alın. Halen, konservelerin yüzde 80'i Bisfenol A içermektedir. Plastik kaplar mikrodalga fırında ısıtma amaçlı kullanılmamalıdır. Plastik şişenin alt kısmına, oklardan yapılmış üçgenler içerisine yazılmış olan rakamlar, plastik türlerini belirliyor. Plastik şişelerin altlarında üçgen içinde sayılar vardır. Plastikler türlerine göre 1'den 7'ye kadar numaralandırılır. Özellikle 3, 6 ve 7 numaralı plastikler sağlığımızı ciddi şekilde tehdit eder; o nedenle plastiğin altındaki üçgenin içinde 1, 2, 4, 5 numaralı plastikler tercih edilmelidir".
AHMET ÜN