Kolon kanseri tedavisinde de büyük ilerlemeler var. Yeni ilaçlar başarı oranını yüzde 80'lere kadar çıkardı. Pırasa, soğan ve elma suyu ile beslenenlerde kanser poliplerinin yüzde 51 oranında azaldığı ise bilimsel olarak kanıtlandı
Halk arasında bağırsak kanseri olarak bilinen kolon kanseri nedir? Korunma yolları nelerdir? Hangi gıdaları tüketmeli ve hangi gıdalardan kaçınmalıyız! Tedavi esnasında nelere dikkat etmeliyiz? İşte, kolon kanseri hakkında bilinmeyenler ve son gelişmeler...
AİLE BİREYLERİNDE VARSA DİKKAT
Amerika'da her yıl yaklaşık 120 binin üzerinde yeni kolon kanseri vakası görülüyor. Hastalığın sık görülmesi nedeniyle; 50 yaşından sonra herkese, özellikle de birinci derecede yakınlarında (teyze, hala, dayı, amca, kuzen ) kolon kanseri olanlara tarama testleri önerilmektedir.
KOLİT RİSK FAKTÖRLERİ ARASINDA
Yüksek riskli gruplar, kolon kanserlerinin yaklaşık yüzde 10-15 kadarını oluşturmaktadır.
Birinci derece yakınlarında kişisel kolorektal kanser hikayesi veya adenomlar olan, yumurtalık, andrometrium veya meme kanseri görülenler; birinci derece risk grubundadır. Doğuştan bağırsaklarda bulunan familyal poliposiz LYNCH sendromu ve kolit de yüksek risk faktörüdür.
BELİRTİLERİ KABIZLIK VE KANAMA
Sağ kolon tümörlerinde genellikle karın ağrısı, kanama, anemiye bağlı sendromlar, kilo kaybı belirtiler ön plandadır. Tümörün büyüklüğü nadir olarak da olsa tıkanmalara sebep olabilir.
Sol kolon tümörleri ise hastalarda kabızlık, kanama, tam boşalmama hissi, dışkı çapında incelme ve kolon tıkanmalarına neden olur.
TEŞHİS İÇİN BİYOPSİ YAPILMASI ŞART
Kanser tanısı için biyopsi şarttır. Görüntülemede tüm batın bilgisayarlı tomografisi, MR'ı ve gerekirse PET yöntemine başvurulabilir.
Kolon kanserinin tam olarak zamanında değerlendirilmesi için en önemli şartlarlardan biri de tümör ve polipleri ortaya çıkartan endoskopidir.
Kanda tümör belirteçi olan CEA'ya bakılmalıdır. Bu test, erken tanı ve takip için önemlidir. CA-19-9 ve karaciğer testleri de yaptırılmalıdır.
50 YAŞ ÜSTÜNE DİKKAT
Ulusal Kanser Enstitüsü, 50 yaşın üstündekilere yılda bir kez parmakla rektal muayene, dışkıda gizli kan testi önermektedir. Yakınlarında kanser olanlarda ise bu tetkikler 10 yıl öne çekilmelidir.
YENİ İLAÇLARLA BAŞARI ORANI YÜZDE 80'E ÇIKTI
Hastalığın erken evrelerinde, cerrahi müdahale ön plandadır. Cerrahinin sonucuna göre tümörün büyüklüğü, yayılma yapıp yapmadığı, tümörün bağırsak katlarını ne kadar istila ettiğini görmek; tedaviyi yönlendirmek bakımından önemlidir.
Kolon kanserinde yeni bulunan ilaçlarla çok iyi sonuçlar alınmaktadır. Eğer tümör hastanın vücuduna yayılmış (metastatik) ise karaciğer metastazları uygun vakalarda tam olarak cerrahi yöntem ile çıkartılır. Bu işlem, kemoterapi tedavisi öncesi veya sonrasında yapılarak, hasta kolon kanserinden tamamen kurtulabilir.
Özellikle yeni çıkan anti anjiyo genetik ilaçlar, tümörün büyümesini engelleyerek tedavide büyük bir çığır açmıştır.
Hedefe yönelik yeni ilaçlar her gün artıyor ve hastanın tamamen kurtulması sağlanabiliyor. Cerrahisi, kemoterapisi yapılan hastalarda: üç sene içinde orta ve erken evrelerde temelli kurtulma sayısı yüzde 80'nin üzerine çıkmıştır.
FAYDALARI BİLİMSEL OLARAK KANITLANDI
YER FISTIĞI: California Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmaya göre; haftada iki kere baklagil ve her gün bir avuç yer fıstığı tüketen 85 bin 900 erkek ve 105 bin 100 kadında, kolon kanserinin azaldığı kanıtlanmıştır.
NAR: 2009 yılında yayınlanan bir sağlık dergisine göre ise nar tüketiminin, kolon kanseri hücre dizilerindeki tümörü yüzde 30-80 arası küçülttüğü görüldü.
D3 VİTAMİNİ: California Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmaya göre; günde 800-1000 ünite D3 vitamini alanlarda kolon kanserine yakalanma olasılığı yüzde 50 düşmüştür.
PIRASA VE SOĞAN: Cleveland Kliniği'nin yaptığı bir araştırmada; soğan, pırasa ve elma suyu ile beslenenlerde, kanser poliplerinin yüzde 51 oranında azaldığı kanıtlanmıştır.
KOLON KANSERİNDEN KORUNMA YOLLARI
Kolon kanserinin dünyadaki artışını önlemek için çocukluktan itibaren dikkatli beslenmek gerekir.
Günde bir-iki kere tuvalete çıkılması tavsiye edilir.
Günde 1-2 litre sıvı tüketilmelidir.
Her gün 5-7 porsiyon meyve-sebze, 2-3 porsiyon tahıl ürünleri yenmelidir.
Katkı maddeli ve raf ömrü uzun olan gıdalardan kaçınılmalıdır.
Hazır gıdalar yerine ev yemekleri tercih edilmelidir.
Zeytinyağı tüketilmelidir.
Bol bol lahana, pazı, karnabahar, brokoli, zerdeçal, pırasa, soğan, yaban mersini, böğürtlen, vişne, kereviz yenmelidir.
Salatalara karahindiba, rezene, biberiye, karaturp, maydanoz, dereotu eklenerek haftada en az 2-3 kez tüketilmelidir.
Prof. Dr. Erkan Topuz / Universal Çamlıca Hastanesi İç Hastalıkları Ve Tıbbi Onkoloji Direktörü