19 özel sağlık derneği üyelerinin yüzde 70'i, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) karşı tavır alma kararına vardı. Peki, bu ne anlama geliyor? Kısaca, özel hastaneler, laboratuvarlar, klinikler önümüzdeki dönemde SGK ile sözleşme yenilemek istemiyor.
Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında alınan kararların özel hastanelere etkisini bu köşede birçok defalar dile getirdim. En son da geçenlerde Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Genel Başkanı Dr. Reşat Bahat ile yaptığımız bir sohbeti yine bu köşede sizlerle paylaşmıştım.
Önce bir durum tespiti yapalım. Özel hastaneleri rahatsız eden iki önemli konu var. Bunlardan bir tanesi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile sözleşmeli özel sağlık kuruluşlarının, sağlık hizmetleri bedelinin en fazla yüzde 30'una kadar ilave ücret alabiliyor olmaları. İkincisi ise -ki özel hastanelere asıl darbeyi vuran bu karardır- 1 Ekim tarihinden itibaren vatandaşların özel hastanelere ödediği muayene katılım payının 2 liradan, 15 liraya çıkarılması.
Bu durum karşısında da ciddi sıkıntı yaşayan özel hastaneler, SGK ile sözleşmelerini iptal etme kararı alsa da bu kararı o tarih için uygulamaya koymadılar. Nedenine gelince... Reşat Bahat ile yaptığım sohbeti paylaştığım yazımda da değinmiştim. Özel hastaneler 13 Ekim tarihinde kendi aralarında bir toplantı yapacak ve kararlarını da bu toplantı sonrası açıklayacaklardı. Nitekim bu toplantı gerçekleşti.
Yüzde 30 fark ne demek
Toplantının arka planına geçmeden önce hazır yeri gelmişken önemli bir konuya değinmek istiyorum. Çünkü geçen yazımdan sonra kimi okuyucularımdan özel hastanelerin alacakları yüzde 30'luk farkın hiç de yabana atılamayacak bir rakam olduğuna dair e-postalar aldım. Ve görünen o ki bu fark konusu yeterince bilinmiyor. O nedenle kısaca bu konuya değinmek istedim.
Gerçekten de ilk bakışta yüzde 30'luk fark yeterli gibi görünüyor. Hatta bu farkı beğenmeyen özel hastanelere "Allah gözünüzü doyursun, daha ne istiyorsunuz" bile denebilir. Ama durumu öyle değil, işte.
Eğer hastanelerin cari fiyatları üzerinden yüzde 30 fark alınsa o zaman bu laf edilebilir. Ancak GSS kapsamında öngörülen fark, SGK'nın ödediği 14 liralık muayene ücretinin yüzde 30'u... Yani, 4-4.5 liralardan bahsediyoruz. Ya da yine SGK'nın ödediği 1 liralık idrar tahlilinin yüzde 30'unu ancak hastaneler alabiliyorlar. Veya da 450 liralık sezeryanın yüzde 30'undan bahsediliyor. İşte yanlış anlaşılan yüzde 30'luk fark konusu bu. Zaten özel hastaneleri isyan ettiren de SGK'nın ödediği rakamlar üzerinden yüzde 30 fark alınmaya zorlanmaları.
Karar, sözleşme yenilemeyelim
Bu kısa açıklamadan sonra gelelim 13 Ekim tarihindeki toplantının hem sonuçlarına hem de perde arkasına.
Toplantıya, 19 özel sağlık derneğinin üyeleri katıldı. Ve üyelerin neredeyse dörtte üçü -ki bu yüzde 70'i anlamına geliyor- SGK ile sözleşmelerin yenilenmemesi yönünde görüş bildirdi. Daha açık bir anlatımla özel hastaneler, laboratuvarlar, klinikler önümüzdeki dönemde SGK ile sözleşme yenilemek istemiyorlar.
Peki, böyle bir karar almaktaki tek gerekçe sadece yüzde 30 ve muayene ücretinin artırılması mı? Elbette, değil. Nitekim toplantıda diğer gerekçeler de ortaya kondu. Sıralayacak olursak...
Son 5 yıldır tedavi fiyatlarında, enflasyon oranında dahi bir güncelleme yapılmamış olması. Bazı önemli hizmetler ve ameliyatlar için fark alımı yasaklanmış ama verilen sözlere rağmen bu hizmetlerin ücretlerinin iyileştirilmemesi. Mevcut özel sağlık kuruluşlarına yeni hekim alımı ve branş ilavesinin Sağlık Bakanlığı tarafından durdurulması. Sektörün istemediği tarzda hastane sınıflandırılmasının planlanması ve dayatılması. Bunlar sadece gerekçelerden birkaçı.
Kamu hastanelerine ayrıcalık
Dr. Reşat Bahat ile yaptığımız sohbette de Bahat, asıl önemli olan iki konunun altını şöyle çiziyordu: "SGK, muayene başına devlet hastanelerine de özel hastanelere de 25 TL öderken, devlette 5 lira yani yüzde 20, özelde ise 12 lira yani yüzde 50 katılım bedeli alıyor. Bu, hastalarımıza yapılan açık bir haksızlıktır. Kamu hastaneleri, SGK'dan aldıkları ödeme dışında, yatırım ve personel giderlerini merkezi bütçeden ilaveten alabiliyorlar. Yani fark ücreti almış oluyorlar. 2009 yılı için kamu hastanelerinin aldığı fark oranı yüzde 150 civarında. Bizim yatırım ve personel giderimiz Hazine'den karşılanmadığından, hastalarımızdan reel bir fark ücreti almak zorundayız. Ancak kamu hastaneleri bile yüzde 150 ilave bütçe alırken, bizim sadece yüzde 30 fark ile yetinmemiz istenmektedir. Bunun dışında sektörümüzün yalnızca personel gideri yıllık 5.7 milyar TL. Kamunun belirlediği 2009 yılı özel sektör bütçesi ise 5.3 milyar TL. Yani toplam 11-12 milyar TL gideri bulunan sektöre yüzde 30 fark ile birlikte ancak 6-6.5 milyar TL ciro öneriliyor. Bunun reel ve sürdürülebilir olmadığı açıktır."
Durum özetle böyle. Bu noktada kritik soru şu: Özel hastaneler ya da laboratuvarlar, SGK ile olan sözleşmelerini iptal edebilirler mi? Ya da buna cesaret edebilirler mi? Bunu da zaman gösterecek.
Noyan Doğan
Referans