Kemik dokusunun kaybı ve kalitesinin azalması sonucu, vücutta yaygın ağrılar, sırtta kamburlaşma, boy kısalması ve küçük bir zorlanma sonrası oluşan kırıklar ortaya çıkmaktadır.Kemik erimesi olarak da bilinen osteoporoz, kemik kütlesinin kaybına yol açan en sık görülen kemik hastalığıdır.
Sinsi ve yavaş ilerleyen bir hastalık olan Osteoporoz ile ilgili Acıbadem Kocaeli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Yavuz Kocabey bilgi verdi.
Yaygın olarak görülen osteoporoz 50 yaş üzerinde kadınlarda her sekiz kişiden birinde rastlanmaktadır. Yaş ilerledikçe bu oran artmaktadır. 30’ lu yaşlarda kemik yapım ve yıkım hızı dengeli olarak ilerlerken yaş ilerledikçe denge yıkım lehine bozulmakta ve önceleri yıllık %0.5 olan kayıp 40 yaşını aştıktan sonra %1 olarak ilerlemektedir. Menopozla birlikte kayıp artarak devam etmektedir.
ETKİLERİ NELERDİR?
Osteoporoz en sık omurga kemiklerini etkileyerek;
• Sırtta kamburlaşma ve boy kısalmasına,
• Kalçada kemik kaybına neden olarak basit travmalarla gelişen kırıklara,
• Kadınlarda ileri yaşlarda kalça kırığına,
• Sakat kalmalara,
• Elbileği ve diğer kemiklerde de kırıklara neden olabilmektedir.
KİMLER RİSK ALTINDADIR?
• Kadın cinsiyet
• İleri yaş
• Zayıf, beyaz tenli olmak
• Ailede osteoporoza bağlı kırık olması
• Steroid türevi ilaçların kullanılması
• Romatizmal hastalıklar
• Yetersiz D vitamini alınması
• Alkol kullanmak, sigara kullanımı
• Sedanter yaşam
• Uzun süreli yatak istirahati
• Hormon bozuklukları
NASIL ANLAŞILIR?
Hastalıktan şüphelenildiğinde kemik yoğunluğu ölçümü yapılmalı ve eğer kemik yoğunluğu sınırın altında bulunursa tedaviye başlanmalıdır.
Kemik yoğunluğu incelemesi sonucunda hastalık; Normal Osteopeni, osteoporoz ve ileri derecede osteoporoz olarak raporlandırılır.
NE SIKLIKTA ÖLÇÜM YAPILMALI?
Hiçbir şikayet yoksa bile risk faktörleri mevcutsa mulaka menopoz sonrası kemik yoğunluğu ölçülmelidir. Osteoporoz tanısı almış hastalara 1 veya 2 yılda bir kemik yoğunluğu ölçümü yapılmaıldır.
OSTEOPOROZDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Tedavisi güç ve oldukça pahalı olan osteoporozdan korumak için;
• Egzersiz yapılmalı
• Kalsiyumdan zengin besinler tüketilmeli
• Kadınlarda menapoz sonrasında hormon dengesi ayarlanmalı
Kişilerin osteoporoz açısından riskleri ve korunma biçimleri değişiklik göstermektedir bu nedenle korunma ve tedavi yöntemleri de kişiye özel olarak belirlenir. Sigara içenlerde osteoporoz daha hızlı ilerlediği halde asya kökenli olanlarda osteoporoz sıklığı azalmaktadır.
Osteoporoz tedavisinde kemik yapımını arttıran ilaçlar yanında dengeyi sağlamak için kalsiyum ve d vitamini kullanılır. Kişinin yaşantısına göre egzersiz programlanır ve kırık riskini azaltmak için düşmeyi engelleyici önlemler alınır.