Memorial Kayseri Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Hülya Tulgar, obeziteye karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Diyabetten, organ yetmezliklerine kadar pek çok ciddi tabloya neden olabiliyor
Çağın hastalığı olarak kabul edilen obezite, sağlığı bozacak düzeyde vücuttaki yağ miktarının artmasıyla karakterize bir sağlık problemi olarak ortaya çıkar. Obezite, tüm dünyada ve ülkemizde sağlık harcamalarını artıran, bireylerin yaşam konforunu düşüren ve vakit kaybedilmeden tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Sağlıksız beslenme alışkanlıklarının hareketsiz yaşam tarzı ile birleşmesi sonucunda ortaya çıkan obezite, birçok sağlık sorununun da başlangıç noktasıdır. Uyku apnesi, astım, polikistik over sendromu, diyabet, hipertansiyon, safra kesesi hastalıkları, gut, karaciğer yağlanması, osteoartrit, düzensiz adet görme, solunum zorluğu, migren ve çeşitli kanser türleri bu sağlık sorunları arasındadır. Ayrıca aşırı kilo alımına bağlı olarak ortaya çıkan estetik yoksunluk nedeniyle psikolojik soruların da tetikleyicisidir.
2030 yılında obezitenin yılda 500 kanser vakasına neden olacağı öngörülüyor
İnsan vücudundaki yağ dokusu yetişkin erkeklerde vücut ağırlığının %15-18'i, kadınlarda ise %20-25'ini oluşturmaktadır. Yağ oranının erkeklerde %25, kadınlarda ise %30'un üstüne çıkması, obeziteye neden olmaktadır. Yapılan araştırmalarda diyet ve egzersizle kilo verebilen kişi sayısının %10’u geçmediği belirlenmiştir. Tüm kanser türlerinin %7’sininin oluşumunda obezitenin doğrudan etkisi olduğu tespit edilmiştir. Kronik hastalıkların birçoğunun ise en önemli nedeninin aşırı kilo alımı olduğu bilinmektedir. Genellikle estetik bir sorun olarak görülen obezite, aslında ciddi bir sağlık sorunudur. 2030 yılında obezitenin yılda 500 bin kanser vakasına neden olacağı öngörülmektedir.
Sağlıklı vücut ağırlığı nedir?
İdeal kilo beden kitle indeksine (BKİ) göre belirlenir. BKİ boyumuzun karesinin vücut ağırlığına bölünmesiyle elde edilmektedir.
BKİ = [Ağırlık (kg) / Boy (m2) ]
BKİ < 18,5 zayıf
BKİ = 18,5 - 25 arasında ise normal kilolu
BKİ = 25 - 30 ise fazla kilolu
BKİ = 30 - 40 ise obez
BKİ > 40 ise morbit obez
Değerler, boy uzunluğu ile ilişkilidir. Değerlerin bu aralıklarda olması, kilonun sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Sağlıklı kilo için bireyin vücut bileşeni de önemlidir. Sınırların altında veya üstünde olmak sağlık sorunları ile ilgili riskin var olduğunu göstermektedir.
Obezite tedavisi kişiye özel olmalı
Obezite; fazla enerjinin vücutta yağ olarak depolanması, enerji alımı ve kullanımı arasındaki dengesizlik nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren obezite, tedavi edilebilen kronik bir hastalıktır. Obezite tedavisinin kişiye özgü olması gerekmektedir. Obezitenin tedavisinde; tıbbi beslenme (diyet) tedavisi, egzersiz tedavisi, davranış değişikliği tedavisi, ilaç tedavisi, cerrahi tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Obezite tedavisi hekim, diyetisyen, psikolog, fizyoterapist işbirliği içinde olmalıdır.
Bu 11 öneriyi dikkate alın
1. Fazla kilolardan kurtulmak ve kilo kontrolü için mutlaka uzman yardımı alınmalı ve uygun bir tedavi planı belirlenmeli
2. Fiziksel aktivite düzeyi artırılmalı, günlük yürüyüş ve egzersizler alışkanlık haline getirilmeli
3. Raf ömrü uzun, kalorili, hazır gıdalardan uzak durulmalı
4. Doğal olmayan şeker tüketilmemeli ve günlük tuz alınımına dikkat edilmeli
5. Sağlıklı pişirme tekniklerini tercih edilmeli
6. Gün içerisinde vücudun ihtiyacı kadar su içilmeli
7. Yemek yeme alışkanlığı değiştirilmeli ve yemekler yavaş yenilmeli
8. Yağ tüketimi konusunda dikkatli olunmalı, doymuş yağlar mümkün olduğu kadar az alınmalı
9. Besin çeşitliliğine dikkat edilmeli, her besin grubundan dengeli bir şekilde beslenilmeli
10. Sebze ve meyveler mevsiminde yenilmeli
11. Alkol alımından uzak durulmalı