Müzik, herkesin hayatında önemli ve özel bir yere sahiptir. Hatta bunun için, biraz klasik olacak ama, “Müzik ruhun gıdasıdır!” denilir. Herkesin hayatına bir şekilde dokunan müziğin çocuklar üzerindeki etkisi çok önemlidir. Özellikle gelişme döneminin ilk yıllarında çocuğun müzik ile yakın ilişki içinde olması onun hayatında pek çok noktada önemli avantajlar sağlar.
Müziğin çocuk üzerindeki etkileri arasında en dikkat çeken nokta, müzik ile beynin erken gelişim sırasında kurduğu bağdır. Bu sebeple çocuk, henüz anne karnındayken bile müzik ile ilişkisi içinde olursa gelişimi olumlu yönde etkilenir. Müzik, çocuğun gelişimini desteleme anlamında önemli bir yardımcı araç niteliği taşır. Çocukların akademik gelişimi ilk sırada gösterilmek üzere; dil gelişimi, fiziki gelişimi, sosyal ve duygusal gelişimi vb. tüm gelişim safhaları, müzik ile çok yönlü bir ilerleme kaydedebilir. Çocuğu her yönden donanıma sahip olması için müzik, en önemli destekleyiciler arasında yer alır.
Müzik, çocukların üzerinde eğitici ve öğretici bir özelliğe sahiptir. Çocuğun kendini en açık şekilde, doğru olarak ifade edebilmesi, karşı tarafa kendini anlatabilmesi, sağlıklı bir iletişim kurabilmesi için müzik en büyük destekçilerdendir. Özellikle okul öncesi dönemde müzik ile ilgilenmeye başlayan çocuğun birey olma yolunda önemli adımlar attığı görülür.
Müziğin Çocuk Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Çocuklar, 1 yaşından sonra sesleri duymaya, tanımaya başlar. Bu dönemlerde müzik de onun dikkatini çeken sesler arasında yer alır. 1 yaşından itibaren çocukta müziğe tepki veren birtakım hareketler görülebilir. Müzik duyduğunda ellerini birbirine vurabilir, alkış yaparak müziğe eşlik edebilir, benzer sesler çıkarmaya çalışabilir. Tüm bunlar aslında çocuğun müzik ile olan ilişkisinin ilk belirtileridir. Çocuk artık müzik ile birlikte hareket etmeyi öğreniyordur. Aslında çocuk doğduğu andan itibaren ebevenylerinin seslerini ayırt ederek, bu seslere tepki vererek, farklı sesleri duyduğunda ne olduğunu anlamaya çalışarak ses ve müzik ile ilişkisinin çok erken dönemlerde ortaya çıktığını gösterir.
Çocuğun hayatında bu kadar etkili olan ve hayatının büyük bir bölümünde yer alan müziğin elbette ki onun gelişimine de katkıları vardır. Müzik, çocuğun gelişim safhalarına olumlu yönde bir ilerleme sağlayan, onun estetik bir bakış açısı kazanmasına yardımcı olan bir alandır. Sadece bununla da kalmaz, işitsel zekâsının artmasına, dinleme alışkanlığı kazanmasına, dilinin ve beyninin gelişmesine, sosyalleşmesine, konsantrasyon becerisi oluşturmasına da olanak sağlar. Bu sebeple müziği, çocuğun hayatında ayrı, önemli ve özel bir yere koymakta fayda vardır.
Müzik ile çocuk arasındaki ilişki üzerine yapılan araştırmalarda müzik ile büyütülen çocukların akademik başarılarının daha iyi olduğu gözlenmiştir. Çünkü müzik, çocuğun beyin gelişimine yardım eden bir araçtır. Aynı şekilde müzik ile ilgilenen çocuğun kendini ifade etme becerilerinin de daha gelişmiş olduğu gözlenir. Sözlerin ritim ile birleşmesi çocuğun bilgiyi daha kolay öğrenmesine olanak sağlar.
Müziğin Dil Gelişimi Üzerindeki Etkisi
Çocuk gelişiminin öncelikli belirtilerinden biri, onların dil ile iletişim kurma becerileridir. Dil ile müzik arasındaki ilişki üzerine yapılan araştırmalarda, müzik eğitiminin dil gelişimine katkıda bulunduğu belirtiler. Şöyle ki, müzik, beynin sol tarafına fiziksel bir katkıda bulunur. Bu sol taraf da dilin gelişimini sağlayan bölümdür. Çocuk, müziğin beyne sağladığı bu yararı kullanarak, yeni bilgiler ile tanıdığı şarkıları ilişkilendirerek daha çabuk öğrenir. Dil, okul öncesi dönemde geliştiğinden bu dönemde çocuğa dinletilen şarkıları, tekerlemeleri söylemesi, onun gelişimine katkı sunar. Öyle ki çocuk okula başladığı zaman yazma öğrenimi de daha kolay olur.
Müziğin Motor Becerilere Katkısı
Çocuk, müzik ile ilişki içinde olduğu sırada birden çok fonksiyonu çalıştırmaya başlar: İşitme, dokunma, ses taklidi, hareket vb. Müzik ile verdiği bu tepkiler, onun çok yönlü bir gelişim sağlamasına yardım eder. Müzik ile iç içe olan çocukta müzik, sadece çocuğun eğlenmesine yarayan bir uyarıcı değildir. Elbette çocuk sevdiği müziği duyunca mutlu olur, rahatlar ama aynı zamanda bilişsel yetenekleri de gelişir. Mesela çocuk, dinleme alışkanlığı edinir, sessiz kalabilme alışkanlığı da kazandırır. Müzik aynı zamanda çocuğun disiplin edinmesine, adapte olabilmesine, özgüven sahibi olmasına, sorumluluk alabilmesine de yardım eder. Bu sebeple müziği sağladığı bu bilişsel özellikler kısmından da bakmak gerekir.
Müzik, Performansı Arttırır
Müzik, çocuğun gelişimi için âdeta bir terapi özelliği taşımaktadır. Çocuk, müzik ile uzun süre zaman geçirdiğinde (uzun ve istikrarlı tabii) beyni daha çok çalışır, motor becerileri zengin bir şekilde gelişir. Hayatında müziğe önemli bir yer ayrılmış çocuğun dil ve matematik derslerinde daha çok başarılı olduğu da gözlenmiştir. Sosyalleşme, iletişim kurma aşamasında sözel hafızayı destekleyen müzik, sayısal alanların gelişimi için de önemli katkılar sunar. Bir müzik aleti çalmak, düzenli olarak bu aleti çalmaya devam etmek çocuğun hafızasını güçlendiren bir özelliğe sahiptir. Ayrıca çocuğa bir çalışma disiplini kazandırır ve bu disiplini pekiştirir.
Müzik, Çocuğun Tüm Hayatına Etki Eder
Her insan müziği anlama ve müziğe tepki verme içgüdüsüne sahiptir. İlk yaşlarından itibaren müzik ile ilgili olan çocuk, ilerleyen yaşlarında yeteneklerini sergileme daha başarılı olur. Çocukluğunda çaldığı bir alet, yetişkinliğine bile etki eder. Çocuğunuzun, hayatının tüm aşamalarına etki edebilecek müziği içselleştirmesi gerekir. Bunun için de tabii sizin yardımınıza ihtiyacı vardır. Onun dikkatini müziğe çekmeniz gerekir. Mesela müzik aleti alarak onu incelemesine, bu aletle ses çıkartmasına fırsat verebilirsiniz. Birlikte şarkı söyleyebilir, ara ara evde onun gelişimini destekleyecek müzikler açabilirsiniz. Çocuğunuzla konserlere, müzikli gösterilere gidebilir, müzik atölyelerine katılabilirsiniz, onu bir kursa gönderebilirsiniz. Ve en önemlisi, müziğin onun hayatında olumlu etkilerini fark ederek bunun bilincinde olduğunu ona hissettirmelisiniz. Böylelikle çocuk, yaptığı işin sadece kendisini değil, etrafındakileri de mutlu ettiğini görür, ilgisi artarak devam eder.
Müziğin çocuk üzerindeki etkilerini arttırmak için Fırat Can Tekin Müzik Kursundan destek alabilirsiniz.