Bilindiği üzere ülke genelinde vatandaşlara nitelikli ve dengeli kamu hizmeti sunulabilmesi için kamu kurumları hizmet gerekleri ve özellikleri ile personel yapılarını dikkate alarak belirli unvanlardaki memurlarını Yönetmeliklerinde tespit edecekleri hizmet bölgeleri arasında iki yıldan az olmamak üzere değişik sürelerle rotasyona tabi tutmaktadır. Kurumlar hangi unvanlardaki memurların hangi bölgelerde ve ne kadar sürelerle görev yapacaklarına ilişkin hususları yer değiştirme yönetmeliklerinde düzenlemektedir. Bu konuda örnek olarak Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve başka kurumlar örnek gösterilebilir.
Bu düzenlemelerin yasal dayanağı 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi ile bu maddeye dayanılarak yürürlüğe konulan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliktir.
16 Ağustos 2014 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemeler ile Devlet memurlarının kurum içi yer değiştirme suretiyle atanmalarında önemli değişiklikler yapılmıştır.
Bu değişiklikler ile bir taraftan, kendisi veya yakınları engelli olan memurların yer değiştirmelerinde kolaylık sağlamak amacıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesinde 6518 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle yapılan yasal düzenlemenin uygulamaya geçirilmesi, diğer taraftan ise mevcut Yönetmeliğin uygulanmasında ortaya çıkan ve Başkanlığımıza intikal eden sorunların giderilmesi, kurumlar arasında uygulamada birliktelik sağlanması ve memurların yer değiştirme konusunda daha ileri düzeyde haklara kavuşturulması amaçlanmıştır.
Memurlara kurum içi yer değiştirmeler konusunda daha ileri haklar sağlayan düzenlemelere örnek verecek olursak;
- Yönetmelik değişikliği öncesinde eş durumuna bağlı nakillerde diğer eşin de Devlet memuru olması şartı aranırken, yapılan düzenleme ile kapsam çok daha genişletilerek eşleri kamu personeli olan memurlar ile kamu personeli olmamakla birlikte son üç yıldır bulundukları yerde sosyal güvenlik primi ödeyen serbest olarak veya özel sektörde çalışanların memur olan eşlerine de aile birliği mazeretine dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilme imkanı sağlanmıştır.
- Değişiklik öncesinde Yönetmelikte yer almamakla birlikte yapılan değişiklik sonrasında yeni bir hak olarak getirilen düzenleme ile görev yaptığı yerde kendisi veya yakınlarının can güvenliğine yönelik bir tehdit oluşan memurlar da yer değiştirme talebinde bulunabilecektir.
Ayrıca;
- Memurların hizmet gereği (soruşturmaya bağlı) olarak yer değiştirmesine ilişkin mezkur Yönetmelik hükmündeki sicile ilişkin ifadeler ile uygulaması bulunmayan inzibati soruşturmaya ilişkin ibare yürürlükten kaldırılarak söz konusu hüküm yeniden düzenlenmekte,
- Memurların hizmet bölgelerindeki zorunlu çalışma süresinden sayılacak ve sayılmayacak süreler uygulamadaki sıkıntılar, değişen mevzuat ve kurumsal talepler dikkate alınarak yeniden düzenlenmekte,
- Engelli memurlar ile engelli yakını bulunan memurların engellilik durumuna bağlı kurum içi yer değiştirmesinin usul ve esasları düzenlenmektedir.
Yapılan düzenlemeler kamu personel sisteminin dinamik yapısı dikkate alınarak, vatandaşlara nitelikli kamu hizmeti sunulmasındaki arayışın ve memurlara daha ileri çalışma koşulları sağlanması yönündeki gayretin bir sonucu olup, ilgili kamu kurumları ve sosyal tarafların talep ve önerileri de dikkate alınarak uygulamadaki aksaklıkların giderilmesi amacına matuftur.
Belirtilmesi gereken bir diğer husus ise, her hangi bir sebeple haklarında soruşturma yapılan ve soruşturma sonucunda o yerde kalması hizmet gerekleri bakımından sakıncalı görülen memurların hizmet gereği yer değişiklikleriyle ilgili bazı basın yayın organlarında yer alan olumsuz değerlendirmelerin gerçeği yansıtmadığıyla ilgilidir. Yönetmeliğin değişiklikten önceki halinde de var olan hizmet gereği yer değiştirmeye ilişkin 11 inci madde hükmü;
- İnzibati soruşturma diye bir usulün halen uygulamada bulunmaması,
- 2011 yılında Devlet memurları için sicil sisteminin yürürlükten kaldırılması,
- Hizmet gereği yeri değiştirilen memurun eski görev yerine atanıp atanamayacağı ile ilgili belirsizliğin giderilmesi,
hususları dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir. Düzenlemede kazanılmış hakları geri götüren veya önceki uygulamaya göre memurlar aleyhine hak kaybına yol açabilecek bir husus bulunmamaktadır.
Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı için tıklayınız