Türkiye’de turizm denince ilk akla gelen her ne kadar deniz-güneş-kum tatili olsa da, son yıllarda çeşitlenme ve özellikle de sağlık turizminin ön plana çıktığı görülüyor. Bundan beş, altı yıl öncesine kadar sağlık turizmi için gelen hasta sayısı TÜİK verilerine göre 100 bin civarındayken (spa/termal turizmi dahil), 2013’te toplamda 350 bin sağlık turistinin 500 milyon dolar civarında harcama yaptığı görülüyor. Ortalama bir turist 600-650 dolar civarı döviz bırakırken, sağlık turizminde bu rakam bin 200 – bin 300 dolara çıkabiliyor; dolayısıyla sağlık turizmi için gelen bir kişi, ortalama iki turiste bedel gibi bir tablo söz konusu. Son zamanlarda, saç ekimi için ülkeye gelen çok sayıda Arap turist de dikkat çekiyor.
Peki, Türkiye’yi kısa sürede bu konuda bir merkez haline getiren faktörler neler? Her şeyden önce ülkenin coğrafi konumu önemli; Türkiye Balkanlar, Kuzey Afrika, Kafkaslar ve Türki Cumhuriyetler ve Ortadoğu’dan uçakla ortalama iki-üç saatlik bir mesafede bulunmanın avantajından yararlanıyor. Ayrıca bölgenin en gelişmiş sağlık altyapısına, know-how’ına ve ileri düzeyde tıbbi kadrolara sahip. Üstelik tüm bu hizmetleri de ABD ya da bir Avrupa ülkesine göre daha makul fiyatlara sunabiliyor.
Türkiye’de son yıllarda özel hastaneciliğin ciddi mesafeler kat etmesi de önemli bir faktör. Bunlardan Medical Park hastaneler zinciri Türkiye çapında 26 hastanesi ve yine grup bünyesinde yer alan, A plus kesime hitap eden Liv Hospital’ın iki hastanesiyle pek çok noktada hastalara ulaşabiliyor. Medical Park son yıllarda yerli hastaların yanı sıra yabancı hastalara sunduğu hizmetlerle de dikkat çekiyor. Nitekim bu yıl World Tourism Forum tarafından 36 kategoride verilen Dünya Turizm Ödülleri’nde sağlık turizmi alanında Medical Park’ın ödüle layık görülmesi bu başarının kanıtı. Medical Park Care Grup Koordinatörü Başak Erel, yılda 70 bin yabancı hastaya ulaştıklarını ve Türkiye’nin sağlık turizmi cirosunun yaklaşık beşte birine hakim olduklarını belirtiyor; yabancı hastaların kendi ciroları içindeki payı ise yüzde 10-15 civarında. Başak Erel, misafir olarak adlandırdığı hasta memnuniyetinin çok önemli olduğunu, tedavi ve hizmetten memnun kalan bir hastanın ülkesine döndüğünde hastaneyi başkalarına da tavsiye ettiğini söylüyor. Erel’in açıklamalarına göre, bir başka ilginç nokta ise komşu ülkelerde büyük sükse yapan ve Türkiye’nin tanıtımında önemli rol oynayan Türk dizilerinin sağlık turizmini de destekleyici bir rol üstlenmeleri.
Erel, Medical Park’ın her tür cerrahide yabancı hastalara hizmet verdiğini, Antalya’daki hastanelerinin ise özellikle organ naklinde çok başarılı olduğunu, burada toplamda 5 bin 200 organ naklinin gerçekleştirildiğini belirtiyor.
Hastalar için çeşitli dillerde yaygın bir tercüman ağıyla da hizmet sunuluyor. Medical Park olarak devletlerle, sigorta sistemleriyle anlaşma yoluyla da hasta kabul edebildiklerini, bazı bölgelerde irtibat bürolarının da bulunduğunu kaydediyor. Global sağlık turizminde halen Tayland, Hindistan, Malezya gibi ülkeler başı çekiyor. Özellikle estetik ameliyatlarında ön plana çıkan Tayland, The Medical Tourism Association’ın rakamlarına göre 2013 yılında, sağlık amaçlı gelen 2,5 milyon turistten 4 milyar dolar kadar gelir elde etti. Türkiye ise bu yıl 1 milyon sağlık turisti hedefliyor. Devlet de bu konuda yurtdışındaki pazarlama ve tanıtım faaliyetlerine teşvik sunuyor.
Türkiye’nin hedefi 2023’te 20-25 milyar dolarlık bir ciro yakalamak. Başak Erel’in de belirttiği gibi, bu büyüme hızı göz önüne alındığında, ülkenin yurtdışı algısı ve markalaşma iyi yönetilebildiğinde, bu hedef son derece gerçekçi.
Anahid Hazaryan/Fortune Türkiye