Çevre kirlendikçe lenfoma artıyor
Hava, su ve topraktaki kirlenme kanser türleri arasında en çok Hodgkin dışı lenfomaları tetikliyor. Bu hastalığın risk faktörleri arasında çevre kirliliği ve fast food tarzı beslenme başı çekiyor
Hodgkin dışı lenfomalar; çok geniş bir grubu bünyesinde toplar. Genetik, moleküler ve biyolojik özellikler, immünolojik değişiklikler ve klinik seyir açısından çok çeşitlilik gösterebilir.
Hastalığın görülme sıklığı; 2. Dünya Savaşı'ndan sonra her yıl yaklaşık yüzde 4 oranında artarak günümüzde sadece Amerika'da yılda 70 bin vakaya ulaşmıştır. ABD'de her yıl 25 bin kişi Hodgkin dışı lenfoma (HDL) nedeniyle hayatını kaybediyor.
FAST FOOD ETKİSİ
HDL; tüm kanser ölümlerinin yüzde 4'lük bölümünü oluşturuyor. Hastalığın bu hızlı artışı, çevresel faktörlere ve karsinojenlere (kanser oluşumuna neden olan etkenler) bağlanmıştır. Kauçuk, aspest, arsenik ile teması gerektiren işlerde çalışanlarda HDL riski daha yüksektir.
Amerika'da hastalığın yaygın olmasında; böcek ve tarım ilacı kullanımının fazlalığı, raf ömrü uzun gıdalar tüketilmesi etkili olmaktadır. HDL'nin çocuklarda görülme sıklığının yetişkinlere oranla üç kat fazla olmasında ise fast food tüketimi rol oynamaktadır. Hava, su ve toprağın hızla kirletilmesi de Hodgkin dışı lenfoma vakalarını artırmaktadır.
HER YERDE ÇIKAR
Hastalarda en önemli belirti, lenf bezlerinin ortaya çıkmasıdır. Ateş, terleme ve kilo kaybı gibi belirtiler ise genellikle hızlı ilerleyen lenfomalarda görülür.
Bu hastalıklarda, kemik iliği tutulumu da çok yaygın görülmektedir. Hodgkin dışı lenfoma vakaları; lenfomanın tipine göre hem kadın hem erkek yumurtalıkları, cilt, mide, tiroit ve akciğerde de ortaya çıkabilir.
BÜYÜYEN LENF BEZİNE TRUKAT BİYOPSİ şart
Hastalığın teşhisinde öncelikle kan tahlillerine bakılır. Lenfomalarda; nötrofil ve lenfositlerin düşmesi gibi kansızlık belirtilerine çok sık rastlanır.
EVRE TESPİTİ İÇİN PET GEREKİR
Tanıda doku örneklenmesi çok önemlidir. Ele gelen lenf bezi varsa en büyük olanı çıkarılmalı veya trukat biyopsi yapılmalıdır. Lenf bezinin ele gelmediği durumlarda ise laparoskopi denenebilir.
PET taraması, hastalığın evresinin belirlenmesini sağlar. PET yapılamıyorsa; bilgisayarlı tomografi, MR, kemik sintigrafisiye bakılabilir. Akciğer ve batındaki asitten de histopatolojik yaklaşım denenebilir.
MANTAR VE KARA ÜZÜM BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRİR
Hodgkin dışı lenfoma hastalarının, enfeksiyonlara karşı direncini artırmak için haftada iki gün kültür mantarı tüketmesi önerilir.
yonca suyu
Kemoterapi esnasında kara üzümün kabuğunda bulunan resveratrol takviyesi faydalı olur.
Kara üzüm ve ahudududa bulunan resveratrol; kemoterapinin yan tesiri olan trombositlerin düşmesine mani olur.
Taze yonca suyu ve kızıl yonca çayının; kemik iliğini güçlendirmek ve enfeksiyondan korunmakta faydalı olduğu bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır. Kişniş de iştah açıcı ve bağışıklık destekleyici olarak tavsiye edilir.
Protein takviyesi olarak yoğurt, keçi peyniri, çökelek ve günlük köy yumurtası verilmelidir.
Karaciğer enzimlerini düzelten deve dikeni de (milk thistle) beslenme desteği olarak verilebilir. Köpekbalığı ciğeri yağı (sharkiver oil) da vücudu güçlendirmek bakımından tavsiye edilir. Nar, elma, ananas ve havuç; hastanın bağışıklığını güçlendirir.
Prof. Dr. ERKAN TOPUZ