Sağlıklı beslenmenin temel gıdası olan süt, sadece çocuklar değil büyükler için de gerekli. Diyetisyen Şengül Talak, "Sütün yağındaki maddeler, beyin ve sinir hücrelerinin hayati önem taşıyan kısımlarını oluşturur; onları güçlendirir" diyor
Süt,yoğurt, peynir... Sağlıklı beslenmenin üç silahşörü olarak hayatımızda önemli bir yer tutan protein deposu bu üçlü; diyet listelerinde de önemli yer tutuyor. Aylin Atmaca'nın 'Sağlıklı Beslenme' adlı kitabına danışmanlık yapan diyetisyen Şengül Sangu Talak; protein ve kalsiyum açısından çok zengin olan sütün faydalarıyla ilgili şu bilgileri veriyor:
GÜÇLENDİRİR
Kadınlarda menopoz sonrası yaşanan bir sorun olan kemik erimesini önler. Sütte bulunan fosfor, çocukların kemik oluşumunda önemli rol oynar.
İçeriğindeki laktoz, enerji sağlarken galaktoz ise beyin ve sinir dokularının oluşumunda rol oynar.
Sütün yağındaki fosfolipitler, beyin ve sinir hücrelerinin hayati önem taşıyan kısımlarını oluşturur. Mikrobik enfeksiyonlara karşı etkilidir.
Çocuklarda büyüme ve gelişmeyi önemli ölçüde sağlar. Saç ve tırnakların gelişmesinde etkin rol oynar.
DİŞ ÇÜRÜĞÜNDEN KORUYOR
Mide rahatsızlıklarını giderir, sindirim sistemini düzene sokarak, ülseri önler. Diş çürüklerini engeller.
Kanserin önlenmesine yardımcı olur, tansiyonu düşürür. Hastalıklara karşı vücut direncini artırır.
Bağırsaklarda istenmeyen mikroorganizmaların gelişimini engeller.
Süt; zeka gelişiminde etkili olan, deri ve göz sağlığında önemli rol oynayan riboflavin vitamini açısından da son derece iyi bir kaynaktır.
AZ YAĞLI OLANI TERCİH EDİN
Diyetisyen Şengül Sangu Talak'tan 'kilolu ya da kolesterolü yüksek olanlara' önemli bir uyarı: "Süt ve süt ürünleri alırken, yağsız veya az yağlı olanlarını tercih edebilirsiniz. Böylelikle hem içindeki proteinden istifade etmiş olur, hem de kilo aldıracak yağlardan, kalp ve damar hastalıklarına yol açan zararlı etkilerden korunmuş olursunuz."
PEYNİR PROTEİNİ SÜTÜ SOLLUYOR
Süt ve yoğurt gibi güçlü bir protein deposu olan peynir, vücudumuzun üretemediği ve dışarıdan besinler yoluyla almak zorunda olduğu aminoasitlerin hepsini içerir.
Sütte var olan mineraller ve tüm besleyici değerler, peynirde de bulunur. Hatta eşit miktardaki süte kıyasla peynirdeki protein ve yağ oranı 5-6 kat daha fazladır.
Peynirin her çeşidi, kemik ve dişlere çok faydalıdır.
YOĞURDUN İÇİNDE BAKTERİ BARINMAZ
Yoğurt; hem görünüm hem de içerik olarak tertemiz bir besindir. İçinde hiçbir zararlı bakteri barındırmayan sayılı gıdalardan biridir.
Hastalıklara neden olan bakterilerin; yoğurdun içinde barınamama nedeni ise laktik asittir. Laktik asit, vücudumuz için zararlı olan bakterileri öldürücü özelliğe sahiptir.
Antibiyotiklere benzer maddeler üreten laktobasiller ise yoğurdun içindeki mikropların çoğalmasını engeller. Yoğurt, besin değeri açısından sütün bütün özelliklerine sahiptir.
NEFES KOKUSUNA EN DOĞAL ÇÖZÜM
Geçtiğimiz yıl Japonya'da yapılan ve sonuçları İngiltere'de yayımlanan araştırmalar; şekersiz yoğurdun nefes kokusunu giderdiğini ortaya çıkardı. Yoğurdun ayrıca diş taşı ve diş eti iltihaplarını önlediği de belirlendi.
Araştırma kapsamında, 6 hafta boyunca günde bir porsiyon yoğurt yiyenlerin yüzde 80'inde; nefes kokusuna neden olan hidrojen sülfit düzeyinin düştüğü belirlendi. Yoğurdun faydalarına koku önlemek de eklendi.
BÜYÜMELERİ İÇİN GEREKLİ
Diyetisyenlere göre; çocuk gelişiminde önemli rol oynayan süt, çok zengin içerikli bir gıda. 100 gram sütte; 87.2 gram su, 3.3 gram çeşitli protein, 3.8 gram yağ, 4.8 gram karbonhidrat, kalsiyum, fosfor, sodyum, potasyum, klor, magnezyum, krom, bakır, çinko, demir ve manganez bulunuyor. Kazein isimli protein ise doğada yalnızca sütte var.
PROF. DR. ZİYA MOCAN
AYRAN MİNERAL KAYBINI ÖNLER
Sıcak yaz günlerinde serinleten, yorgunluğu gideren ve insanı resmen kendine getiren ayranın yararlarını; Prof. Dr. Ziya Mocan anlattı.
Ayran, yoğurt bazlı olduğu için, içinde bakteri üremez. Ayrandan zehirlenme olmaz çüntü içinde katkı maddesi yoktur.
Mide ve bağırsaktaki zararlı bakterilerin üremesini engeller ve bakterileri temizler. Bu nedenle antioksidan etkisi vardır. Zehirlenmelerde ayran kullanılır
YAZ GÜNLERİNDE SERİNLETİYOR
Ayranın rahatlatıcı etkisi vardır ama bu etkisinin neye bağlı olduğu bilinmiyor. Bazılarında uyku haline neden olsa da ayranın neden böyle bir etki yarattığı kesinlik kazanmış değil.
Ayranın iyi olup olmadığı, köpüğünden ve kıvamından anlaşılabilir. İnsan sıcak havada sıvı ve mineral kaybeder. Mineral kaybı halsizliğe neden olur. Su içmek bu durumu engellemez. Ama içinde; yoğurt, su ve tuz bulunan ayran mineralleri yerine koyar. Eğer yüksek tansiyon hastası değilseniz, sıcak yaz günlerinde iyi gelir.
YAYIK AYRANI NASIL YAPILIR?
Yayık; tereyağı çıkarmak için sütün, yoğurdun içinde çalkalandığı kap veya makineye verilen isimdir. Saatlerce çalkalamadan sonra tereyağı oluşur ve yayıkta kalan içecek ise yayık ayranı haline gelir.
DİYETİSYEN SELAHATTİN DÖNMEZ
YEŞİLİMSİ SUDAN B2 VİTAMİNİ ALIN
Diyetisyen Selahattin Dönmez, süt ve süt ürünlerini satın alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini şöyle sıraladı:
Pastörize sütleri satın alırken kapağının açılmamış olması, üretim tarihinin, satın alındığı günün tarihini taşıması gerekmektedir.
Pastörize sütler, yazın bir gün buzdolabında kalabilir. Pastörize edilmiş sütler, uzun süre kaynatılırsa vitamin değerleri azalır.
YOĞURT KARANLIKTA KALMALI
Yoğurt, mayalanmayla besin değeri artmış olan bir süt ürünüdür. Buzdolabında kapalı olarak 1-3 hafta ekşimeden bekletilebilir.
Yoğurdun bekletilmesi veya çatlaması ile açığa çıkan yeşilimsi su; B2 vitamininden zengindir. Bu suyun atılması vitamin kaybına neden olur. İçine kaşık konulduğunda, sulanmaması için üzeri düzeltilmelidir.
Süt ve yoğurt, ışıklı ortamda bekletilirse vitamin değerleri azalır.
Yağlar ise serin ve kapalı yerde, ağzı kapalı olarak saklanmalıdır.
ESRA TÜZÜN