Dünya Taşlardan
Mevsim değişiminin başlaması, havaların soğuması ile birçok kişi depresif bir ruh haline bürünüyor. Tıp dünyası, halk arasında 'kış bunalımı' olarak adlandırılan bu durumun ciddiyetine işaret ederek hazırlıklı olunması telkininde bulunuyor.
Tıpta 'Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu' veya 'Mevsimsel Depresyon' (SAD) olarak adlandırılan bu durum, basit bir ruh hali değişikliğinden öte bir hastalık olarak nitelendiriliyor.
Mevsimsel depresyon hastalığı, kış aylarına geçişte güneş ışınlarının azalması nedeniyle tetiklenir. Güneş ışınlarının azalması, beynin kontrol mekanizması, uyku ve iştahla ilgili 'melatonin' ve 'seratonin' hormonlarının seviyesini etkilemektedir. Daha yorgun, bitkin ve biraz daha huysuz hissetmeye başladıysanız belki siz de SAD hastalığıyla karşı karşıya olabilirsiniz demektir.
Daha farklı
Mevsimsel depresyonu normal depresyondan ayırmak gerekir. Normal depresyon genellikle uykusuzluk ve iştah kesilmesiyle başlar. Mevsimsel depresyonda ise uyku süresi ve iştah artar. SAD genellikle her sene ortaya çıkan ve kışla bağdaştırılan bir hastalıktır. Kuzey yarım kürede eylül ve kasım arasında başlayıp marta yada nisana kadar devam eder.
Çocuklarda mutlaka tedavi edilmesi lazım
Kış aylarının gelmesiyle birlikte havaların erken kararması bazı çocuklarda mevsimsel depresyona yol açıyor. Uzmanlara göre, çocuklarda görülen SAD tedavi edilmezse, hayatları boyunca depresyon eğilimi olarak karşılarına çıkabilir. Yapılan araştırmalarda yaşları 9 ila 17 arasında değişen çocuk ve gençlerin yüzde 3'ünde mevsimsel depresyon hastalığına rastlanmıştır.
Çocuklardaki en yaygın belirtiler şöyle:
- Yaşanan sorunlardan dolayı ebeveyn, öğretmen ve arkadaşları suçlama
- İştah değişimleri ve aşırı yemek yeme
- Okul performansında değişiklikler
- Enerji düşüşü
- Konsantrasyon ve motivasyon eksikliği
- Çabuk öfkelenme, asabiyet
- Uykuda düzensizlik, uykulu olma hali
- Hobilere yönelik ilgide azalma
Egzersiz yapın, D vitamini alın
Güneş alın: İngiltere Kraliyet Psikiyatristler Koleji (The Royal College of Psychiatrists), olabildiğince fazla şekilde doğal ışığa çıkılmasını öneriyor. Uzmanlara göre, beyinlerimiz her gün ofise kapanmamızı içeren "modern yaşam tarzına" henüz ayak uydurabilmiş değil. Uzmanlar, güneş ışığı etkisi yaratan doğal lambaların satıldığına dikkat çekerek en azından günde 30-60 dakika boyunca bunların kullanılması tavsiyesinde bulunuyor.
Egzersiz yapın: Egzersiz yapmak depresyonla savaşta önemli bir yer tutuyor. Bağışıklık sistemini güçlendiren ve ruh halini düzenlemeye yardımcı olan egzersizin haftada 3 seans ve en az 30 dakika yapılması öneriliyor. Uzmanlar ayrıca dışarıda egzersiz yapmanın güneş ışığına maruz kalma açısından önemini vurguluyor.
D vitamini ve Omega 3: Uzmanlar, mevsimsel depresyon belirtilerini ortadan kaldırmak özellikle omega 3 ve D vitamini açısından zengin yiyeceklerin tüketilmesini öneriyor. Ruh halini düzenlemeye yardımcı yiyecekler arasında, meyve, sebze, bitter çikolata ve balık yer alıyor. Stres ve yorgunlukla savaşan yiyecekler aynı zamanda kış aylarında enerji seviyesini yükseltmeyi hedefliyor.
Aşırı uyku ve agresif olmak
Mevsimsel depresyon (SAD) semptomları:
- Çabuk öfkelenme, alınganlık ve asabiyet
- Konsantrasyon sorunu
- Sürekli yorgunluk ve enerji açığı
- Diğer insanlarla anlaşma sorunları
- Ani ruh hali değişiklikleri
- Kol ve bacaklarda ağırlık hissetme
- Aşırı uyku
- İştahın değişmesi,
- Kilo almak
- Libidonun düşmesi
DİPNOT:
Melatonin: Beyindeki epifiz bezi melatonin hormonu üretir. Hormon üretimi karanlık oratamlarda artmaktadır. Melatonin hormonu insanın fiziki hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve bitkin yapan doğal bir sakinleştiricidir. Seratonin: Kış ayları ile birlikte vücuttaki seratonin üretiminin azalmasının mevsimsel depresyona sebep olabileceği öne sürülmektedir