Bu hafta yaşanması hatta söylenmesi bile zor bir hastalıkla tanışacaksınız. Pek çok kişiye yabancı gelen 'ostomi' sözcüğü; dünya genelinde 100 bin kişinin hayatını değiştiriyor! 'Karınlarında torba ile' yaşamak zorunda kalanlar, depresyona girmenin ötesinde hayatlarının bittiğini bile düşünüyor.
DİMDİK DURUYORLAR
Gencecik insanlar için, saklamak zorunda oldukları torbalarla yaşamak hiç de kolay değil! Tuvaletlerini bu torbalarda taşıdıklarını sır gibi saklıyorlar... Utanıyorlar, sıkılıyorlar, hayattan bir kenara çekilmeye çalışıyorlar. Bu genellemenin dışında; karnında torbasıyla hayatına devam edip sporunu yapan, başarı peşinde koşan, hastalık engelini aşarak güçlenen insanlar da var! Dünyaca ünlü Amerikan futbolu oyuncusu Rolf Benirschke ve usta tiyatrocu Erol Günaydın, torbalarına aldırmadan hayatlarını devam ettiriyor... Biz de bu hafta sizlere, karrınlarındaki torba ile yaşama dört elle sarılan ve 'Benim Hikayem' programına katılarak hastalıklarını toplumla paylaşan güçlü insanları tanıştıracağız... Bir sır gibi saklanan torbalı hayatla ilgili tıbbi bilgileri de uzman görüşleriyle aktaracağız.
TİYATROCU EROL GÜNAYDIN
EVEREST TEPESİ'NE BİLE TIRMANANLARIMIZ VAR
Usta tiyatrocu Erol Günaydın, 78 yaşında... Ostomi hastalığı ile 2008'in Ağustos ayında tanışan Günaydın, kızlarının desteği ile yeni yaşamına kolayca alışmış. Usta tiyatrocu, karnındaki torbaya aldırmadan günlük aktivitelerine rahatlıkla devam edebiliyor.
ENGELLERİ AŞABİLİRLER
'Benim Hikayem' programının 2011 yılı Türkiye elçisi olan Günaydın, aynı kaderi paylaşanlara şu mesajları veriyor: "Ostomili hastalar, Everest Tepesi'ne bile çıkabiliyor. Önemli olan, yeni yaşamlarına bir an önce uyum sağlayıp hayata kaldıkları yerden devam etmeleri. Bu konuda bizlere düşen görev ise aktif bir yaşam sürdürebilecekleri konusunda hem hastaları, hem de toplumu bilinçlendirmek. Bunun için de örnek kişileri bulup hikayelerini paylaşmak büyük önem taşıyor."
AMELİYAT SONRASI BUNALIMA GİRİYORLAR
Gazi Üniversitesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sezai Leventoğlu; torbalı hayatla ilgili sorularımızı yanıtladı.
İnsanların karnına neden torba takılıyor?
Bağırsak stomaları (Bağırsağın karın duvarına ağızlaştırıldığı açıklık), inflamatuar (iltihabi) bağırsak hastalığı, kanser ve travma gibi nedenlerle takılabiliyor. ABD ve Kanada'da 1 milyon ostomili yaşıyor. Bu sayı her yıl 100 bin artıyor.
Torba ile yaşayanlar nasıl etkileniyor?
Fizyolojik, sosyal ve psikolojik olmak üzere pek çok problemle karşılaşabiliyorlar. Fizyolojik sorunlar arasında; koku oluşumu, deri problemleri, yorgunluk, iştahsızlık, hazımsızlık, bulantı ve ağrı olabilir. işi bırakmak zorunda kalanlar oluyor. İş verimi düşüyor...
Hastalığın psikolojik etkileri neler?
Yaşanan psikolojik problemlerin arasında beden imgesinde değişme, depresyon, cinsel sorunlar yer alabiliyor. Hasta, vücudunda olan değişikliği kabullenmez ve torbasını görmek istemez. Torbanın sızıntı ve kokuya neden olacağı korkusuyla insanlardan uzak durur, içine kapanır,.
Bu hastalar toplumla iç içe yaşayamaz mı?
Stomalı bir bireyin diğer insanlardan farklı yaşamasına gerek yoktur. Eski sosyal yaşantıya dönmesi gerekir. Arkadaş- akraba ziyaretleri yapmalı, sinemaya gidebilmelidir.
FUTBOLCU ROLF BENIRSCHKE
OSTOMİ HASTALARINI BİR ARAYA GETİRİYOR
San Diego Chargers Kulübü'nde profesyonel futbol oyuncusu olan Rolf Benirschke, 1979'daki bir maç sırasında aniden yere yıkıldı; ülseratif kolit teşhisi ile acil bir ostomi (bağırsağın torbaya bağlanması) ameliyatı geçirdi.
FUTBOLA DEVAM
İnce bağırsağının sonu, tıpta 'ileostomi' diye tanımlanan uygulama ile karın duvarına doğru genişletilip torbaya bağlandı. Ünlü biri olduğu için hastalığı kısa sürede duyulan Rolf Benirschke; sağlığına kavuştuktan sonra yedi sezon daha futbol oynadı.
Ünlü futbolcu, maç çıkışlarında gittiği her yerde, kendisiyle tanışmak isteyen ostomi hastalarıyla tanışıyordu. Onların, "Benim gibi biriyle ilk kez karşılaştım" sözlerine şaşırıyordu...
Bu gelişmeler üzerine Benirschke; torba ile yaşamanın halka anlatılması ve ostomilileri bir araya getirecek bir program yaratılması için harekete geçti.
PROGRAM TÜRKİYE'DE
1984 yılında Benirschke liderliğinde başlatılan 'Benim Hikayem' programı, geçtiğimiz yıl Türkiye'ye ulaştı. Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği, Türk Ostomi Cerrahi Derneği ve Yara Ostomi İnkontinans Hemşireleri Derneği; bu oluşum için işbirliği içine girdi.
Türkiye çapında başlatılan bu sosyal sorumluluk projesinin amacı; dünyadaki diğer örnekleri gibi hayata tutunan, torbasını hayatının merkezi yapmak yerine hayatına kaldığı yerden devam edenlere ulaşmak.
(benim-hikayem.com)
ESRA TÜZÜN