OKAN GÜRAY BÜLBÜL
Çalışırken kanser teşhisi konan sigortalılar malullük aylığına hak kazanabiliyor. Fakat bunun için şartlar var. İlki çalışma gücünün yüzde 60'ını kaybetmiş olmak. 10 yıllık sigortalılık ve beş yıllık prim ödemiş olmak da diğer koşullar.
Bilim kansere çare arayadursun, kanserle mevcut mücadele yöntemlerinin hastalara verdiği hasarlar ve tedavi sonrası hastanın fiziksel ve ruhsal durumu kanserli hastaları çalışmakta alıkoyabiliyor. Bu durumdaki hastalar ya uzun sürelerle rapor almaya, ya da malulen emekli olmaya mecbur kalıyorlar. Peki, bütün kanser hastaları malullük aylığına hak kazanabilir mi?
YÜZDE 60 KAYIP ARANIYOR
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre bir kişinin malul sayılabilmesi için temelde 3 şart var. 4/a'lı ve 4/b'liler yani SSK'lı ve Bağ - Kur'lular için herhangi bir rahatsızlık nedeniyle çalışma gücünün en az yüzde 60'ını veya iş kazası sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını kaybettiği tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadır. Ancak malul sayılmak malullük aylığı almak için tek başına yeterli değil.
ÇALIŞIRKEN HASTALIĞA YAKALANMALI
Malullük aylığı alabilmek için ikinci şart, hastalığın sigortalı çalışmaya başladıktan sonra gerçekleşmiş olması. Yani kişi hiç çalışmadan kansere yakalanmışsa, çalışma gücünün yüzde 60'ını kaybetmiş olsa bile aylığa hak kazanamıyor. Bu durumun daha sonra tespit edilmesi halinde ise bağlanan aylıklar kesilebiliyor. Bu yüzden işe giriş sağlık raporlarının önemi büyük.
TEŞHİSTEN SONRA DA DEVAM EDEBİLİYOR
Tanı konulduktan sonra 18 ay boyunca geçici olarak malul sayılan bu kişilerin, 18 aylık sürenin sonunda halen çalışma gücünde yüzde 60 kayıp söz konusuysa malul sayılmaya devam ediyorlar. Tedavileri gerçekleşmiş ve sağlığına kavuşmuş olanlar ise malullük söz konusu olmuyor.
Maaş alabilmek için kurul raporu aranmıyor
Malullük tespit işlemleri yönetmeliğinde yapılan değişiklikle kanser hastaları tanı konulduktan sonra 18 ay boyunca malul kabul edilmeye başlandı. Bir tek iyi huylu tiroit ve derinin bazal hücre kanserinde bu durum geçerli değil. Lösemide malul sayılma süresi 24, kemik iliği ve kök hücre naklinden sonra ise 12 ay. Bu durumdaki kişiler için sağlık kurulu raporu şartı aranmıyor. Tanının konulması sağlık kurulu raporu yerine geçiyor ve sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartları sağlanmışsa bu kişilere malullük aylığı bağlanıyor.
En az 5 yıl prim ödemeli
MALULLÜK aylığı almak için üçüncü şart ise en az 10 yıldır sigortalı olmak ve yine en az 5 yıl prim ödemiş olmak. Bu iki şartın birlikte var olması gerekiyor. Yani bugün itibarıyla kanser hastalığına yakalanmış bir kişinin sigorta girişinin en geç 13 Ağustos 2004 tarihinde yapılmış olması ve sigortalı olduğu 10 yıllık dönemin en az beş yılında adına prim yatırılmış olması şart.
Bakıma muhtaç için sigorta süresi yok
Sigortalılık süresi konusunda bir tek istisna var. Malullük için alınacak sağlık kurulu raporunda hastanın "başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul" olduğuna dair ibare varsa, bu durumdaki kişiler için en az 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmaz. Bu durumdaki kişilere malullük aylığı bağlanabilmesi için 5 yıl prim ödemiş olma şartı yeterlidir.
Başvuru yapmak için bilinmesi gerekenler
Malul sayılabilecek bir hastalığı olanlar ilk olarak en yakın SGK merkezine başvurmalılar. Belli hastanelerden çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybettiğine dair rapor alan sigortalılar gerekli diğer belgeleri de SGK'ya teslim edip, SGK Sağlık Kurulu'nun kararını bekliyorlar. Kurul maluliyeti kabul ederse sigortalıya aylık bağlanıyor.