Kalbin odacıklarını ayıran duvarlar arasında anatomik adıyla septumlar arasında delik olması genel anlamda ise kalpte yapısal bir bozukluk olmasıdır. Kalp vücuda kan pompalayan merkezi bir organdır. Kalbimiz 4 odası olan bir ev gibi düşünürsek bu defektleri anlamak daha kolay anlaşılabilir. Üstteki iki oda atrium yani kulakçık alttaki iki odanın adı ise ventrikül yani karıncıktır. Üstteki odacıklara ayıran duvara atrial septum alttaki odaları ayıran duvara ise ventriküler septum denir. Bu nedenle üstteki odalar ayıran deliğe atrial septal defekt kısa adıyla ASD, alttaki odaları ayıran deliğe ise ventriküler septal defekt kısa adıyla VSD denir. Kalbimizde üst ve alt odalar arasında 2 ayrı, alt odalardan vücuda ve akciğere giden damarları ayıran 2 ayrı kapı anatomik adıyla kapak mevcuttur. Kalbin sağ tarafında düşük oksijenli kan vücuttan toplanarak akciğerlere pompalanır. Düşük oksijenli kan akciğerlerde oksijenlenen kanda kalbin sol tarafına gelir daha pembedir ve vücuda kalbin sol tarafından pompalanır. B odaları ayıran bölmeler arasında delik olması her iki bölmeler arasında kan karışır. Delik yanı sıra odalarla damarlar arasında anormal bağlantılar aynı hastada bir arada bulunabilir.
Kalpte Delik Sıklığı Nedir?
Yaklaşık her bin canlı doğumdan 8'inde kalpte anomali, kısaca %1 sıklıkta doğumsal kalp hastalığı mevcuttur.
En Sık Doğumsal Kalp Hastalıkları
Kalbin alt odacıkları arasında delik olması yani ventriküler septal defekt kısa adıyla VSD en sık doğumsal kalp hastalığıdır. VSD tüm doğumsal kalp hastalıklarının %30’unun oluşturur. VSD’lerin çoğu küçük deliktir. Bunların önemli bir kısmı kendiliğinden zamanla kapanır. Büyük delikler ise belirti verir ve nihayetinde ameliyat edilmesi gerekir. Diğer sık görülenler ise atrial septal defekt, pulmoner kapak darlığı, aort kapak darlığı ve patent duktus arteriozusdur. Bu kalp hastalıkları pembe kalp hastalıkları yani morarma ile birlikte olmayan hastalıklardır.
Mavi Bebek ( Siyanotik Kalp) Hastalığı
Doğumsal kalp hastalıklarının yaklaşık dörtte biri mavi bebek yani siyanotik kalp hastasıdır. Mavi bebek hastalığında düşük oksijen içeren kan kalbin sağ tarafındaki mavi kan kalbin sol tarafındaki yüksek oksijen içeren pembe kanla karışarak vücuda pompalanır. En sık mavi bebek hastalığı Fallot tetralojisidir. Bu hastalık kalpte delik, akciğere giden damarda darlık, aort damarının septumun üstünde pozisyon alması gibi anomalilerin kombinasyonudur. Çocuk mavi yani siyanotik olduğu için özellikle parmak uçları dudaklar mavimtırak ya da mordur.
Küçük Ve Büyük Deliklerin Sıklığı
kalpte delik olan çocukların çoğunda belirti olmaz ve tedavi gerekmez. süt çocukluğu döneminde belirti veren çocukları yaklaşık yüzde yirmi beşinde yaş tedavisi ya da cerrahi tedavi gerekir
Kalpte Delik Olduğunu Düşündüren Belirtiler
Bazı ciddi kalp hastalıklarında doğumdan hemen sonra solunum sıkıntısı, ciltte mavilik ve iyi beslenmeme görülür. Ancak çoğunlukla bebeklerde belirti olmaz. Buna karşın doktor muayenesinde üfürüm adını verdiğimiz ekstradan bir ses steteskopla işitilir. Üfürüm %95 oranında normal bir kalpte de mevcuttur ve buna masum üfürüm deriz. Kalp hastalığı kuşkusu olan bebek mutlaka çocuk kardiyolojisi uzmanına sevk edilmelidir.
Yaşamın İlk 1 Ayında Kalpte Delik Fark Edilmeyebilir
Evet bazısının belirtisi olmaz. Diğerlerinde ise üfürüm işitilir. Özellikle 3-6 aydan sonra daha belirgindir. Çocuklar aşı ve gelişimsel değerlendirme için ilk 1 yaşta sık sık değerlendirilir. Bu nedenle rutin doktor kontrollerinde önemli kalp problemlerinin atlanması olasılığı azalır. Okula başlayana kadar çoğu doğumsal kalp hastalığı tanısı konulmuş olur.
Kalpte Delik Tanısı
Ilk olarak basit testler yapılabilir Bunlar göğüs grafisi ve EKG göğüs grafisi kalbin şeklini ve boyutunu gösterir akciğerlerin durumunu gösterir ise kalbin elektriksel aktivitesini değerlendiriyor kalpte delik şüphesinde 1 çeşit kalp ultrasonu olan ekokardiyografi çekilir doktor nokta hareketli
Doğumdan Önce Tanı Konulabilir Mi?
Hem evet hem de hayır. Gebeliğin ilk 8 haftasında kalbimiz şekillenir. Doğum öncesi kalp ultrasonu 12 haftadan itibaren yapılmaya başlanabilir. En iyi görüntüler 18-20 hafta civarında edinilir. Doğum öncesi saptanan kalp hastalıklarının çoğu majör ve genellikle ciddi anomalilerdir. Küçük delik ya da hafif kapak bozuklukları gibi anomaliler fetal ekokardiyografide görülmeyebilir.
Doğum Öncesi Saptanırsa Ne Yapılır?
Bütün kalp hastalıklarının tedavi edilmesi gerekmez. Küçük deliklerde takip normal bir çocuk gibi yapılmalı, normal fiziksel aktivitelere müsaade edilmelidir. Çoğunlukla bu küçük delikler zamanla küçülür, hatta kapanabilir. Küçük delikler yaklaşık %30-%50 oranında ve çoğunlukla ilk 1 yaşta kapanır. Küçük bir olasılıkla kalbin bakteriyel enfeksiyon yani bakteriyel endokardit riski vardır. Çocuklara iyi bir diş bakımı önerilir. Diş tedavisi ya da bazı cerrahi tedaviler sırasında kullanmak üzere koruyucu antibiyotik kullandırılır. Böylece işlem sırasında kana mikrop geçerek kalbi enfekte etmesi önlenir. Büyük deliklerde ise çocukta kalp yetersizliği gelişir. İyi beslenememe, solunum sıkıntısı ve tartı alamama dikkati çeker. Bu çocuklara kalp ilaçları başlanır. Zamanla delik küçüldükçe hastada iyileşir. Bazısı ise ilaç tedavisine rağmen rahatlama olmaz ve ameliyatla kalp problemin giderilir.
Detaylı bilgi için; https://www.drtaneryavuz.com/ventrikuler-septal-defekt-vsd/