Memorial Ataşehir Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü'nden Prof. Dr. Birsel Kavaklı; sıcaklarda sağlıklı kalmanın yollarını anlattı.
PAMUKLU PİKELER
Sıcaklıkların yüksek olduğu günlerde karşılaşılan güneş çarpması tehlikeli olabilir, kişi komaya girebilir. Ateş, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, kusma, bulantı; güneş çarpmasının ilk belirtileri olabilir. Ancak sonrasında algılamada ve görmede bozukluk, göz çukurlarının belirginleşmesi ve bilinç kaybı görülebilir. Bu durumda doktora gidilmelidir.
En çok hareket eden kısımlar olduğu için; kol, bacak veya karında, tuz kaybına bağlı olarak kramplar görülebilir. Çünkü terleme ile kaybedilen su ve tuz, sadece su içerek karşılanamaz. Kandaki sodyum değerinin düşük olması kramplara neden olabilir.
Özellikle nemin yüksek olduğu günlerde, uyuyabilmek imkansız hale gelebilir. Yatmadan önce ağır yememeye, uyunacak yerin havadar olmasına dikkat edilmeli. Çarşaf, yastık kılıfı ve pike pamuklu ürünlerden seçilmelidir.
Sıcak havalarda; yataktan kalkmada zorlanma ve gündelik işleri yaparken isteksiz olma gibi durumlar yaşanabilir. Yetersiz beslenme ve mineral kaybı nedeniyle kronik yorgunluk şikayetleri artabilir. Ancak bu yorgunluk hali, uzun sürüyorsa ve sık sık oluyorsa, altından başka bir sağlık sorun da çıkabilir.
Sıcak havalarda besinler kolay bozulur. Hijyen kurallarına dikkat edilmeden yapılan yemekler, iyi yıkanmayan sebze ve meyveler, bağırsak enfeksiyonlarına davetiye çıkarabilir.
Aşırı sıcaklarda çok soğuk su içmek fayda yerine zarar getirebilir. Özellikle kalp hastaları oda sıcaklığında su içmelidir. Çünkü soğuk su; yemek borusunun soğumasına, damarların büzüşmesine neden olabilir. Farenjiti olan kişiler de mutlaka oda sıcaklığında su tercih etmelidir.
ANTİBİYOTİK ALMAYIN
Vücudun normal ısısı 36.1 ila 37.8 olarak kabul edilir. Eğer ateş yükseliyorsa, antibiyotik alınmamalıdır. Bunun yerine ateş düşürücü tercih edilmeli, iki gün geçmeyen ve 38 derecenin üstünde olan ateşte mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Yaz aylarında el ve ayakların şişmesi gibi oldukça sıkıntılı durumlar yaşanabilir. Soğuk uygulamasıyla bu ödem azaltılabilir. Buzlu kovanın içine el ya da ayakların 15 dakika batırılması yeterlidir.
Klima, zatürrenin en önemli nedenlerinden biridir. Bu hastalığa, klimalardan alınan 'Legionella' bakterisi sebep olmaktadır ama klimanın bakımı yapılırsa ve 22-23 dereceye ayarlanırsa hiçbir sorun yaratmaz.
MENTOLLÜ SAKIZLAR FERAHLIK HİSSİ VERİR
Sıcaklarda daha enerjik olabilmek için ek vitamin alınmasına gerek yoktur. Proteinler ve vitaminler mutlaka doğal besinlerden; sebze ve meyvelerden alınmalıdır.
Yaz aylarında serinletici gibi gelse de, gazlı içeceklerden uzak durulmalıdır. Su dışında tüketilebilecek en masum içecek; ayran ve limonatadır. Limonatada hem C vitamini, hem de karbonhidrat vardır. Bu arada mentol, damarları genişleten ve serinleten bir maddedir. Dolayısıyla mentollü sakızlar da sıcaklarda ferahlık hissi verebilir.
Bu dönemde hafif besinler tercih edilmelidir. Ağır, salçalı ve yağlı yemeklerden uzak durulmalıdır.
GÜNEŞ ÇARPMASI VE KRAMPTA TUZLU AYRAN
Güneş çarpmasında; kişi, mutlaka serin bir yere alınmalı ve sıvı takviyesi yapılmalıdır. Eğer bilinci açıksa, tuzlu ayran içirilebilir. Yavaş yavaş buz uygulaması da yarar sağlayabilir.
Yaz aylarında yaşanan kramplar kısa sürse de tekrarlayıcı ve can yakıcı olabilir. Kramplar; sıcakta yapılan herhangi bir efordan veya alınan soğuk duştan sonra görülebilir. Kramp durumunda da hastanın öncelikle serin bir yerde dinlenmesi gerekmektedir. Dinlenme sonrası krampta yine de azalma olmadıysa, bir-iki bardak tuzlu sıvı almalıdır. Bu arada kramp girmiş kasa, kesinlikle masaj yapılmamalıdır.
AYAKKABIYI ÇORAPSIZ GİYMEYİN!
Sıcak yaz günlerinde kıyafet seçimleri de doğru yapılmalıdır. Hafif, teri emen, ince, pamuklu ve bol giysiler tercih edilmelidir. Ayaklarda mantar oluşmasını engellemek için de pamuklu çoraplar giyilmelidir. Öte yandan kesinlikle ayakkabılar çorapsız giyilmemeli ve ayaklar her gün yıkandıktan sonra iyice kurulanmalıdır. Yazlık yerlerde serin kalmak için bikini ya da mayo ile dolaşmanın da hiçbir faydası yoktur çünkü bu durum direkt güneş ışınlarına maruz kalınmasına sebep olur. Kişinin üzerinde mutlaka ince pamuklu bir giysi olmalıdır.
SERİNLEMEK İÇİN SOĞUK YERİNE ILIK DUŞ ALIN
Duş almak; hem serinlemek, hem de kendini iyi hissetmek bakımından yararlıdır ama suyun soğuk olmamasına dikkat edilmeli, ılık duş tercih edilmelidir. Kalp hastalığı gibi kronik rahatsızlığı olanlar özellikle buna özen göstermelidir.
ESRA TÜZÜN