Kalp hastalarının kalbini kırmayın!
Onlar depresyonda olabilir!
Sadece açık kalp ameliyatları değil kalple ilgili geçirilen ağır rahatsızlıklardan sonra çok çeşitli psikolojik tepkiler görülebilir. Kişinin kalp gibi son derece yaşamsal bir organının bir şekilde hastalanması ve her an bir sorunun gelişebileceği düşüncesi doğal bir kaygıdır. Acıbadem Maslak Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cem İncesu, kalp ameliyatı geçiren kişilere hastalara karşı hassas olunmasını, “Sen hastasın, yapamazsın” gibi negatif yorumlar içeren mesajlar verilmemesini önerdi.
Kalp ameliyatından ya da geçirilen ağır kalp rahatsızlığından sonra yaşanan psikolojinin belirtileri var mı?Elbette. Çeşitli bedensel belirtileri vardır. Bu kişilerde karıncalanma, çeşitli duyumlar, göğüs bölgesindeki ağrılar, çarpıntı olduğu düşüncesi gibi psikolojik belirtiler görülebiliyor. İleri vakalarda ise ‘panik atak’ dediğimiz psikolojik rahatsızlık geliyor. Kişinin ölüm korkusuyla bedensel belirtilerin görüldüğü terleme, titreme, baş ağrısı, bulantı, çarpıntı gibi yakınmalarla giden ölüm ve panik korkusu yaşanabiliyor.
Başka hangi psikolojik tepkiler görülür?
Gösterilen bir başka psikolojik reaksiyon, depresyondur. Depresyon, anksiyete ve panik ataklara eşlik edebilir. Onlarla birlikte olabilir ya da ayrı olabilir. Depresyon eklendiğinde kişi yaşamdan çekilir, içine kapanır, isteksizlik, moral bozukluğu, yaşamdan zevk almama, yapılan her işin anlamsız olduğunu düşünme, iş performansında düşüklük, dikkatin azalması, unutkanlık, halsizlik, motivasyonsuzluk, ümitsizlik, ağlama, alınganlık, kuşkuculuk gibi belirtilerin eşlik ettiği depresif bir tablodur. Çok daha nadir olarak başka ağır psikolojik tablolar da görülebilir.
Bu tür psikolojik rahatsızlıklar görüldüğünde hemen bir uzmana görünmek gerekir mi?
Kişiler bu sorunların kendi kendine geçeceğine inanır fakat bu yanlış bir düşüncedir. Çünkü beyinde yani merkezi sinir sisteminde bir dizi değişiklikler olur. Nasıl karaciğerimizde sorun olduğunda kendimiz iyileştirmeye kalkmıyorsak, bu tür psikiyatrik rahatsızlıklarda da beynin rahatsızlık içerisinde olduğunu anlamak gerekiyor. Bu nedenle mutlaka bu tür hastaların uzmana başvurmaları gerekiyor.
Kalp ameliyatı olmuş bir hastanın yakınları hastaya nasıl davranmalı?Bu tür operasyon geçiren kişilerin yakınlarının asla unutmamaları gereken nokta bu kişilerin psikolojik sorunlarının gelişebileceğidir. Bu nedenle herkesin hazırlıklı olması gerekir. Böyle bir durum geliştiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır. Hasta yakınları ameliyat sonrası dönemde bu tür psikolojik tepkileri azaltıcı, o kişiyi rahatlatıcı tavırları alabilir. Gerçekten tam anlamıyla destekleyici bir tutum sergilemeleri gerekir. Bu destekleyici tutum kişinin iş yaşamından tutun, özel yaşamına çok geniş bir perspektifte olmalıdır. Destekleyici tutumun abartılmaması da gerekiyor. Tutumu abarttığınız zaman ve hasta muamelesi yapmaya başladığınız zaman kişide var olan hastalık duygusu, işe yaramazlık, özgüvendeki azalma gibi duygular desteklenmeye başlamış olurlar. “Sen gerçekten hastasın, yapamazsın, aman dikkat” gibi mesajlar kişiye yarardan çok zarar getirir. Hassas bir dengenin oluşturulması gerekiyor. Ne hasta muamelesi yapılmalı ne de hiçbir şey yokmuş gibi davranılmalı.
Ne zaman psikolojik destek alınmalı?
Depresyon, panik ataklar, somatik anksiyete denilen kişinin çok fazla kaygı ve endişe içinde olması durumunda mutlaka destek alınmalıdır. Eğer kişilikle ilgili hafif belirtiler varsa bunlar idare edilebilir, zamana bırakılabilir. Ama çok ciddi değişiklik varsa o zaman mutlaka psikiyatrik yardıma ihtiyaç var demektir.