Kadınların yüzde 20- 40’ı tüm yaşamları boyunca en az bir kez, halk arasında ‘mesane iltihabı’ olarak bilinen sistite yakalanıyor. Özellikle kısa üretrası (mesane ve idrar deliği arasındaki tüp) olan, menopoza girmiş, antidepresan kullanan, yatalak, normalin dışında mesane kontrolü olan ve gebelik kabızlığı yaşayan kadınların sistite yakalanma oranı daha yüksek.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Cevahir Tekcan, sistitin belirtilerini, sistit hastalığına yol açan nedenleri, alınacak önlemleri ve nasıl tedavi edildiğini anlattı…
Sistit belirtileri
- Güçlü ve devamlı olan idrar isteği
- İdrar yaparken yanma
- Sık sık ve az miktarda idrara çıkma
- İdrarda kanama
- Bulanık ve kokulu idrar
- Pelvik rahatsızlık, basınç hissi
- Hafif ateş
- 5 yaş altı çocuklarda halsizlik, sinirlilik, iştah kaybı ve kusma gibi genel şikayetler
- Yaşlı kadınlarda güçsüzlük, kafa karışıklığı veya ateş dışında başka belirtileri olmayabilir.
Sistite yol açan nedenler
Sistitin en sık nedeni bakteriyel enfeksiyonlardır. En sık görülen enfeksiyon çeşidi ise bağırsak bakteri ile olan tipidir. Nedenleri içinde;
- Arkadan öne doğru tuvalet lezyonu yapmak, anüsteki bakterilerin üretraya bulaşmamasına neden olabilir.
- Seksüel olarak aktif olmak ve ‘diafram’ gibi doğum kontrol yöntemlerini kullanmak.
- Hormonal değişikliklerin olduğu menopoz ve gebelik.
- İdrar kesesinin yeterli boşalamamasına neden olan idrar kesesi sarkması, şeker hastalığı gibi hastalığı olanlar.
- Kanser ve HIV hastalığı gibi vücut direncini düşüren hastalıklar.
- Kadın genital organlarında kronik enfeksiyonu olan kadınlar.
- Deodorant ve başka potansiyel irritan materyal kullanan kadınlarda sistit bakteri semptomlar olabilir.
Sistite yakalanmamak için alınacak önlemler
- Sistite yakalanmamanın en iyi yolu yeterli miktarda su (en az günde 8 bardak) içmektir. İdrar kesesinin dolduğunu hissettiğimiz an tuvalete gitmek ve idrar kesesini tam anlamı ile boşaltmak sistitin önlenmesinde etkili bir yoldur.
- Genital bölgeye parfümlü banyo köpüğü, sabun ya da talk pudrası kullanılmamalıdır. Yine kimyasallara az temas etmek için kuvvet germe duşlar tercih edilmelidir.
- Pamuklu iş çamaşır giymek, dar pantolon giymemek sistitin önlenmesinde yardımcı olabilir.
- Tuvalet hijyenini önden arkaya doğru yapmak önemlidir. Özellikle kahve, meyve suları ve acı gıdaların aşırı tüketimi mesanede asit etkisi yaparak sistit benzeri duruma neden olabilir. Ayrıca kızılcık içeren şuruplar ve haplar tekrarlayan sistitlerin önlenmesinde kullanılabilir.
Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Acil idrar isteği, sık ve ağrılı idrar yapma durumu birkaç saatten uzun sürerse veya idrarda kan görülürse mutlaka doktora başvurulmalıdır. Çünkü tedavi edilmeyen sistitler ciddi bir durum olan böbrek iltihabına neden olabilir. Yan ağrısı, ateş yüksekliği ve titreme, bulantı ve kusma sistit şikayetlerine eklendiğinde mutlaka doktora başvurulmalıdır. Bu belirtiler böbrek iltihabının belirtisi olabilir.
Sistit nasıl tedavi edilir?
Sistitin tedavisinde en önemli şey yeterli miktarda su içilmesidir. Yarım su bardağı suyun içine 1 çay kaşığı soda katılıp içilerek idrar asitleri azaltılabilir. Bakteriyel enfeksiyonun tedavisi doktorunuza danışılarak alınan antibiyotiklerdir. Eğer birkaç gün içinde şikayetler iyileşmez ise bakterinin kullanılan antibiyotiğe direnç geliştirmiş olduğu düşünülebilir. Bu durumda mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.