Robotik cerrahinin jinekolojide kullanılması sayesinde pek çok kadın ağrı çekmeden, uzun süre hastanede kalmadan tedavi imkanına kavuşacak. Miyomların alınmasından tıkalı tüplerin açılmasına kadar birçak alanda kullanılabilen robotik cerrahi ile artık açık ameliyatlar tarihe karışacak. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Fuat Demirci robotik cerrahinin jinekolojide sağladığı kolaylıkları anlatıyor.
Jinekolojik ameliyatlarda robotik sisteminin kullanılması 2005 yılında FDA tarafindan onaylanmıştır. Robotik cerrahinin onaylanması ile birlikte tüm dünyada jinekolojide robotik cerrahi kullanımı büyük bir hızla artmıştır. Son 5 yılda ABD'de 500.000 üzerinde jinekolojik ameliyatta da Vinci Robotik Sistem kullanılmıştır. Avantajları nedeniyle çok sayıda jinekoloji kliniği artık zor cerrahi girişimlerde da Vinci Robotik Sistemi kullanmaktadır.
Jinekolojik ameliyatların %95'i robotik cerrahi sistemle yapılabilmektedir. Robotik cerrahi sistem laparoskopik ameliyatlar sırasında cerrahın karşılaştığı tüm teknik zorlukları ortadan kaldırmıştır. Karın içinde konforlu bir şekilde dikiş atabilme ve hatta aletleri bileğin dönemeyeceği kadar döndürerek dikiş atabilme avantaını getirmiştir. Ayrıca dokuları 10 kat daha büyük ve ayrıntılı görme, karnın yan alanlarında el bileklerinin giremeyeceği alanlara aletleri sokabilme ve bu alanları detaylı görüntüleyebilme ek avantajlarıdır.
Jinekolojide da Vinci robotik cerrahi sistemin kullanıldığı alanlar:
da Vinci robotik cerrahi jinekolojinin hemen hemen tüm alanlarında kullanılabilmektedir
Robotik cerrahi ile miyomektomi (miyomun çıkarılması):
Robotla gerçekleştirilen miyomektomi operasyonu rahim miyomlarının tedavisinde kullanılan en gelişmiş yöntemdir. Çocuk sahibi olmak isteyen ya da rahimini kaybetmek istemeyen hastaların tercihi rahimin alınması yerine miyomektomi olmaktadır. Çağdaş yaklaşımda menopoza yakın bile olsa artık rahimin alınması yerine kapalı cerrahi yöntemlerle miyomun alınması tercih edilmektedir ve robotik cerrahi bu iş için biçilmiş kaftandır.
Laparoskopik cerrahide mümkün olmayan rahimin iki ya da üç kat olarak dikilmesi robotik cerrahi ile kusursuz yapılabilmektedir. Ayrıca yine laparoskopi ile rahmin içine yakın bölgelerdeki miyomlar alınamazken robotik cerrahi bize bu avantajı vermektedir. Bunlara ek olarak laparoskopi ile ulaşılması ve dikliş atılması zor olan rahmin yan ve arka taraflarındaki miyomlar robotla kolayca çıkarıbilmektedir.
Robotik cerrahi ile histerektomi (rahmin alınması):
Rahmin alınmasını gerektiren her tür hastalıkta robotik cerrahi büyük avantaj sağlamaktadır. Özellikle diğer organlara yapışık rahimlerin alınmasında hem hastaya hem hekime ciddi konfor sağlamaktadır.
Robotik cerrahi ile çift olan rahimin teke inirilmesi
Robotik cerrahi ile doğuştan çift olan rahim karın açılmadan teke indirilebilmekte ve hastanın gebe kalıp doğurması sağlanmaktadır.
Robotik cerrahi ile sarkan rahmin asılması (sakroservikopksi/ sakrokolpopeksi);
Rahim ya da vajen kubbesi sarkmalarında robotik cerrahi ile vajen ve rahim anatomisi eski haline getirilmekte, ameliyat sırasında düğüm atma kolaylığı ile ameliyat kısa sürede bitmektedir. Robotik cerrahi vajen arkası ve omurga önü alanlarının daha kolay ve kusursuz olarak ortaya çıkarılmasını sağlar.
Robotik cerrahi ile tüp cerrahisi;
Tıkalı tüplerin eski haline getirilmesi için laparoskopik cerrahi başarılı şekilde uygulanmaktadır. Fakat, özellikle dikiş atmak ve tüpü manüpüle etmek laparoskopide zordur. Robotik cerrahide ise dikiş atma ve manüpülasyon kolaylığı sayesinde tüpler eski haline döndürülmekte ve gebe kalmak için tüp bebek uygulamalarına gerek kalmamaktadır. Böylece doğal yolla gebe kalmak mümkün olmaktadır.
Robotik cerrahi ile tüplerin ve yumurtalıkların etrafındaki yapışıklıkların giderilmesi (adhezyolizis)
Tüpler ve yumurtalıklar etrafından bulunan yapışıklıklar (adhezyon) tüp ve yumurtalıkların fonksiyonu engelleyip kısırlık ve ağrıya neden olabilir. Bu yapışıklıklar robotla kolayca açılabilir ve hastanın gebe kalması sağlanır. Yapışıklıklar ağrıya neden ise ağrı ortadan kalkar.
Robotik cerrahi ile tubal re-anastomoz (bağlanmış tüplerin tekrar uc uca getirilerek açılması)
Bazı kadınlar istedikleri sayıda çocuk sahibi olduktan sonra kendi isteği ile tüplerini bağlatmaktadır. Ancak, yeni evlilik, çocuğunu kaybetme gibi nedenlerden dolayı tekrar çocuk sahibi olmak isteyebilirler. Bu durumda bir çok yerde bu hastalara tüp bebek önerilmektedir. Oysa bu hastalarda robotik cerrahi ile tüpler eski haline getirilerek normal yolla gebe kalmaları sağlanılabilir.
Robotik cerrahi ile tüp tıkanıklıklarının açılması
Tüpleri herhangi bir yerinden tıkalı olan kadınlar çocuk sahibi olamamktadır. Bu durumda robotik cerrahi ile tıkalı olan tüplerın tıkalı olan parçaları çıkarılıp tüpler karşı karşıya getirilerek eski haline getirilir. Böylece gebelik önündeki engel kaldırılır.
Robotik cerrahi ile tüplerin çıkartılması (Salpenjektomi)
Tüp uçlarının tıkandığı, ileri derecede şiştiği (hidrosalpenks) ya da hasarlı olduğu durumlarda tüplerin operasyonla açılması gebelik şansını düşürür. Bu hastalarda tüp bebekten önce tüplerin alınması tüp bebek başarısını artırmaktadır. Bu durumda tüpleri almak için robotik cerrahi başarı ile kullanılmaktadır.
Robotik dış gebelik operasyonları
Normal bir gebelikte bebek rahim içinde gelişirken dış gebelikte ise gelişme genellikle tüplerde oluşur. Dış gebelik tedavisinde tüpü almak yerine laparoskopi ya da robotik cerrahi ile tüp açılıp içinden gebelik ürünü alınır ve gebe kalma potansiyeli korunur.
Robotik cerrahi ile Çikolata kisti (endometrioma) çıkarılması
Çikolata kistleri çoğu zaman yumurtalıkları, tüpleri, rahimi, birbirlerine yapıştırmaktadır. Bu durumlarda laparoskopi ile ameliyat zordur. Robotik cerrahide ise yapışık organlar daha iyi açılmakta olup doku planları daha iyi görülür ve enerji modaliteleri daha hassas kullanıldığı için yumurtalık dokusuna daha az zarar verilmiş olunur. Özellikle ileri endometriozis ve çikolata kisti tedavisinde büyük avantaj sağlamaktadır. Böylece karın içerisindeki ve yumurtalardaki endometriozis odaklarının tümüyle kontrol edilip çikolata kisti tedavisinde mükemmel başarı elde edilmesi sağlanmış olur.
Robotik cerrahi ile diğer yumurtalık kistleri ve kanserlerinin ameliyatı
Yumurtalığın diğer kistleri de (basit, seröz, müsinöz, dermoid v.b) başarıyla çıkarılılabilir. Ayrıca yumurtalıkların biri ya da ikisi de robotik cerrahi ile alınabilir (ooferektomi). Erken dönemde saptanan yumurtalık kanserleri de robotik cerrahi ile ameliyat edilebilmektedir.
Robotik cerrahi ile rahim kanseri ameliyatları
Rahim kanseri ameliyatları karın ön duvarından başlayıp göğüs kafesine ve kasıklara kadar geniş bir kesi ile yapılmaktadır. Robotik cerrahide hastaya bu kesi yapılmaz ve el bileğinin giremediği zor döndüğü durumlarda da robotun kolları avantaj sağlar, daha etkili ve kanamanın az olduğu ameliyat gerçekleştirilir. Ayrıca gözle görmekte zorlandığımız karın içinin yan ve derin noktalarını da kamera ile daha iyi görüntüleyebilmekteyiz. Kanser ameliyatlarında gerekli olan lenf düğümlerinin çıkarılması işlemi de bu teknoloji ile yapılabilmektedir. Ameliyat sonrası hasta hemen ayağa kalkmakta ve işine dönebilmektedir.
Robotik cerrahinin bu özellikleri sayesinde günümüzde Amerika'da kanser ameliyatlarının %40'nın robotla yapıldığı merkezler vardır ve bu oran giderek artmaktadır.
Robotik cerrahi ile rahim ağzı kanseri ameliyatları
Robotik cerrahi ile rahim ağzı kanseri ameliyatları da rahim kanserine benzer bir şekilde yapılabilmektedir.
Manşetler
DUYURU-4