Irritable bağırsak sendromunun tedavisinde beslenmenin çok önemli olduğunu vurgulayan Gastroentroloji Uzmanı Dr. Hakan Güveli: Yanlış besleniyorsanız hayatınızı alt üst eden şikayetler ömür boyu sürebilir!
Irritable bağırsak sendromu ve kolit gibi hastalıkların ömür boyu süren şikayetlere neden olduğunu vurgulayan Dr. Hakan Güveli, "Hastalarıma hemen ilaç yazmak yerine, beslenme önerilerinde bulunuyorum. Hazımsızlığa zencefil, kabızlığa fesleğen iyi gelir" dedi. Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Gastroentroloji Uzmanı Dr. Hakan Güveli; ırritable bağırsak sendromu (IBS), sinirsel kolit ve spastik kolitle ilgili sorularımızı yanıtladı:
BÜTÜNLEYİCİ TEDAVİ
Irritable bağırsak sendromu nasıl tedavi edilir?
IBS hastalığının nedeni tam anlaşılamadığı için belli bir tedavisi de yoktur. Tedavide birçok seçenek vardır. Bunların tamamına 'bütünleyici tedavi' diyebiliriz. İlaçla tedavi temeldir ama artık beslenme düzenindeki değişim de çok etkili oluyor. Diyet, bitki tedavisi, egzersiz ve zihinsel tedaviler de giderek önem kazanıyor. Dolayısıyla tüm tedavi seçenekleri bir doktor eşliğinde gözden geçirilmelidir.
Hangi tedaviyi uygulacağınıza nasıl karar veriyorsunuz?
IBS'de her hasta ayrı bir vakadır. Mutlaka detaylı bir görüşme ile şikayetleri, normal alışkanlıkları, beslenme şekli ve stres durumu incelenmelidir. Bu hem hastayı tanımak, tanıyı koymak ve hem de tedavide nasıl yol alınacağını belirler. Bu yüzden tedaviyi hastayla birlikte belirliyoruz. Ön plandaki şikayetleri ve soruna eşlik eden hastalıkları da göz önüne alarak hastaya özel bir tedavi şekli oluşturuyoruz.
AĞRILI HAZIMSIZLIĞA KİMYON
Hazımsızlık ağırlıktaysa kullanılacak bitkiler: Keçi sakalı, kimyon, papatya, zencefil, nane, yıldızanasonu, zerdeçal, anason, adaçayı, kekik, rezene, civan perçemi, tarçın, kişniş, çörekotu, defne, biberiye.
Hazımsızlıkla beraber ağrılarınız da varsa şu bitkilerden yararlanabilirsiniz: Rezene, kimyon, yıldız anasonu, civan perçemi, kekik, adaçayı, biberiye, lavanta, zerdeçal, nane.
Kabızlık ön plandaysa: Keten tohumu, kırmızı karaağaç, pırasa, erik, kiraz, üzüm, zeytinyağı, fesleğen, ıspanak, kayısı, incir, hurma, yeşil çay.
İshal şikayeti yoğunsa: Havuç, limon, nar, melisa, kekik, keçi boynuzu, yaban mersini, hünnap, muz, şeftali.
SİNDİRİM İÇİN ÖZEL ÇAYLAR
KABIZLIĞA KARŞI:
Rezene, papatya, sinameki, akdiken kabuğu bitkileri, kimyon, papatya ve melisa karışımları.
GAZ VE ŞİŞKİNLİĞE:
Karaman kimyonu, rezene, anason ve kişniş meyveleri karışımı.
Karaman kimyonu, tıbbi nane yaprağı ve sancı otu bitkisi karışımı.
Kişniş, adaçayı, civanperçemi ve meyan kökü karışımı.
GASTRİK SPAZMA:
Papatya, melisa, anason, rezene, tıbbi nane ve gilaburu kabuğu. Bu karışımlardan iki çay kaşığı kadarını bir bardak kaynamış suda yaklaşık 10 dakika bekletip tüketin.
SOĞUK İÇİLECEK ŞİFALI KARIŞIMLAR
HAZIMSIZLIK İÇİN SERİN MEYVE SUYU: Bir adet ananas suyuna, taze nane veya karanfil ekleyerek, hazımsızlığı giderecek lezzetli bir karışım yapabilirsiniz.
KURU ÜZÜM DE KATIN
KABIZLIK İÇİN SERİN KOMPOSTO: Dörder adet kuru kayısı ve inciri ufak ufak bölerek üç litre suyun içine atın. Bir avucun yarısı kadar kuru üzüm de ekleyip kaynamaya bırakın. Hafif ılıyınca tarçın katarak buzdolabında beklettikten sonra için.
SEÇENEKLERİ TARTIŞIN BİTKİLERLE RAHATLAYIN
IBS'de beslenmenin nasıl bir etkisi var?
Hastanın şikayetlerinde beslenmeye bağlı olarak tüm IBS bulguları ortaya çıkabilir ve hayatınızı alt üst eden bu şikayetler bir ömür boyu sürebilir. Bu yüzden tedavide beslenmeye yani diyete kesinlikle çok önem vermek gerekiyor. Hastalarıma hemen ilaç yazmak yerine, beslenme önerilerinde bulunuyorum.
Hastaların beslenme önerilerini nasıl belirliyorsunuz?
Tüm tedavi seçeneklerini hastaya göre ayarlıyoruz. Yani ne seviyorsunuz ya da asla yemedikleriniz neler, çalışma şartlarınıza göre egzersiz için nasıl zaman yaratırsınız? Tüm bunları konuşarak, size özel pratik öneriler belirliyoruz.
EGZERSİZ GEREKİR
Hemen ilaç önermiyorsunuz değil mi?
Hemen ilaca sarılmayıp diğer tüm seçenekleri tartışıyoruz. Hastayı iyi hissettirecek beslenme düzenini ayarlayıp egzersizler önererek hayatını kolaylaştırıyoruz. Ben de Fitoterapi Yüksek Lisans eğitimi alıyorum ve hastalıkların tedavisinde beslenmenin ve bitkilerin çok önemli olduğuna inanıyorum.
AYRI AYRI İLAÇ
Fitoterapi nedir?
Fitoterapi, hastalıkların taze veya kurutulmuş bitkiler ve onların doğal ekstreleri ile tedavi edilmesidir.
Bitkilerle tedaviye artık kocakarı ilacı olarak bakılıyor, değil mi?
Doktorlarımızın bu tedavi yaklaşımına ilgisi az. Ben yıllardır sindirim sistemi ile uğraşıyorum ve sürekli aynı ilaçları görmekten sıkıldım. Sorun gaz, kabızlık ya da ishal ise her birine aynı ilaçları vermemeliyiz. Bitkilerden de, spordan da, psikolojiden de, yogadan da yararlanmalıyız.
LİFLİ GIDALAR GAZ SORUNUNU ÖNLER
Bitkilerin sindirilemeyen hücre duvarlarına lif diyoruz. Bunlar midede parçalanmazlar, suyla birleşerek şişerler. Sindirim sistemini rahatlatan lif türleri şu özellikleri taşır:
KALORİSİZ
SUDA ERİMEYEN: Su tutarak ve sindirim sisteminin hareketlerini düzenleyerek kabızlığı engeller. Hem gazı azaltır ve hem de istenilen kıvamda dışkı oluşturur. Dolayısıyla IBS'nin yol açtığı ve birliktelik gösterdiği basur, çatlak ve diğer bağırsak hastalık risklerini azaltır. Kalorisi de olmadığı için kilo kontrolüne yardımcı olur. Kepekli buğday, lahana, pancar, havuç, şalgam, karnabahar ve elma kabuğunda bol miktarda bulunur.
SUDA ERİYEN: Bu lifler, suda çözünerek jel kıvamında bir yapı oluştururlar. Kandaki kolesterol düzeyini düşürür ve kan şekerinin kontrol altına alınmasında etkin rol oynarlar. Elma, arpa, yulaf, fasulye ve diğer kuru baklagiller, meyve ve sebzelerde bulunur.
ESRA TÜZÜN