26 Nisan 2022 SALI |
Resmî Gazete |
Sayı : 31821 |
YÖNETMELİK | ||
Karar Sayısı: 5530
Ekli “İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe konulmasına, 3153 sayılı Radiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Miiesseseleri Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 2 nci ve 103 üncü maddeleri gereğince karar verilmiştir.
25 Nisan 2022
Recep Tayyip ERDOĞAN
CUMHURBAŞKANI
İYONLAŞTIRICI RADYASYON VE RADYONÜKLİT KULLANILARAK SUNULAN SAĞLIK HİZMETLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; sağlık hizmeti sunumu kapsamında İyonlaştırıcı radyasyon ve radyonüklit kullanılarak tetkik, teşhis ve tedavi amaçlı uygulanan radyoloji hizmetleri, nükleer tıp hizmetleri ile ağız, diş ve çene radyolojisi hizmetlerinin sunulduğu binaların vasıflarını, İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı maruziyetine karşı hastalar ve çalışan güvenliğine ilişkin usûl ve esasları ve İyonlaştırıcı radyasyon ve radyoaktif maddeyle çalışan personele verilecek sağlık iznini belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, İyonlaştırıcı radyasyon ve radyonüklit kullanılarak sağlık hizmeti sunan sağlık kurum ve kuruluşları ile buralardan sağlık hizmeti alan kişileri ve buralarda görev yapan personeli kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 19/4/1937 tarihli ve 3153 sayılı Radiyoloji, Radiyom ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi ile 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 2 nci ve 103 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ağız, diş ve çene radyolojisi merkezi: Sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde bir ağız, diş ve çene radyoloji uzmanının sorumluluğunda veya mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip ağız, diş ve çene radyoloji uzmanı tarafından tetkik ve/veya teşhis amaçlı radyoloji hizmeti sunulan ve Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan veya faaliyet izni verilen merkezleri,
c) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
c) Denetimli alan: Radyasyon kaynağı ile çalışanların giriş ve çıkışlarının özel denetime, çalışmalarının radyasyondan korunma bakımından Özel kurallara bağlı olduğu ve görevi gereği radyasyon ile çalışan kişilerin yıllık doz sınırlarının 6 mSv’den fazla radyasyon dozuna maruz kalabilecekleri, İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazın bulunduğu ve doğrudan radyasyona maruz kalman alam,
ç) Girişimsel radyolojik tetkik/tedavi: Görüntüleme amaçlı elektriksel, sonik veya İyonlaştırıcı radyasyon cihazları kullanılarak gerçekleştirilen tanısal ve tedavi amaçlı tıbbi işlemleri,
d) Gözetimli alan: Radyasyon kaynağı ile çalışanlar için yıllık doz sınırlarının 1 mSv’i aşılma olasılığı olan, 6 mSv’i aşılması beklenmeyen, kişisel doz ölçümünü gerektirmeyen fakat çevresel radyasyonun izlenmesini gerektiren cihaz odası ile bağlantılı ve İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile görsel takibi sağlayan alanı,
e) İyonlaştırıcı radyasyon: Maddesel ortamdan geçerken onunla etkileşerek iyon çiftleri oluşturabilen X ışını, gama ışını gibi elektromanyetik ışınlarla, kinetik enerjileri olan yüklü parçacıklar, ağır iyonlar ve serbest nötronlar gibi tanecik karakterli ışınımları,
f) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı: Radyasyon üreten veya yayan cihazları,
g) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı çalışanı: İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarının kullanıldığı alanlarda veya hizmetlerini ifa ederken görevi gereği Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından halk için belirlenen doz sınırlarının üzerinde radyasyona maruziyet olasılığı olan kişiyi,
ğ) Lisans: Radyoloji, nükleer tıp ile ağız, diş ve çene radyolojisi merkezleri bünyesinde İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile faaliyet yürütmek üzere Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından düzenlenen belgeyi,
h) NDK: Nükleer Düzenleme Kurumunu,
ı) Nükleer tıp merkezi: Sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde bir nükleer tıp uzmanının sorumluluğunda veya mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip nükleer tıp uzmanı tarafından tetkik, teşhis ve/veya tedavi amaçlı nükleer tıp hizmeti sunulan ve Bakanlıkça ruhsatlandırılan veya faaliyet izni verilen merkezleri,
i) Radyasyon alanı: Planlanmış ışınlanmalar nedeniyle halk için belirlenen yıllık doz sınırlarının üzerinde ışınlanma olasılığı olan alanlar ile radyonüklitlerin hazırlandığı ve muhafaza edildiği alanları,
j) Radyasyondan korunma sorumlusu: NDK tarafından radyasyondan korunma sorumlusu olarak yetkilendirilen kişiyi,
k) Radyoloji hizmetleri: İnsan vücudunun belirli bir kesiminin ya da tümünün tıbbi amaçlı görüntülerinin elektriksel, sonik veya İyonlaştırıcı radyasyon gibi birbirinden farklı yöntemlerle elde edilmesiyle normal fizyolojik durumlarının veya mevcut hastalıkların ortaya çıkarıldığı, belirli durumlarda yapılan girişimsel tıbbi işlemlerle hastalıkların tam ve tedavisinin yapıldığı hizmetleri,
l) Radyoloji merkezi: Sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde bir radyoloji uzmanının sorumluluğunda veya mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip radyoloji uzmanı tarafından tetkik, teşhis ve/veya tedavi amaçlı radyoloji hizmeti sunulan ve Bakanlıkça ruhsatlandırılan veya faaliyet izni verilen merkezleri,
m) Radyonüklit: Doğal veya nükleer reaksiyon ürünü elementlerin radyoaktif formunu,
n) Radyonüklit radyasyon tedavisi: Nükleer tıp merkezinde tedavi amaçlı kullanılan alfa, beta veya gama ışını yayan radyonüklitlerin hastalara intravenöz, oral veya diğer yollar ile verilmesi işlemini,
o) Sağlık izni: 3153 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi ile 657 sayılı Kanunun 103 üncü maddesi kapsamında İyonlaştırıcı radyasyon ve radyoaktif madde ile çalışanlara verilecek izni,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Bina Durumu, Fiziki Şartlar ve Güvenlik
Bina durumu ve fiziki şartlar
MADDE 5- (1) Radyasyondan korunmaya ilişkin radyasyon uygulamalarının yürütüleceği alanlar, ilgili mevzuata uygun olarak yapı kullanım izni alınmış binalarda açılır.
(2) Mesleğini serbest olarak icra etme yetkisine sahip nükleer tıp uzmanlan tarafından açılacak nükleer tıp merkezleri ve radyoloji uzmanlan tarafından açılacak radyoloji merkezleri, okul, kreş, mesken ve benzeri yerlere bitişik olamaz.
(3) Radyasyondan korunmaya ilişkin radyasyon uygulamalarının yürütüleceği alanların mekânsal tasarımı, teknik hususlar ve uygunluk ölçütleri NDK mevzuatı kapsamında düzenlenir.
(4) Radyoloji merkezleri, aşağıdaki fiziki kriterleri sağlamak zorundadır:
a) Radyasyon alanlarının girişlerinde ve radyasyon alanlarında radyasyon uyarı levhaları bulundurulur.
b) Bilgisayarlı tomografi, mamografı, tomosentez, kemik-mineral dansitometrcsi, sabit/mobil röntgen, anjiografi, sabit/mobil skopi, floroskopi cihazları ile ERCP ve 1İSWL işlemlerinin her biri için ayrı birim oluşturulur.
c) Bilgisayarlı tomografi biriminde, cihaz odası ve kontrol odası bulunur, ancak bu birimde yer alan kontrol odası, cihaz odası içerisinde yer almaz.
ç) Floroskopi biriminde, cihaz odası vc kontrol odası bulunur.
d) Anjiyografi biriminde, cihaz odası ve kontrol odası bulunur.
e) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazların bulunduğu alanda cihazın X-ışını tüpü, birincil ışın kapıya ve çalışana yönlendirilmeyecek şekilde yerleştirilir.
f) Bilgisayarlı tomografi, mamografı, kemik-mineral dansitometre, sabit röntgen, sabit skopi ve floroskopi cihaz odalarına bağlantılı veya yakın konumda hasta mahremiyetine uygun en az iki adet, kilitlenen ve dışa doğru açılan kapılara sahip uygun giyinme kabini bulunur, buralardan cihaz odalarına giriş ve çıkışların kontrollü olması ve aynı anda yalnızca bir kabinden cihaz odasına girişin yapılması sağlanır.
g) Kontrol odası, gözetimli alanda İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı bulunan cihaz odası ile bağlantılı ve görsel takibi sağlayacak şekilde düzenlenir.
ğ) Kontrol konsolunun cihaz odasının içinde olması durumunda, görsel takibi sağlayacak radyasyon zırhlanması yapılmış, sabit veya hareketli kurşun camlı paravan bulunur.
h) Girişimsel radyolojik işlem sonrası cihaz odasına yakın bir gözlem odası bulunur.
ı) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihaz odalarının boyutları, görüntü kalitesinin etkilenmeyeceği şekilde, ortama saçılan radyasyon dozu ve zırhlama gerektiren duvarlarda zırh kalınlığı dikkate alınarak tasarlanır.
i) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazın bulunduğu denetimli alanlardan zırhlama yoluyla ayrılmış alanlar, denetimli alan kapsamında yer almaz.
j) Radyolojik tetkiklerin raporlama işlemlerinin yapılması için radyasyon alam dışında uygun raporlama odası/odalaıı oluşturulur.
k) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazların bulunduğu odalar başka bir amaç için kullanılamaz. Ancak bitişik alanlarda kullanılan cihazların kontrol konsolu ortak kontrol odasında bulunabilir.
l) Radyoloji merkezlerinde hastalar ve İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlar dışındaki kişilerin yalnızca tek kapıdan giriş ve çıkışına izin verilir. Ancak cihaz odası içerisinde kontrol konsoluna, hasta giyinme kabinlerine ve varsa fılm/banyo odasına geçiş kapılarının bulunmasına izin verilir.
m) Radyoloji hizmet alanlarının tüm kapıları, acil durumda çıkışa engel olmayacak şekilde otomatik kayar kapı veya dışarı doğru açılabilen kapılar olmalıdır.
n) Cihaz odası içinde birden fazla cihaz bulunmamalıdır.
o) Tüm oda veya alanlara ait kapılarda, söz konusu oda veya alanın ne amaçla kullanıldığını belirten tabela bulundurulur.
ö) Radyoloji hizmet alanında engelli kullanımına uygun lavabo ve tuvalet bulundurulur.
p) Radyoloji merkezinde engellilerin çıkışını zorlaştırmayacak ve tekerlekli sandalye geçişini engellemeyecek şekilde düzenleme yapılır.
r) Radyoloji merkezlerinin radyasyon alanına ilişkin diğer fiziki şartlar ile Bakanlıkça teknolojik gelişmeler sonucunda kullanımına izin verilen ve bu Yönetmelikte yer almayan İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazlara ait fiziki şartlar, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak sağlanır.
(5) Nükleer tıp merkezleri radyasyon alanlarında, aşağıdaki fiziki kriterleri sağlamak zorundadır:
a) Radyasyon alanlarının girişlerinde ve radyasyon alanlarında, radyasyon uyarı levhaları bulundurulur.
b) Nükleer tıp merkezlerinde kullanılan cihazların her biri için ayrı bir alan oluşturulur.
c) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazların bulunduğu alanda cihazın X-ışını tüpü, birincil ışın kapıya ve çalışana yönlendirilmeyecek şekilde yerleştirilir.
ç) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazlar için radyasyona maruziyeti önlenmiş kontrol odası bulunur. Gama Kamera ve SPECT cihazlarında kontrol ünitesi ve cihaz aynı oda içerisinde olabilir.
d) Kontrol odası veya ünitesi, İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihaz odası ile bağlantılı, hasta ve cihaz ile görsel takibi sağlayacak şekilde düzenlenir.
e) Kontrol ünitesinin cihaz odasının içinde olması durumunda hasta ve cihaz ile görsel takibi sağlayacak radyasyon zırhlanması yapılmış sabit veya hareketli kurşun camlı paravan bulunur.
f) Nükleer tıp merkezlerinde radyoaktif iyot alımı çalışmaları için ayrı bir oda bulundurulur.
g) Radyasyon alanları içerisinde yer alan ultrasonografi ve efor cihazları nükleer tıp hizmeti alan hastalar dışında başka hastalar için kullanılamaz.
ğ) SPECT, SPECT-BT bulunan nükleer tıp merkezlerinde ayakta tedavi hizmeti sunulması halinde hastanın bekleyebileceği ayrı bir oda ve kullanabileceği ayrı bir tuvalet bulunur.
h) Radyofarmasötiklerin hazırlandığı sıcak odada, genel havalandırma sisteminden ayrı olarak havalandırması bulunan egzoz sistemine sahip çeker ocak, tezgah, zırhlı çöp kutusu ve dirseksiz lavabo bulunur.
ı) Hastalar için ön hazırlığın yapıldığı ve radyofarmasötik enjeksiyonunun uygulandığı, içerisinde lavabo, hasta tuvaleti ve uygulama koltuğu olan enjeksiyon odası bulunur. Enjeksiyon odaları sıcak odaya yakın konumda ve tek kişilik olmalıdır.
i) Nükleer tıp merkezinde radyonüklit radyasyon tedavisi uygulanan yetişkin ve çocuk hastalar için tek kişilik ayrı bekleme odaları ile odalar içerisinde radyoaktif hasta tuvaleti bulunur.
j) Sıcak odada, radyoaktif hasta bekleme odasında ve enjeksiyon odasında bulunan lavabo, tuvalet ve duş giderleri dirseksiz T tipi ve borular kurşun kaplı olmalıdır. Ortaya çıkan atıklar, sağlık kurum ve kuruluşunun ana kanalizasyonuna karışmayacak şekilde depolanmalıdır.
k) Radyoaktif katı atıklar tahliye edilmeden önce bu atıkların geçici olarak beklemesi için radyoaktif atık biriktirme kapları bulunan kapısı kilitli tutulan ayrı bir oda bulunmalıdır. Radyoaktif katı atık odasının ortak kullanımında NDK’den uygun görüş alınır.
l) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlar tarafından kullanılmak üzere radyasyon alanında konumlandırılmış dekontaminasyon duş sistemi ve tuvalet sisteminin yer aldığı ayrı bir oda bulunur.
m) Yataklı radyonüklit tedavi odası bulunan nükleer tıp merkezlerinde hastaların kullandıkları mutfak malzemelerinin bekletileceği ayrı bir kontamine mutfak malzeme odası bulunur.
n) Merkezin ayrı bir çıkış kapısı olmaması halinde, radyoaktif hastanın hasta kabul bölümüne yaklaşmasını engelleyecek şekilde düzenleme yapılır ve radyoaktif hasta ile hasta kabul bölümünde görevli personel arasında uzaktan iletişim sağlayacak mikrofonlu yanıt sistemi kurulur.
o) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışan için dinlenme ve giyinme odası ile genel poliklinik odası özelliklerinde nükleer tıp uzmanı çalışma odası bulunur. Yataklı radyonüklit tedavi ünitelerinde ayrıca nöbetçi personel odası bulundurulmalıdır. Söz konusu odalar radyasyon alanı dışında olacak şekilde planlanır.
ö) Radyoaktif madde verilmemiş hastalar ve refakatçiler için radyasyona maruz kalmayacak şekilde bekleme alanı bulunur. Bekleme alanı, sedye ve tekerlekli sandalye parkına kolay ulaşılabilir ve dolaşımı engellemeyecek şekilde tasarlanır. Bekleme alanında rahat görebilecek konumda sıra takip sistemi bulunur.
p) Yataklı radyonüklit tedavi odası bulunan merkezlerde mevcut kanalizasyon sisteminden ayrı olarak NDK tarafından belirlenen standartlar kapsamında sıvı radyoaktif atık tank sistemi bulunur.
r) Radyoaktif hastaların çarşaf ve nevresimleri ile temizlikte kullanılacak malzemelerin bekletileceği ayrı bir çamaşır odası bulunur.
s) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazların bulunduğu odalar başka bir amaç için kullanılamaz.
ş) Nükleer tıp merkezinde bulunan tüm kapıların; acil durumda çıkışa engel olmayacak şekilde, otomatik kayar kapı veya dışarı doğru açılabilcn kapı olması zorunludur.
t) Tüm oda veya alanlara ait kapılarda, kullanım amacını gösteren tabela bulunur.
u) Merkezde bulunan çalışma ve zemin yüzeyleri ile tuvaletler kolay temizlenebilen, emici olmayan ve pürüzsüz malzemelerle kaplanır.
ü) Engelli kullanımına uygun lavabo ve tuvalet bulunur, engellilerin çıkışını zorlaştırmayacak ve tekerlekli sandalye geçişini engellemeyecek şekilde düzenleme yapılır.
v) Nükleer tıp merkezi giriş katta değilse binada hastanın tekerlekli sandalye ve sedye ile taşınmasını sağlayacak şekilde ilgili mevzuatına uygun asansör, platform veya lift sistemi bulunur.
y) Nükleer tıp merkezinin fiziki alan tasarımına ilişkin uygunluk ve yeterliliklerinde, NDK tarafından değerlendirilme sağlanarak bu alanlara yönelik mekânsal tasarım onayı alınır.
(6) Ağız, diş ve çene radyoloji merkezleri radyasyon alanlarında, aşağıdaki fiziki kriterleri sağlamak zorundadır:
a) Radyasyon alanlarının girişlerinde ve radyasyon alanlannda radyasyon uyarı levhaları bulundurulur.
b) Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi cihazı, panoramik, panoramik-SEF, panoramik- SEF- Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi cihazı, panoramik-konik ışınlı bilgisayarlı tomografi cihazı ve sabit/mobil periapikal röntgen cihazlarının her biri için ayrı bir birim oluşturulur.
c) Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi biriminde, cihaz odası ve kontrol odası bulunur.
ç) Kontrol odası, cihaz odası ile bağlantılı ve görsel takibi sağlayacak şekilde
düzenlenir.
d) Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi biriminde yer alan kontrol odası, cihaz odası içerisinde yer almaz.
e) Sabit/mobil periapikal röntgen cihazlarının bulunduğu alanda cihazın X-ışını tüpü, birincil ışın kapıya ve çalışana yönlendirilmeyecek şekilde yerleştirilir.
f) Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi cihazı, panoramik cihazı ve sabit/mobil periapikal röntgen cihaz odaları ile bağlantılı veya yakın konumda, hasta mahremiyetine uygun, değerli eşyaların korunmasına yönelik kütlenebilir dolap, ayna, askılık gibi malzemeleri içeren uygun giyinme alanı bulunmalıdır.
g) Panoramik biriminde ışınlama butonu gözetimli alanda olmalıdır. Bu alan radyasyon zırhlanması yapılmış, görsel takibi sağlayan kurşun camlı paravan ve kurşun camlı kapı düzenek içerecek şekilde düzenlenir.
ğ) Panoramik ve sefalometrik biriminde ışınlama butonu, gözetimli alanda olmalıdır. Bu alan radyasyon zırhlanması yapılmış, görsel takibi sağlayan kurşun camlı paravan ve kurşun camlı kapı düzenek içerecek şekilde düzenlenir.
h) Sabit periapikal röntgen cihazlarının ışınlama butonu gözetimli alanda olmalıdır. Bu alan radyasyon zırhlanması yapılmış, görsel takibi sağlayan kurşun camlı paravan ve kurşun camlı kapı düzenek içerecek şekilde düzenlenir.
ı) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihaz odalarının boyutları, ortama saçılan radyasyon dozu ve zırhlama gerektiren duvarlarda zırh kalınlığı dikkate alınarak tasarlanmalıdır.
i) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazın bulunduğu denetimli alanlardan zırhlama yoluyla ayrılmış alanlar, denetimli alan kapsamında yer almaz.
j) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazların bulunduğu odalar başka bir amaç için kullanılamaz. Ancak bitişik alanlarda kullanılan cihazların kontrol konsolu, ortak kontrol odasında bulunabilir.
k) Ağız, diş ve çene radyolojisi merkezlerinde hastalar ve İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlar dışındaki kişilerin yalnızca tek kapıdan giriş ve çıkışma izin verilir. Ancak cihaz odası içerisinde; kontrol konsoluna, hasta giyinme kabinlerine ve varsa fılm/banyo odasına geçiş kapılarının bulunmasına izin verilir.
l) Ağız, diş ve çene radyolojisi merkezinin acil çıkış ve tuvalet kapıları, acil durumda çıkışa engel olmayacak şekilde otomatik kayar kapı veya dışarı doğru açılabilen kapılar olmalıdır.
m) Tüm oda veya alanlara ait kapılarda, söz konusu oda veya alanın ne amaçla kullanıldığını belirten tabela bulundurulur.
n) Ağız, diş ve çene radyolojisi merkezlerinin radyasyon alanına ilişkin diğer fiziki şartlar ile Bakanlıkça teknolojik gelişmeler sonucunda kullanımına izin verilen ve bu Yönetmelikte yer almayan İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazlara ait fiziki şartlar, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak sağlanır.
o) Ağız, diş ve çene radyolojisi merkezlerinin radyasyon alanının fiziki alan tasarımına ilişkin uygunluk ve yeterliliklerinde, NDK tarafından değerlendirilme sağlanarak bu alanlara yönelik mekânsal tasarım onayı alınır.
Güvenlik
MADDE 6- (1) Radyasyondan korunmanın ve radyasyon güvenliğinin teminine ilişkin NDK tarafmdan yayımlanan mevzuat kapsamında radyasyon uygulamaları yürütülür. Bu kapsamda NDK tarafından uygun bulunan radyasyondan korunma programı veya çalışma talimatının uygulanması sağlanır.
(2) Radyasyondan korunmaya yönelik alınan tedbirler, İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlar ve hastaların, radyasyona ve radyoaktif maddeye maruz kalma olasılığını önleyici nitelikte olmalıdır.
(3) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanların sağlığını korumak, doz aşımına maruz kalmasını önlemek ve iş güvenliğini sağlamak üzere işin niteliğine uygun koruyucu giysi ve teçhizat eksiksiz olarak bulundurulmalıdır.
(4) Girişimsel radyoloji uygulamalarında görev alan İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanların, doz maruziyetini sınırlayacak ilave radyasyondan koruyucu kişisel donanımlar kullanılmalıdır.
(5) Radyasyon alanının dışında hasta kabul bölümünde veya ayrı bir alanda hastalara tetkik sonuç raporlarının veya görüntülerinin verileceği sonuç verme bölümü bulundurulur.
(6) Radyoloji merkezi, nükleer tıp merkezi ve ağız, diş ve çene radyoloji merkezlerinde;
a) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanların erişebileceği bir güvenlik dokümanı oluşturulur.
b) Radyoaktif madde ve benzeri yaralanmalar için önlemler alınır.
c) İlk yardım seti ve yangın tehlikesine karşı yangın söndürücü ile alev söndürme örtüsü gibi güvenlik donanımı bulundurulur.
ç) İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlarına işindeki potansiyel tehlikeler ile güvenli çekim teknikleri hususunda eğitim verilir ve bu eğitimler kayıt altına alınır.
d) Oluşabilecek tehlike ve riskler hakkında giriş kapısı, cihaz, donanım veya aygıt üzerine ulusal veya uluslararası kabul gören simgeler kullanılarak işaretleme veya etiketleme yapılır.
e) Uygun sıklıkta hava değişiminin sağlanması amacıyla ilgili mevzuatına uygun havalandırma sistemi kurulur.
f) İlaçların, radyoaktif maddelerin ve hastalara ait bilgilerin yanlış kullanılmasına ve tahrip edilmesine karşı gerekli önlemler alınır.
g) Giriş ve çıkış noktalan ile yangın çıkışları uygun şekilde işaretlenir.
ğ) Tıbbi atıkların yönetimi, tıbbi atıklann kontrolü ve kimyasal atıkların yönetiminde ilgili mevzuata uyulur.
h) Tıbbi amaçlı İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarının teslim alınması, bulundurulması, çalıştırılması, kullanılması, kimyasal madde kullanımından oluşan atıkların bertaraf edilmesi ve X-ışını tüpü kullanımından oluşan atıklar ile radyasyon tesislerine ve radyasyon uygulamalarına ilişkin yetkilendirmeler ve radyasyon güvenliği hakkında, ilgili mevzuatı gereğince idari ve teknik düzenlemeler yapılır.
ı) Uygun dedektöre sahip, geçerli kalibrasyon sertifikası olan radyasyon ölçüm cihazı ile radyasyon ölçümü yapılır ve ölçüm sonuçlan kayıt altına alınır. Radyasyon ölçüm cihazlarının kalibrasyonlarının belirlenen periyotlarda Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu bünyesindeki İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarında yaptırılması sağlanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ve Radyonüklit ile Çalışanların Çalışma Esasları ve
Sağlık İzni
İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile çalışanların çalışma esasları
MADDE 7- (1) Sadece İyonlaştırıcı radyasyonla teşhis, tedavi veya araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personelin haftalık çalışma süresi 35 saattir. Bu çalışanların, denetimli alanlarda kişisel koruyucu ekipman ve dozimetre kullanması zorunludur.
(2) İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile çalışacakların, işe başlamadan önce ve işe başladıktan somaki yıllık sağlık kontrolleri, bu Yönetmeliğin eki EK-l’de yer alan “İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynağı ile Çalışacaklar/Çalışanlar İçin Sağlık Raporu Formu” kullanılarak ilgili sağlık kurum ve kuruluşu tarafından yaptırılır.
(3) Radyasyon kaynakları ile çalışacakların çalışma şekli, birinci fıkrada belirtilen çalışma süresini aşmamak kaydıyla, hizmetin etkinlik ve sürekliliğinin sağlanması bakımından vardiya veya nöbet şeklinde düzenlenebilir.
(4) Hamilelik şüphesi olan, hamile veya emziren İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı çalışanının çalışma koşulları, fetüsün veya emzirilen çocuğun radyasyondan korunmasını sağlayacak şekilde düzenlenir.
Sağlık izni
MADDE 8- (1) Sadece İyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ve radyonüklitlerin kullanıldığı denetimli alanlarda çalışanlara yıllık izinlerine ilaveten sağlık izni verilir. İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlara verilecek sağlık izni süresi, bu çalışanların bir takvim yılı içerisinde denetimli alanlarda fiilen çalıştığı süreler dikkate alınarak bu Yönetmeliğin eki EK-2’de yer alan “Sağlık İzni Tablosu”nda belirtilen çalışma süresine göre belirlenir.
(2) Mobil röntgen veya skopi gibi hareketli cihazları kullanan İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlara verilecek sağlık izni süresi, bu çalışanların bir takvim yılı içerisinde denetimli alanlarda fiilen çalıştığı süreler dikkate alınarak bu Yönetmeliğin eki EK-2’de yer alan “Sağlık İzni Tablosu”nda belirtilen çalışma süresine göre belirlenir.
(3) Denetimli alanlarda İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı cihazı kullanan çalışanların etkin doz aşımı halinde sağlık kurum ve kuruluşu tarafından sağlık izni hemen kullandırılır.
(4) Sağlık izni bölünemez, yıl geçişlerinde üst üste kullanılamaz ve diğer yıla aktarılamaz.
(5) Denetimli alanlarda İyonlaştırıcı radyasyon kaynağı ile çalışanlara verilecek sağlık izni süresi hesaplanırken doğum, ölüm, evlilik ve yıllık izin ile geçirilen süreler, çalışma süresine dahil edilmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 9- (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, İyonlaştırıcı radyasyon kullanılarak sunulan sağlık hizmetlerinin planlanması ile bu hizmetlerin sunulduğu sağlık kurum ve kuruluşlarının faaliyetleri, standartlan ve denetlenmesine ilişkin hususlarda Bakanlıkça düzenlenen mevzuat hükümleri uygulanır.
(2) Mesleğini serbest olarak icra etmeye yetkili radyoloji uzmanları, nükleer tıp uzmanları ve ağız, diş ve çene radyolojisi uzmanları tarafından açılan radyoloji merkezleri, nükleer tıp merkezleri ve ağız, diş ve çene radyoloji merkezleri ile ilgili hüküm bulunmayan hallerde, ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşlannın tabi olduğu mevzuat ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Uyum sağlanması
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibanyla faal halde bulunan radyoloji merkezleri, nükleer tıp merkezleri ile ağız, diş ve çene radyoloji merkezlerinin radyasyon alanları, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl içinde bu Yönetmelikte yer alan hükümlere uyumlu hale getirilir.
Yürürlük
MADDE 10- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.