Çalışma Bakanlığı tarafından, işyeri hekimliği alanında çıkartılan yönetmeliklerin iptali üzerine, yasal düzenleme yapılarak 27 Kasım 2010 tarihinde yayınlanan iki yönetmeliğin bir kısım hükümlerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Türk Tabipleri Birliği tarafından açılan davada 3.6.2011 tarihinde ilk karar verildi. Yönetmeliklerin dayanağını oluşturan 6009 sayılı Yasa ile ilgili inceleme ise Anayasa Mahkemesinde devam ediyor.
İki yönetmelik için açılan iki ayrı davada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına hukuka aykırı olarak yetki veren, işyeri hekimliğinin daha nitelikli biçimde yapılabilmesini engelleyen,işyeri dışında kurulan birimlerden işyeri hekimliği hizmetinin satın alınmasını yeterli sayan ancak işyerlerinin bir araya gelerek ortak sağlık birimi kurmasına izin vermeyen hükümler ile işyeri hekimliği eğitimi ve sertifikalandırılmasına ilişkin bir takım hükümlerin yürütmesinin durdurulması ve iptali talep edilmiştir.
Danıştay 10. Dairesi tarafından verilen yürütmenin durdurulması kararlarında; hukuka aykırı olduğu Danıştay kararları ile belirlenmiş olmasına karşın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 15.8.2009 tarihli işyeri hekimliği yönetmeliğine dayalı olarak yetkilendirilen eğitim kurumları tarafından verilen eğitimler ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 16.12.2003-15.8.2009 tarihleri arasında düzenlenen sertifikaların geçerli sayılamayacağı belirtilmiş; Bakanlığın asli görevi içindeki belge düzenlemesinden ücret talep etmesi de hukuka aykırı bulunarak yürütmesi durdurulmuştur.
İşyeri hekimliğinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yetkileri
Danıştay Kararında, 6009 sayılı Torba Yasa’da yapılan düzenlemelerle İş Yasasında ve Çalışma Bakanlığı Teşkilat Yasasında yapılan değişikliklerin Çalışma Bakanlığına işyeri hekimliği eğitimleri ile ilgili olarak özel kuruluşları yetkilendirme ve bu alanda düzenleme yapma yetkisi verdiğinin kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Bu yaklaşım, anılan yasal düzenlemenin üst norm niteliğinde bulunan Anayasa hükümleri karşısındaki durumunu değerlendirmemesiyle, bu konuda Anayasa Mahkemesinde 2010/93 E. sayılı olarak yürütülen incelemenin sonuçlanması bu alanın hukuksal değerlendirmesinde kritik önem taşımaktadır.
İşyeri hekimliği eğitimleri
Bu Karar ile 16.12.2003-15.8.2009 arasında Bakanlıktan işyeri hekimliği eğitimi alanlar ile yine Bakanlığın yetkilendirdiği şirketlerin verdiği eğitimleri alanların söz konusu eğitimlerine geçerlilik kazandırılması işlemi durdurulmuştur. Bunun doğal sonucu olarak, söz konusu kişilerin yeni Yönetmelik kapsamında sınava kabul edilerek sertifikalandırılmaları işlemleri de hukuki dayanaktan yoksun hale gelmiştir.
Diğer taraftan, İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliğinin Geçici 1. Maddesindeki 16.12.2003 tarihinin yürütmesinin durdurulmasına ilişkin istemin kabul edilmemesi, Türk Tabipleri Birliği ile 19 üniversitenin işbirliği yapması suretiyle düzenlenmiş işyeri hekimliği eğitimlerinin hiçbir gerekçe gösterilmeksizin geçersiz sayılması işleminin uygulamaya devam edeceğini göstermektedir.
Bu durumda, halen işyeri hekimliği sertifikasına sahip olan hekimlerden 16.12.2003 tarihinden önce eğitim ve sertifikasını almış olanlar ile 27.11.2010 tarihinden sonra işyeri hekimliği eğitim ve sertifikasına sahip olanların işyeri hekimliği yapmasında sorun yok. Bu grup dışında, işyeri hekimliği sertifikasına sahip olup da bu belgeleri Bakanlık tarafından geçerli sayılmayanlar ile Danıştay kararı ile söz konusu belgeleri geçersiz sayılanların işyeri hekimliği yapabilmesi için yeni bir karar verilmesi ya da düzenleme yapılması gereklidir.
Yenileme eğitimleri
İşyeri hekimlerinin yenileme eğitimlerine ilişkin olarak yürütmenin durdurulmasına karar verilmiş ise de anılan kararın gerekçesinde, yenileme eğitimine ilişkin geçici maddenin, sertifika tarihine göre vizesi geçmiş olan, yani 16.12.2003-15.8.2009 tarihleri arasında verilen sertifikaları kapsadığı ancak anılan sertifikaların geçerli sayılmaması sebebiyle bunların yenileme eğitimine tabi tutulmasının da hukuka uygun olmadığı belirtilmiştir. Bu gerekçeyle birlikte değerlendirildiğinde Danıştay kararında yenileme eğitimlerine ilişkin temel bir hukuka aykırılık ya da uygulanmasıyla telafisi imkansız zarar doğurma riski görülmediği anlaşılmaktadır.
Belge ücreti
Çalışma Bakanlığının belgelendirmeler sebebiyle ücret talep etme hakkı bulunmadığı belirtilerek yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir. Bu Kararın doğal sonucu, Bakanlığın bu alandaki işlemler sebebiyle ücret talep edemeyecek olmasıdır.
Diğer düzenlemeler
Söz konusu Yönetmeliklerde Türk Tabipleri Birliği ve üniversiteler tarafından ortaklaşa verilen işyeri hekimliği eğitimlerinin, 2010 yılında çıkartılan bir yönetmelikle 16.12.2003 tarihinden sonra verilmeleri gerekçesiyle geçerli sayılmamasından, ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin işyeri dışında kurulmasına, işyeri hekimliği yapılacak sürenin azlığından sözleşme niteliği bulunmayan bir metnin imzalanmasının zorunlu tutulmasına ve işyeri hekimliğinin güvencesizliğine kadar pek çok düzenlemeye ilişkin yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara karşı gerekli itiraz bir hafta içinde yapılacak olup sonucu ayrıca paylaşılacaktır.
Dava dilekçeleri için tıklayınız:
Kararlar için tıklayınız:
TÜRK TABİPLER BİRLİĞİ