İddialara göre şirketin üst düzey yöneticileri, Daiichi’nin ilaçlarını daha çok yazan doktorları ödüllendirdi. Doktorlar, ceplerinden para çıkmadan kongrelere gönderildi. Ayrıca ilaç mümessilleri yasak olmasına rağmen doktorların yazdığı reçeteleri şirket yöneticileri ile paylaştı.
İlaç şirketleri, mümessiller ve doktorlar arasındaki ilişki kanunlarla düzenleniyor. Doktorların bir şirketin ilacını yazmaları karşılığında hediyeler alması ya da seyahate çıkarılması gibi durumlar tamamen yasaklanmış durumda. Ancak Türkiye’de bu yasakların çeşitli yollarla bazı ilaç firmaları tarafından delindiği uzun süredir iddia ediliyor. Bu konuda ilaç şirketlerinin ilaç mümessillerine baskı yaparak doktorların kendi ilaçlarını daha fazla reçetelendirmesini sağladığı ileri sürülüyor. Kendi çalıştıkları bölgede şirketin ne kadar fazla ilacı hastalara yazılıyorsa ilaç mümessillerinin de daha fazla prim aldığı için yasal olmayan yöntemleri kullanabildiği ifade ediliyor.
MAİL OLARAK REÇETE
Bu konuda son iddialar ise Japon ilaç devi Daiichi Sankyo ile ilgili eski çalışanları tarafından ortaya atıldı. Eski çalışanların Başbakanlık İletişim Merkezi’ne (BİMER) yeni adıyla Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) de ilettiği iddialara göre şirketin üst düzey yöneticileri, hangi doktorun kaç ilaç yazdığını bilmek istiyordu. Bunu sağlamaları için çalışanlara baskı yapıldı. Gizli kalması gereken reçete bilgileri Daiichi’nin üst düzey yöneticilerine mail olarak gönderildi ya da şirket çalışanlarının tamamının yer aldığı whatsapp gruplarından paylaşıldı. Reçete bilgileri ise doktorların bilgisayarından, hastane rapor odalarından veya eczanelerden elde ediliyordu.
İÇ DENETİM YAPILDI
Ayrıca şirket çalışanları ilaç firmasının daha çok ilaç yazan doktorları kongreye götürmek istediğini, ilaçlarını az yazan doktorların ise kongre davetlerini iptal ettiğini ileri sürdü. Yine şirket çalışanları üzerine çeşitli takımların kombine biletlerinin alındığı ve bunların da Passolig aracılıyla doktorlara hediye edildiği kaydedildi. Çalışanların şikâyeti üzerine ana firmanın Türkiye’de iç denetim gerçekleştirdiği ayrıca uluslararası bağımsız denetim firması Ernst&Young’ın da iddialar üzerine şirkette çalışma yaptığı öğrenildi. İç denetim ve Ernst&Young’ın çalışması sonrasında şirketin bazı üst düzey yöneticilerinin işine son verildiği de ortaya çıktı.
HIZLA ÖNLEMLERİ ALMAYA BAŞLADIK
Daiichi Sankyo’ya geçici olarak atanan Genel Müdür Ayşe Uysal Torun konuyla ilgili Hürriyet’in sorularını şöyle cevapladı: “Birkaç ay önce, şirketimizin bazı uygulamalarında düzensizliklerin olduğu yönündeki iddialar tarafımıza ulaşmıştır ve bu iddialar dikkatle değerlendirilmiştir. Şirketimiz, uyum alanındaki geri bildirimleri ve uyum kurallarının ihlal edildiğine dair iddiaları hassasiyetle ele almaktadır. Bu doğrultuda Ernst&Young ile işbirliği içerisinde yapılan iç denetleme sonucunda, sapmaların gelecekte tekrar etmemesi ve Uyum Programı ile ilgili süreçlerin daha da güçlendirilmesi amacıyla derhal belli önlemler tanımlanmış ve hızla uygulamaya konulmuştur. Daiichi Sankyo, bütün çalışanlarının ilgili düzenlemelerin tamamına uyması için her türlü önlemi alma kararlılığındadır ve uygulamaları da bunu yansıtmaktadır. Taktir edeceğiniz üzere, gizlilik ve veri koruma gerekliliklerinin yanı sıra söz konusu iddialar kapsamındaki kişilerin menfaatlerinin korunması doğrultusunda, bu iddialara ait veriler ile ilgili, detaylı paylaşımda bulunamıyoruz.”
YEMEK SINIRI DA AŞILABİLİYOR
Şirketin eski çalışanlarının diğer bir iddiası ise şöyle: “İlaç mümessillerinin doktorlara ısmarlayacağı yemek bile yasalarla sınırlandırılmıştır. Burada harcanan para şirket tarafından ilaç mümessiline verilen gider kartı ile karşılanır. Birçok yemekte ödeme sınırı aşılır. Sınır aşıldığı için sanki o yemekte birden fazla doktor varmış gibi gösteriliyordu. Şirket de bunu kabul ediyordu. Ayrıca bu yemeklerin de fotoğrafları üst düzey yöneticilerle paylaşılıyordu.”