İşsizlik ödeneği şartları
Soru: Sadettin Bey ben şu an bir fabrikada asgari ücret karşılığı bekçi olarak çalışıyorum.
Bu ay sonunda işten çıkarılmam söz konusu olabilir. İşten çıkarılırsam işsizlik maaşı alabilir miyim? 2008/Temmuz'dan beri bu işyerinde çalışıyorum. İşsizlik maaşı için ne yapmam gerekir? Sağlık sigortasından işten çıkarılınca ne kadar daha yararlanabilirim? Rumuz: Bekçi
Cevap: Değerli okurum, işten çıkarıldığınızda işsizlik maaşı (ödeneği) alabilmeniz için bazı şartların bulunması gerekiyor. Bunlar;
· Son 4 ayda kesintisiz olarak sigortalı bildirilmiş olmanız,
· Son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olmanız.
Bu şartları taşımanız ve işveren tarafından işten çıkarılmanız durumunda, son 3 yıldaki prim gün sayınıza bağlı olarak işsizlik maaşı alabilirsiniz. Buna göre son 3 yıldaki prim gün sayınız;
· 600-900 gün arasındaysa 180 gün (altı ay) boyunca,
· 900-1080 gün arasındaysa 240 gün (sekiz ay) boyunca,
· 1080 gün ise 3000 gün (on ay) boyunca işsizlik maaşı alabilirsiniz.
İşsizlik ödeneğini alabilmeniz için, işten ayrıldığınız tarih itibariyle 30 gün içinde işverenin düzenleyeceği işten ayrılma belgesini İş-Kur'a vermeniz gerekir.
İşsizlik maaşı aldığınız sürece genel sağlık sigortalısı sayılacağınızdan, sağlık yardımlarını da aynı süre zarfında alabileceksiniz.
Dul aylığı bağlanırken hizmet birleştirmesi yapılmıyor mu?
Soru: Merhaba Sadettin Bey. Gazetede yorumlarınızı okudum. Bir şey sormak istiyorum. Bir yakınım 2 ay önce vefat etti.10 yılı aşkın süre SSK'lı idi. Son 11 aydır da bir dükkan açtığı için Bağ-Kur'a geçmişti. Bunun için eşine ve çocuklarına maaşın Bağ-Kur'dan bağlanacak dendi. Oysa benim bildiğim kadarıyla bir kimseye maaş bağlanırken son 7 yıllık prim ödemesine bakılıyor ve en fazla prim ödediği kurumdan aylık bağlanıyor. Dul-yetim aylığında da böyle değil midir? İrfan Temiz
Cevap: Değerli okurum, sigortalılara yaşlılık aylığı veya halk arasında bilinen adıyla emekli aylığı bağlanırken dediğiniz gibi hizmet birleştirmesi yapılır ve son 7 yılda en fazla prim ödenen kurum/statü üzerinden aylık bağlanır. Ancak dul ve yetim aylıklarında aynı kural uygulanmaz. Vefat eden kişi en son hangi kuruma/statüye tabi olarak prim ödediyse o statü üzerinden dul-yetim aylıkları bağlanır. Dolayısıyla vefat eden yakınınızın en son tabi olduğu sigortalılık statüsü Bağ-Kur (4/b) olduğundan, dul ve yetimlerine bu statüden aylık bağlanacaktır.
Annem nasıl emekli olur?
Soru: İyi günler Sadettin Bey. Annem 1965 doğumlu. Sigorta başlangıç tarihi 01.02.1981 ve toplam 1250 gün sigortası bulunmakta. Geçmişe dönük borçları ödeme imkânımız var mıdır? Böyle bir imkân yoksa nasıl ve ne zaman emekli olabilir? Mehmet Eliaçık
Cevap: Değerli okurum, anneniz 5000 günü doldurarak normal, 3600 günü doldurarak da kısmi emekli olabilir. Sosyal güvenlik sistemimizde normalde geçmişe dönük prim ödeme imkânı yoktur. Bunun istisnası ise hizmet borçlanmalarıdır. Bu anlamda anneniz, doğum borçlanması imkânından yararlanarak varsa iki çocuk için 4 yıla kadar borçlanma yapabilir. Bu durumda 1440 gün hizmet kazanmış olur. Toplamda 2690 prim gününe ulaşır. Bu primini 5000 güne tamamladığı takdirde hemen emekli olabileceği gibi, 3600 güne tamamladıktan sonra da 58 yaşını tamamladığı tarihte emekli olacaktır.
Sadettin ORHAN