Ayşegül Kahvecioğlu - Mithat Yurdakul
Tasarruflarını büyütmek isteyen Türkiye'nin en önemli hedeflerinden birisi de sağlık harcamalarını akılcı hale getirmek. Özellikle akılcı ilaç kullanımı (AİK) için çocuktan askere kadar özel eğitim verilecek.
Sağlık harcamalarında tasarruf kapsamında, Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda da gündeme gelen konulardan birisi ilaç, tıbbi cihaz ve tedavi harcamalarının akılcı hale getirilmesi oldu. Burada da öne çıkan başlık ilaç. Sağlık Bakanlığı'nın da bir süredir özel önem verdiği çalışma kapsamında şu önlemler alınacak:
Eczacılara eğitim
- Aile hekimleri 2. aşama uyum eğitimi sonrasında da eğitim almaya devam edecek.
- Türkiye'deki tüm tıp, diş hekimliği ve eczacılık fakültelerinin lisans programlarının müfredatlarına "akılcı ilaç kullanımı" ile ilgili ders veya staj programı eklenecek ve programın içeriği desteklenecek. Bunun yanısıra Tıpta Uzmanlık Sınavı'nda (TUS) ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Sınavı'nda (DUS) akılcı ilaç kullanımı ile ilgili soruların yer alması sağlanacak.
- Eczacılık fakültelerinde yüksek lisans, doktora bitirme tezlerinde AİK ile ilgili araştırmaların yapılması teşvik edilecek.
- E-reçete sistemi ile koordineli çalışan, ilaçların yan etki ve etkileşimleriyle ilgili uyarı verebilen altyapının geliştirilmesi sağlanacak.
- Göğüs hastalıklarının, psikiyatrik hastalıkların, geriatrik hasta gruplarının tedavisinde kullanılan ilaçların akılcı kullanımının sağlanması amacıyla çalışmalar yapılacak.
- Eczanelerde e-reçetenin barkodu okutulduktan sonra reçetenin üzerindeki tüm ilaçların adı, dozu, kullanımı ile ilgili özel talimatlar gibi bilgilerinin etiket olarak çıkması ve ilaç kutusunun üzerine yapıştırılması işlemleri yapılacak.
- Tüm serbest eczacılara yönelik meslek içi eğitim programları planlanacak ve uygulanacak.
- Tüm yardımcı sağlık personeli yetiştiren lise, yüksek okul ve fakültelerinin ön lisans, lisans, lisans üstü ve doktora eğitim programlarının müfredatlarında "akılcı ilaç kullanımı" ile ilgili ders veya staj programı eklenecek.
Askere AİK eğitimi
- Milli Savunma Bakanlığı ile ortak projeler geliştirilecek ve akılcı ilaç kullanımı konusunda silahlı kuvvetlerde bilgilendirme faaliyetleri yapılacak.
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile işbirliği içinde projeler geliştirilecek, yaşlı bakım evleri gibi yerlerde eğitimler verilecek.
- Bitkisel ürünlerin bilinçsiz kullanımına yönelik farkındalık faaliyetleri yapılacak.
- Kamuoyunun ilaçlar ve kullanma talimatları ile ilgili bilgilere ulaşabileceği, cep telefonu veya tablet bilgisayarlar ile de uyumlu çalışan yazılım programları geliştirilecek.
Çocuklar için Oyun ve hikaye kitabı
- Çocuklar için oyun, hikaye kitabı şeklinde bilgilendirici tablet uygulama modülleri geliştirilecek ve kullanıma sunulacak.
- Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili eğitimlerin ilköğretim ve okul öncesi eğitim veren kurumların müfredatlarında yer alması sağlanacak. Anaokullarında bu konuyla ilgili etkinlikler düzenlenecek.
ilaçta bilinç düzeyleri ölçülecek
- Halkın ilaç kullanımı ile ilgili bilinç düzeyinin ölçülmesi için araştırmalar yapılacak.
- Ürün tanıtım elemanlarına yönelik kayıt sistemi oluşturulacak. Bu elemanların firma değişikliği sırasında firmaların geri bildirimde bulunmasına yönelik düzenlemeler yapılacak.
Antibiyotiği bırakıyor, yine hastalanıyor
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Başkanı Nurten Saydan "Öncelikle vatandaşın bilinçlendirilmesi lazım. Mesela antibiyotiklerin belirli kullanım süreleri vardır. Bizim insanımız örneğin 14 tabletlik bir antibiyotiği alıyor, günde 2 kere kullanacak, 3 gün içiyor kalanını bırakıyor. Ondan sonra 'iyileştim, ilaç kullanmayayım' diyor. 15 gün sonra hastalığı tekrarlıyor. Biz eczanelerimizde sağlık hizmeti verebilmek için bekliyoruz. Akılcı ilaç daima hekime gidip reçete yazdırarak, sonra eczacıya danışarak kullanılmalı. Hemen ilacını alıp çıkmasın. Eczacısına kafasına takılanı sorsun. En çok rastladığımız şey internet üzerinden eczacılık. İnternette Reklam yapılıyor. Düşük ilacı bile Kıbrıs'tan gelebiliyor. Akılcı ilacın amacı, hangi dozda hangi öğün alınacak, aç karnına mı, tok karnına mı, ne kadar kullanılacak? Bunun için önemli. ABD ilkokuldan itibaren ilacın ne olduğunu çocuğuna anlatıyor."
'Tek tek satılamaz'
"Bizim ülkemize uygun değil. Tabletler birbirine benzer. Vatandaş için uygun değil. Bunları (mevcut satılanları) bile muhafaza etmesini bilmiyorlar. Ambalajların dış koşullardan koruma etkisi vardır. Kutusunu çıkarırsanız bozulma olur. Örneğin arabada da muhafaza edilmez. Yazın sıcak, kışın soğuk. Ya da ben size başka ilaç versem nereden bileceksiniz?"